Căng thẳng Israel – Iran: Tổng thống Mỹ nhấn mạnh giải pháp bền vững

VHO - Trong bối cảnh giao tranh giữa Iran và Israel chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, ngày 17.6, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh một giải pháp thực chất và lâu dài cho xung đột giữa hai nước hơn là chỉ một lệnh ngừng bắn.

Phát biểu trên chuyến bay trở về từ Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) diễn ra tại Canada, Tổng thống Trump nhấn mạnh, ông không tìm kiếm một lệnh ngừng bắn, mà là “một sự chấm dứt thực sự”.

Ông nhấn mạnh, mục tiêu là buộc Iran “từ bỏ hoàn toàn” tham vọng hạt nhân, đồng thời hy vọng điều này sẽ đạt được mà không cần sự can thiệp quân sự của Mỹ. Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng thừa nhận Israel hiện không hề giảm cường độ tấn công nhằm vào Iran.

Liên quan đến diễn biến cuộc xung đột, cùng ngày, quân đội Iran tuyên bố đã sử dụng thiết bị bay không người lái phá huỷ các mục tiêu chiến lược tại Israel trong đêm.

Truyền hình nhà nước Iran dẫn lời Chỉ huy lực lượng Lục quân Iran, ông Kioumars Heidari, cho biết, nhiều loại thiết bị bay không người lái có sức công phá lớn, được trang bị khả năng định vị và tấn công chính xác, đã đánh trúng các mục tiêu tại Tel Aviv và Haifa. Theo một nguồn tin Iran, tòa nhà của cơ quan tình báo Mossad ở thành phố Herzliya cũng đã bị Iran tấn công bằng tên lửa. Tướng Heidari cảnh báo, Iran sẽ sử dụng vũ khí mới và tiên tiến hơn trong vài giờ tới.

Trước đó, quân đội Israel cũng thông báo đã tiến hành "nhiều cuộc tấn công diện rộng", nhằm vào các mục tiêu quân sự ở miền Tây Iran. Israel tuyên bố chiến dịch sẽ tiếp tục cho tới khi phá huỷ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran.

Theo phía Israel, hơn 20 người thiệt mạng và khoảng 600 người bị thương trong các đợt tấn công của Iran. Ngược lại, Iran thông báo hơn 220 người đã thiệt mạng và hơn 1.800 người bị thương trong các cuộc không kích từ Israel. Cả hai bên đều đang phải đối mặt với thiệt hại dân sự đáng kể khi nhiều tên lửa và thiết bị bay không người lái rơi trúng khu dân cư.

*Giao tranh giữa Israel và Iran tiếp tục kéo theo hàng loạt phản ứng ngoại giao từ các nước, trong đó có Italy, Trung Quốc và Thái Lan.

Theo phóng viên TTXVN tại Rome, Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani, ngày 17.6, đã có các cuộc điện đàm với những người đồng cấp Qatar, Iraq và Saudi Arabia, để bàn về cuộc xung đột và các nguy cơ liên quan. Italy bày tỏ quan ngại về khả năng gián đoạn giao thông hàng hải tại Eo biển Hormuz — tuyến đường vận chuyển gần 20 triệu thùng dầu mỗi ngày.

Trong cuộc trò chuyện với Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, Ngoại trưởng Italy đã nhắc lại sự ủng hộ của nước này đối với các nỗ lực ngoại giao, nhằm giảm căng thẳng. Trong khi đó, Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Iraq Fuad Hussein đề cao lập trường ôn hòa của Iraq và bày tỏ hy vọng rằng Baghdad sẽ khuyến khích Tehran quay lại bàn đàm phán về vấn đề hạt nhân.

Còn trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Saudi Arabia, hai bên đã thảo luận tác động kinh tế tiềm tàng của cuộc xung đột và nêu bật những rủi ro đối với cơ sở hạ tầng dầu mỏ quốc tế và an ninh hàng hải ở khu vực Vịnh.

Ngoại trưởng Tajani cũng thông báo qua X rằng ông đã có các cuộc điện đàm với các Ngoại trưởng Israel và Iran, kêu gọi Israel nối lại đối thoại thông qua đàm phán và hối thúc Iran quay trở lại bàn đàm phán và đảm bảo hoạt động tại Eo biển Hormuz.

*Theo phóng viên TTXVN tại Trung Quốc, liên quan đến kế hoạch sơ tán công dân Trung Quốc ở Iran và Israel, ngày 17.6, tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, người phát ngôn Quách Gia Côn (Guo Jiakun) cho biết Chính phủ Trung Quốc rất coi trọng sự an toàn của công dân Trung Quốc ở nước ngoài.

Kể từ khi bùng nổ xung đột Iran-Israel, các đại sứ quán và lãnh sự quán Trung Quốc ở Iran và Israel đã ngay lập tức kích hoạt các cơ chế bảo hộ lãnh sự khẩn cấp, yêu cầu hai nước đảm bảo an toàn hiệu quả cho công dân và các tổ chức Trung Quốc. Các đại sứ quán và lãnh sự quán Trung Quốc cũng đã đưa ra các khuyến nghị kịp thời, duy trì liên lạc chặt chẽ với công dân và tổ chức Trung Quốc ở sở tại, hướng dẫn họ về các biện pháp phòng ngừa an toàn và sơ tán khẩn cấp, tích cực cung cấp hỗ trợ để sơ tán công dân Trung Quốc. Hiện một số công dân Trung Quốc đã được sơ tán an toàn đến các nước láng giềng.

Bên cạnh đó, ông Quách Gia Côn cũng hoan nghênh tuyên bố chung của 21 quốc gia Arập và Hồi giáo về cuộc xung đột giữa Israel và Iran, đồng thời sẵn sàng phối hợp với các bên liên quan nhằm giảm căng thẳng. Tuyên bố chung do Ngoại trưởng của 21 nước đưa ra, kêu gọi tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, giữ gìn quan hệ láng giềng hữu nghị và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình.

Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn Quách Gia Côn nhấn mạnh: “Cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran đã dẫn đến hành vi leo thang đột ngột của tình hình khu vực, thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế".

Ông Quách Gia Côn khẳng định ưu tiên hàng đầu hiện nay là lập tức ngừng bắn, chấm dứt chiến sự, thực hiện các biện pháp hiệu quả nhằm ngăn chặn xung đột leo thang, tránh để khu vực rơi vào hỗn loạn nghiêm trọng hơn và quay lại con đường giải quyết vấn đề thông qua đối thoại và đàm phán.

Trung Quốc đánh giá cao nỗ lực của các nước liên quan trong việc hạ nhiệt căng thẳng, sẵn sàng duy trì liên lạc với tất cả các bên và đóng vai trò xây dựng trong việc thúc đẩy giải quyết tình hình.

Cũng trong ngày 17.6, Chính phủ Thái Lan cho biết đã chỉ đạo quân đội chuẩn bị máy bay để sơ tán công dân khỏi Israel và Iran. Ước tính, hiện có khoảng 40.000 công dân Thái Lan đang sinh sống tại Israel, phần lớn làm việc trong các trang trại theo chương trình lao động của chính phủ, cùng khoảng 300 người đang cư trú tại Iran.

Phát biểu sau cuộc họp nội các, người phát ngôn Chính phủ Thái Lan Jirayu Houngsub khẳng định, đã sẵn sàng cho việc sơ tán người dân, đồng thời sẽ phối hợp với quân đội để chuẩn bị máy bay đưa các công dân Thái Lan trở về từ Israel và Iran. Ông Jirayu cho biết, Đại sứ quán Thái Lan tại cả hai quốc gia Trung Đông đã xây dựng kế hoạch sơ tán công dân.

Đại sứ quán Thái Lan tại Tehran thông báo trên trang Facebook chính thức rằng cơ quan này đã thiết lập một nơi trú ẩn tạm thời cho công dân ở khu vực bên ngoài thủ đô.

Trước đó, ngày 14.6, Bộ Ngoại giao Thái Lan đã kịp thời cập nhật tình hình xung đột leo thang ở Trung Đông và kêu gọi công dân trở về nước ngay khi có thể.