Loạt quốc gia châu Âu lên án mối đe dọa nhắm vào Tổng giám đốc IAEA

VHO - Theo hãng tin Reuters, các quốc gia Anh, Pháp và Đức hôm 30.6 đã lên án những gì họ mô tả là các mối đe dọa nhắm vào người đứng đầu Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), đồng thời kêu gọi Iran đảm bảo an toàn cho các nhân viên IAEA trên lãnh thổ của nước này.

“Pháp, Đức và Vương quốc Anh lên án các mối đe dọa nhằm vào Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi và tái khẳng định sự ủng hộ hoàn toàn của chúng tôi đối với Cơ quan và Tổng Giám đốc trong việc thực hiện nhiệm vụ của họ”, tuyên bố chung do Bộ Ngoại giao ba nước phát đi cho biết.

“Chúng tôi kêu gọi chính quyền Iran kiềm chế mọi bước đi nhằm chấm dứt hợp tác với IAEA. Chúng tôi hối thúc Iran ngay lập tức nối lại sự hợp tác toàn diện phù hợp với các nghĩa vụ ràng buộc về mặt pháp lý của mình, đồng thời thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn, an ninh cho nhân viên IAEA”, tuyên bố nhấn mạnh.

Tuy nhiên, tuyên bố trên của 3 quốc gia châu Âu không nêu rõ những mối đe dọa nào được cho là nhằm vào Tông giám đốc Grossi của IAEA.

Trước đó cùng ngày, Iran cho biết nước này không thể đảm bảo an toàn cho các thanh sát viên IAEA một cách nhanh chóng như vậy – khi mà chỉ mới đây các cơ sở hạt nhân của Tehran bị Israel và Mỹ tấn công trong cuộc chiến kéo dài 12.5 ngày qua.

Hội đồng thống đốc IAEA hồi đầu tháng 6.2023 đã bỏ phiếu và tuyên bố rằng Iran vi phạm các nghĩa vụ theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Trong khi, các quan chức Iran cho rằng chính cuộc bỏ phiếu đó đã tạo tiền đề cho các cuộc tấn công của Israel vào nước này.

Ông Baghaei cho biết một dự luật do Hội đồng Giám hộ Iran phê chuẩn đã yêu cầu chính phủ nước này ngừng hợp tác với IAEA - cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc.

“Không nên mong đợi Iran chấp nhận các nghĩa vụ của mình theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân khi mà cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc vẫn chưa lên án các cuộc tấn công vào các địa điểm hạt nhân của Iran”, ông Baghaei nói.

Trước đó vào ngày 28.6, Phó Chủ tịch Quốc hội Iran Hamid Reza Haji Babaei tuyên bố Tehran sẽ không cho phép Tổng Giám đốc IAEA Raphael Grossi thanh sát các cơ sở hạt nhân hoặc triển khai lắp đặt camera tại đó, sau khi Iran phát hiện thông tin về các cơ sở từng được IAEA giám sát của mình xuất hiện trong các tài liệu của Israel.

Theo hãng tin ISNA, trước đó, hôm 27.6, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cáo buộc việc Tổng Giám đốc IAEA mong muốn thanh sát các cơ sở hạt nhân Iran từng bị Israel và Mỹ tấn công là vô nghĩa và có thể xuất phát từ ý đồ xấu.

Trong khi đó, cùng ngày, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi dự đoán Iran có khả năng sẽ bắt đầu sản xuất urani làm giàu “trong vài tháng nữa”, bất chấp thiệt hại sau các đòn không kích của Mỹ và Israel. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CBS News phát sóng ngày 28.6, ông Grossi cũng khẳng định IAEA không nắm được thông tin về lượng urani đã làm giàu tới 60% của Iran hiện cất giữ ở đâu và sẽ làm rõ vấn đề này trong thời gian tới.

Trước đó, hôm 13.6, Israel đã phát động chiến dịch không kích các địa điểm hạt nhân và quân sự của Iran nhằm ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân - một điều mà Iran luôn phủ nhận. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tuyên bố mức độ thiệt hại đối với các địa điểm hạt nhân là “nghiêm trọng”, nhưng không cung cấp chi tiết. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định chương trình hạt nhân của Iran đã bị chậm lại “hàng thập kỷ”.