Xây nhà hát xứng tầm tại TP.HCM: Sẽ hết cảnh long đong, tránh được "vết xe đổ" ?

VH-Có một điều khó tin nhưng lại là sự thật khá chua xót rằng, suốt hơn 40 năm qua TP.HCM không có được công trình nhà hát nào cho “ra tấm ra món”. Những nhà hát hiện có đã hoặc đang xuống cấp đến mức không thể sử dụng được. Một nhà hát xứng tầm tại nơi được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông” có lẽ đang dần hiện ra dù nó chỉ mới “tạo hình” trên giấy.

 Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch (HBSO) vừa được HĐND TP thông qua và đưa vào quy hoạch

Còn nhớ cách đây chừng vài năm, trong một cuộc họp với lãnh đạo TP.HCM về xây dựng thiết chế văn hóa, một vị quan chức cấp cao ở Trung ương đã nói đại ý rằng, TP.HCM là đầu tàu về phát triển kinh tế của cả nước, nhưng trong khi đó đến nhà hát nào cũng trong tình trạng xập xệ. Nói thế để thấy, xây dựng thiết chế văn hóa nơi đây chưa được quan tâm.

Mòn mỏi chờ đợi công trình văn hóa xứng tầm

“Có lẽ chưa có nhà hát nào lại mang trong mình số phận long đong như Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch thành phố. Hiện khối văn phòng của nhà hát nằm ở tầng hầm. Đoàn vũ kịch đang thuê hội trường của Thư viện Khoa học tổng hợp (Q.1) để tập. Bộ phận giao hưởng và hợp xướng thuê tập ở rạp Thanh Vân (Q.3). Mỗi lần có đoàn nước ngoài đến diễn hay dựng những vở lớn cần tập trung giao hưởng, nhạc kịch và vũ kịch thì hàng trăm con người lại cùng chui rúc tập tành chật chội ở rạp Thanh Vân…”, NSƯT Trần Vương Thạch, Giám đốc Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch thành phố lại nêu lên thực cảnh đáng buồn tại kỳ họp HĐND TP.HCM bất thường ngày 8.10 vừa qua.

Nhà hát là một trong những thiết chế văn hóa có số phận long đong, lận đận đến khó tin khi suốt 20 năm qua, dự án xây dựng mới bàn lên đặt xuống, thay đổi không biết bao địa điểm. Từ những địa điểm “vàng” của thành phố như 23 Lê Duẩn, Công viên 23.9... nay Nhà hát được quy hoạch ra khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2). Nhiều năm qua, các nghệ sĩ của Nhà hát phải chịu cảnh “tứ tán” khắp nơi để tập luyện. Nhạc cụ hàng chục tỉ đồng cứ phải chở đi về giữa nơi biểu diễn và kho bảo quản.

Đại biểu HĐND thành phố Nguyễn Thị Tuyết Nhung cho biết, TP.HCM đã đầu tư 47 tỉ đồng để mua các loại nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng, tuy nhiên do chưa có trụ sở chính nên số nhạc cụ tiền tỉ cũng long đong như số phận của các nghệ sĩ lẫn nhà hát. “Có lẽ không nơi nào các nhạc cụ cồng kềnh, đắt tiền, cần không gian bảo quản đúng chuẩn nhưng lại cứ chở đi chở về trên xe tải sau mỗi đêm diễn như ở Nhà hát này. Vì vậy, TP.HCM rất cần một Nhà hát mới không chỉ để phục vụ nhu cầu thưởng thức văn hóa, hướng đến người dân thành phố mà còn là điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, phục vụ các đoàn nghệ sĩ nước ngoài đến lưu diễn tại Việt Nam”, đại biểu Nhung nói.

 Một tiết mục của các nghệ sĩ trẻ Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch

Đừng quên bài học từ Nhà hát Cải lương...

Tại cuộc họp HĐND TP.HCM khóa IX ngày 8.10 vừa qua, dự án xây Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch đã được đại biểu thông qua với mức đầu tư 1.508 tỉ đồng tại khu đô thị mới Thủ Thiêm. Bên cạnh sự vui mừng, phấn chấn trước quyết định của thành phố thì cũng có nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại rằng, việc xây dựng Nhà hát Giao hưởng, nhạc và vũ kịch nếu không được quan tâm một cách tích cực sẽ đi theo “vết xe đổ” của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Dư luận mong muốn công trình Nhà hát phải được chú trọng ngay từ khâu thiết kế, thi công cho đúng quy mô, chức năng sử dụng và xứng tầm là công trình văn hóa của thành phố.

Bài học từ Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang sau nhiều năm mòn mỏi chờ đợi cuối cùng cũng được đầu tư xây mới, thế nhưng lại gây thất vọng cho những người làm nghề vì thiết kế sai công năng, không phù hợp với biểu diễn nghệ thuật. Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch HĐND TP.HCM cho rằng, “Nhà hát Trần Hữu Trang là bài học của HĐND TP. Thông qua chủ trương đầu tư nhưng giám sát không tốt, xây dựng rồi lại không đáp ứng được yêu cầu thực tiễn”. NSƯT Quế Trân chia sẻ, “nghệ sĩ chúng tôi rất vui mừng nếu có nơi tốt để biểu diễn. Anh em nghệ sĩ chỉ mong nơi để thỏa mãn sự sáng tạo, cống hiến của nghệ sĩ. Một nhà hát xứng tầm để gìn giữ và phát triển văn hóa dân tộc vừa có thể giao lưu và chào đón nghệ sĩ nước ngoài biểu diễn tại Việt Nam”.

NSƯT Nguyễn Thanh Thúy, PGĐ Sở VHTT TP.HCM cho biết, Nhà hát là một dự án xứng tầm. Đây là khu đô thị sáng tạo của thành phố, tạo diện mạo mới trên đà phát triển. Khi nhà hát được xây dựng sẽ hình thành điểm đến cho du khách thành phố và khách nước ngoài. Quy chuẩn thực hiện công trình này với 1.700 chỗ gồm 2 phòng lớn và nhỏ. Tiêu chí xây dựng một nhà hát hàn lâm, kết hợp kĩ thuật âm thanh, ánh sáng, sân khấu, đồng thời phải có kế hoạch đào tạo nhân lực, quản trị hệ thống vận hành cả nhà hát cho phù hợp”.

NSƯT Trần Vương Thạch tâm tư: “Chúng ta muốn gìn giữ và phát triển văn hóa thì phải cho nó cơ hội. Không có thiết chế văn hóa thì sao tạo điều kiện cho văn hóa phát triển. Thành phố có nhiều rạp hát nhưng đã xuống cấp, hoặc chất lượng không tốt để biểu diễn. Nhà hát mới chắc chắn là nhà hát có đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật phục vụ cho tất cả nhà hát chuyên nghiệp của Việt Nam. Nơi đây sẽ là địa điểm cho nhiều loại hình nghệ thuật dân tộc khác của thành phố. Có nhà hát chúng ta có thể đón tiếp nhiều đơn vị nước ngoài khi lưu diễn tại Việt Nam. Nhà hát sẽ bước lên một đẳng cấp mới về xây dựng và thưởng thức nghệ thuật. Ba năm nữa tôi nghỉ hưu, tôi chỉ mong mình được động thổ công trình này. Xây dựng nhà hát cũng chỉ là một trong những việc phải làm cho đời sống văn hóa nghệ thuật. Đầu tư cho văn hóa là sự đầu tư đúng đắn và có giá trị lâu dài”.

 MAI LINH