Ireland khai quật mộ tập thể gần 800 trẻ sơ sinh:

Khép lại sự im lặng kéo dài một thế kỷ

N.THANH

VHO - Hôm nay, Ireland bắt đầu khai quật mộ tập thể tại thị trấn Tuam, nơi được cho là chôn cất gần 800 trẻ sơ sinh trong một bể phốt cũ. Sau gần một thế kỷ im lặng, chiến dịch đánh dấu nỗ lực làm sáng tỏ quá khứ đen tối liên quan đến sự bỏ bê và lạm dụng trẻ em trong các cơ sở tôn giáo và nhà nước.

Chiến dịch dự kiến kéo dài trong hai năm. Mục tiêu của chiến dịch là xác định danh tính, phục hồi và an táng lại hài cốt của gần 800 đứa trẻ đã chết tại “nhà dành cho mẹ và bé” St Mary trong giai đoạn 1925–1961.

Khép lại sự im lặng kéo dài một thế kỷ - ảnh 1
Khu vực khai quật mộ tập thể gần 800 trẻ sơ sinh tại Ireland

Hành trình đi tìm công lý cho những linh hồn bé bỏng

Vụ việc tại Tuam từ lâu được xem là biểu tượng cho sự tắc trách của cả Giáo hội lẫn chính quyền Ireland trong cách đối xử với phụ nữ mang thai ngoài giá thú và con cái của họ.

Những người mẹ trẻ bị buộc phải vào các “nhà mẹ và bé”, còn con họ phải sống trong điều kiện nghèo nàn, thiếu thốn, nhiều em chết yểu vì bệnh tật và suy dinh dưỡng.

Điều khiến dư luận rúng động là việc nhiều hài cốt trẻ sơ sinh bị phát hiện chôn trong một bể tự hoại bỏ hoang, không có bất kỳ dấu vết nào của một nghi thức mai táng.

Không tồn tại hồ sơ chôn cất chính thức, và suốt nhiều thập kỷ, sự thật bị bao phủ bởi im lặng, cho đến khi bà Catherine Corless, một nhà sử học địa phương, phát hiện ra giấy chứng tử của 796 trẻ sơ sinh từng qua đời tại cơ sở Bon Secours.

Phát hiện này được công bố vào năm 2014 đã làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong công chúng, buộc chính phủ Ireland phải mở một cuộc điều tra độc lập, chính thức xin lỗi, đồng thời cam kết khai quật khu đất để trả lại danh tính cho những hài nhi vô danh.

“Tôi rất nhẹ nhõm khi cuối cùng điều đó cũng đã xảy ra,” bà Corless nghẹn ngào chia sẻ. “Tôi đã chờ điều này suốt một thời gian quá dài. Đây là niềm an ủi cho tôi và cho những gia đình vẫn còn hy vọng tìm thấy người thân nhỏ bé của mình.”

Khép lại sự im lặng kéo dài một thế kỷ - ảnh 2
Bà Catherine Corless, người phát hiện sự việc

Lật lại hiện trường im lặng suốt gần một thế kỷ

Khu vực khai quật nằm lọt thỏm giữa một khu dân cư yên tĩnh, trên mảnh đất từng là nơi đặt cơ sở St Maảy, nay đã bị phá bỏ để nhường chỗ cho các dãy nhà hiện đại. Dưới lớp đất tưởng chừng bình thường ấy là một trong những bí ẩn đau lòng nhất của lịch sử Ireland.

Tham gia chiến dịch là một nhóm 18 chuyên gia đến từ Ireland, Anh, Mỹ, Tây Ban Nha, Colombia và Úc, do ông Daniel MacSweeney , cựu đặc phái viên của Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế  dẫn đầu.

Với địa hình phức tạp và điều kiện chôn cất bất thường, trong đó nhiều hài cốt nằm sâu khoảng 2 mét dưới mặt nước và đã bị ngâm lẫn vào nhau, việc khai quật được tổ chức như một cuộc điều tra pháp y quy mô lớn.

Máy đào sử dụng loại gầu đặc biệt không răng, chỉ hoạt động từ tốn và dừng ngay khi có dấu hiệu nghi vấn. “Đây là một nhiệm vụ pháp y phức tạp. Nếu phát hiện bằng chứng về cái chết bất thường, chúng tôi buộc phải báo cho cảnh sát và điều tra viên,” ông MacSweeney cho biết.

Một phòng thí nghiệm dã chiến đã được dựng ngay tại hiện trường để tiến hành phân tích sơ bộ trước khi chuyển mẫu đến các cơ sở chuyên môn lớn hơn. Một số thân nhân đã tự nguyện cung cấp mẫu ADN với hy vọng tìm lại tung tích người thân đã mất.

Bà Catherine Corless, người khơi lên vụ việc, bày tỏ tin tưởng vào đội ngũ đang thực hiện sứ mệnh khó khăn này. “Tôi hy vọng họ có thể khôi phục và phân tách được những hài cốt đã lẫn lộn, để từng đứa trẻ được nhận diện và an táng đúng cách,” bà nói.

Sự kiện ở Tuam chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Vụ việc này nằm trong chuỗi bê bối lớn hơn liên quan đến việc lạm dụng phụ nữ và trẻ em trong các cơ sở tôn giáo và từ thiện ở Ireland thế kỷ 20, nơi mà hàng nghìn người bị kỳ thị, bỏ mặc, và chết âm thầm mà không được ghi nhận đúng cách.

Trong nhiều thập kỷ, nhà chức trách đã chọn cách làm ngơ, coi đó là “phận đời thấp hèn” mà xã hội không muốn nhắc đến.

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc