Biên kịch, diễn viên đình công vì AI

Hollywood đã ngấm ngầm dùng công nghệ AI để viết kịch bản phim và tạo ra những diễn viên quần chúng từ lâu. Trong bộ phim Avengers: Infinity Wars năm 2018, khuôn mặt của Thanos (nhân vật do nam diễn viên Josh Brolin thủ vai) được tạo ra một phần nhờ công nghệ này. Những cảnh quay đám đông và trận chiến trong các bộ phim Chúa tể của những chiếc nhẫn cũng đã được áp dụng AI. Gần đây loạt phim Indiana Jones đã ứng dụng công nghệ này để khiến nhân vật của Harrison Ford trông trẻ hơn. AI cũng được sử dụng để hiệu chỉnh màu sắc, tìm cảnh nhanh hơn trong quá trình sản xuất hậu kỳ, loại bỏ vết trầy xước và bụi khỏi cảnh quay...

Ở kinh đô điện ảnh thế giới, AI cũng bắt đầu được dùng trong viết kịch bản phim. Vào tháng 3 năm nay, một tập phim South Park có tên Deep Learning do ChatGPT đồng sáng tác, tập trung cao độ vào cốt truyện (các nhân vật sử dụng ChatGPT để nói chuyện với các cô gái và làm bài ở trường).

Trao đổi với CNN, nhà biên kịch August, tác giả của kịch bản phim nổi tiếng Những thiên thần của Charlie nói: “Chúng tôi lo rằng, kịch bản của mình sẽ bị biến thành “chất liệu” để AI tạo ra các kịch bản khác”. Hiệp hội Biên kịch Mỹ đã yêu cầu Liên minh các nhà sản xuất phim và truyền hình (AMPTP) không được sử dụng công nghệ AI để viết hoặc viết lại tài liệu văn học, không thể được sử dụng làm tài liệu nguồn và tác phẩm của các nhà biên kịch “không thể được sử dụng để huấn luyện AI”.

Trước việc ngoại hình của các diễn viên bị “scan” và AI sẽ thay thế họ diễn xuất trong tương lai, bà Fran Drescher cựu ngôi sao của The Nanny và là chủ tịch của Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh - Liên đoàn Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Mỹ (SAG-AFTRA) gọi việc này là “xúc phạm và thiếu tôn trọng nghệ sĩ. Các diễn viên cần bảo vệ chân dung kỹ thuật số của các diễn viên để hình ảnh của họ không bị sử dụng bất hợp pháp”.

Hai hiệp hội này đã bắt tay để đàm phán với AMPTP, hiệp hội thương mại thay mặt Netflix Inc (NFLX.O), Walt Disney Co (DIS.N) và các công ty khác đàm phán để bảo vệ quyền lợi của các nhà biên kịch, diễn viên. Tuy nhiên, cuộc đàm phán đã thất bại và một cuộc đình công của hai hiệp hội này đã diễn ra. Theo Reuters, SAG-AFTRA đại diện cho 160.000 diễn viên đã bỏ phiếu tán thành lệnh đình công, nhất trí hợp lực với cuộc chiến cùng Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA).

Vừa qua, trong buổi ra mắt phim kinh dị hài Haunted Mansion tại Hyperion Theatre (bang California) đã trở thành sự kiện lớn đầu tiên ở Hollywood không một diễn viên nào trong phim xuất hiện. Các diễn viên của phim gồm Jared Leto, Owen Wilson, Tiffany Haddish, LaKeith Stanfield, Rosario Dawson, Dan Levy đều không đến dự để bày tỏ sự ủng hộ cuộc đình công của Hiệp hội Diễn viên nổ ra từ ngày 13.7. Người duy nhất có mặt trên thảm đỏ buổi ra mắt là đạo diễn của phim Justin Simien. Dù vậy, anh không trả lời phỏng vấn giới truyền thông. Tiếp đó, buổi ra mắt phim Oppenheimer ngày 17.7 tại New York cũng đã bị hủy. Một sự kiện khác là buổi ra mắt series phim truyền hình Special Ops: Lioness dự định ra mắt ngày 18.7 và phim hài The Beanie Bubble của Apple TV+ cũng bị hủy. Mùa 2 series phim Minx cũng sẽ không có buổi chiếu ra mắt.

Dự đoán cuộc liên minh đình công lần đầu tiên giữa giới biên kịch và diễn viên sẽ ảnh hưởng đến các buổi ra mắt, sự kiện và liên hoan phim sắp tới trên khắp thế giới, bao gồm LHP Toronto, Venice diễn ra vào tháng 9 và lễ trao giải Emmy lần thứ 75 vào ngày 19.9.

Theo New York Times, trong thời gian cuộc đình công diễn ra, các diễn viên không đóng phim hay tham gia chiến dịch quảng bá phim. Cuộc biểu tình làm trì trệ việc sản xuất các bộ phim bom tấn, ví dụ như các phần tiếp theo của Avatar hay Deadpool. Các chương trình đêm khuya đang phải phát sóng lại các mùa cũ và phần lớn các sản phẩm truyền hình đã ngừng hoạt động hoặc tạm dừng sản xuất. Sau 63 năm, các hãng phim hiện tại phải đối mặt với việc ngừng sản xuất hàng loạt trên khắp nước Mỹ và cả các nước khác. Điều đáng lo ngại nhất là phía hiệp hội không dự tính về thời gian kết thúc của cuộc đình công này. “Mọi việc chỉ vừa mới bắt đầu”, Fran Drescher, Chủ tịch SAG-AFTRA khẳng định trong một tuyên bố.

Theo The Independent, những nhà biên kịch đã đình công từ tháng 5 vẫn đợi chờ sự bảo đảm từ các hãng phim rằng công việc của họ sẽ không bị đe dọa bởi AI. Các thành viên của WGA chia sẻ lo ngại việc các nhà sản xuất có thể tìm cách sử dụng AI để viết kịch bản hoặc sử dụng công nghệ này để hoàn thành các kịch bản phim còn dang dở. Họ e rằng AI có thể tạo ra một bản nháp thô từ một vài gợi ý đơn giản và các nhà biên kịch sau đó được thuê để hoàn thiện các bản nháp đó, nhưng với mức lương thấp hơn bình thường.

Điều đáng nói, theo ông Rowan Curran nhà phân tích tại công ty nghiên cứu thị trường Forrester Research (Mỹ), “các nghệ sĩ, nhạc sĩ, kỹ sư, chuyên gia bất động sản và nhân viên dịch vụ khách hàng đều sẽ cảm nhận được tác động của AI”. 

 THÁI AN