Iran không có ý định ngừng làm giàu urani

VHO - Đại sứ và Đại diện thường trực của Iran tại Liên Hợp Quốc (LHQ), ông Amir Saeid Iravani khẳng định, nước này có quyền làm giàu urani và không có kế hoạch dừng hoạt động này.

Ông Iravani đưa ra phát biểu trên trong chương trình “Face the Nation” của kênh truyền hình CBS News (Mỹ) và được phát sóng ngày 29.6. Trước câu hỏi liệu Iran có ý định tái khởi động chương trình làm giàu urani của mình hay không, ông Amir Saeid Iravani khẳng định Tehran là một thành viên có trách nhiệm của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và có đầy đủ quyền lợi theo quy định của văn kiện này. Ông Iravani nhấn mạnh, theo NPT, các quốc gia thành viên có quyền tiến hành nghiên cứu phát triển và sản xuất urani cũng như sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Ngoài ra, Iran cũng có quyền được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cung cấp bảo vệ pháp lý đối với các hoạt động hạt nhân và nhận hỗ trợ kỹ thuật của IAEA trong các chương trình phát triển và sản xuất urani.

Cũng lời Đại sứ Iravani, bên cạnh các quyền trên của Iran, về phía IAEA cũng có 2 quyền quan trọng là quyền tiếp cận đầy đủ (các cơ sở hạt nhân và thông tin liên quan của Iran) theo các thỏa thuận bảo đảm toàn diện, và trách nhiệm hỗ trợ để đảm bảo rằng các hoạt động hạt nhân của Iran luôn vì mục đích hòa bình.

Ông Iravani nhấn mạnh việc làm giàu urani là quyền không thể tước bỏ của Iran và Tehran muốn thực thi quyền này. “Tôi nghĩ việc làm giàu urani sẽ không bao giờ dừng lại”, ông nói.

Ngoài ra, ông cũng cho biết Iran không gây ra mối đe dọa nào đối với Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi hay các thanh sát viên của cơ quan này. Khi được hỏi về việc báo Kayhan của Iran kêu gọi bắt giữ và "xử tử" ông Grossi, Đại sứ Iravani khẳng định “không có bất kỳ mối đe dọa nào” và rằng các thanh sát viên của IAEA đang làm việc tại Iran “trong điều kiện an toàn".

Trước đó một ngày, kênh truyền hình CBS News phát sóng chương trình phỏng vấn ông Grossi, trong đó người đứng đầu IAEA khẳng định tổ chức này không nắm được thông tin về nơi cất giữ lượng urani làm giàu 60% của Iran và cần làm rõ vấn đề này trong thời gian tới. Tổng Giám đốc Grossi cho rằng Iran vẫn đang duy trì các thành phần của chương trình hạt nhân và có thể tái khởi động hoạt động làm giàu urani chỉ trong “vài tháng nữa”, bất chấp những thiệt hại sau các đợt không kích của Mỹ và Israel.

Sau cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran kết thúc hôm 24.6 vừa qua, Iran đã tuyên bố ngừng hợp tác với IAEA. Nhiều nước, trong đó có Anh, Pháp và Đức, đã bày tỏ quan ngại về quyết định này của Iran. Trên mạng xã hội X, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul kêu gọi "Chính quyền Iran hợp tác toàn diện với IAEA và đảm bảo an toàn cho nhân viên của cơ quan này". Ngày 30.6, Đức, Pháp và Anh ra tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về những lời đe dọa từ bên trong Iran đối với Tổng Giám đốc IAEA. Tuyên bố chung của Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul và Ngoại trưởng Anh David Lammy kêu gọi Nhà nước Hồi giáo thực thi những biện pháp cần thiết để đảm bảo an ninh và an toàn cho các nhân viên của IAEA, đồng thời nhanh chóng nối lại hợp tác đầy đủ với tổ chức này theo đúng các nghĩa vụ pháp lý.