Vụ chạy thận  làm 8 người chết tại Hòa Bình: Liệu có bỏ sót người đáng bị truy cứu trách nhiệm?

VH- Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Hoà Bình vừa ra quyết định truy tố 3 bị can trong vụ tai nạn nghiêm trọng làm tử vong 8 người suy thận phải lọc máu tại đơn nguyên thận nhân tạo, bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình ngày 29/5/2017.

Một trong số 3 bị can bị truy tố là bác sĩ Hoàng Công Lương, mặc dù đông đảo dư luận, các nhà khoa học, các tổ chức chuyên môn quốc gia liên quan (Hội Hồi sức và lọc máu quốc gia, Tổng Hội Y học Việt Nam) cùng nhiều chuyên gia trong lĩnh vực y tế và cả các đại biểu quốc hội đã phân tích, thảo luận, góp ý, khuyến nghị và lên tiếng cảnh báo: cần quy kết và xét xử đúng người, đúng tội và nhất là tránh bỏ sót tội phạm và quy không đúng tội cho nhân viên y tế. 

Những ai quan tâm đến vụ việc này đều khá bất ngờ khi quyết định của Viện Kiểm sát tỉnh Hòa Bình  không không truy tố  ông Trương Quý Dương, Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình (người để công ty Thiên Sơn tự ý thuê công ty Trâm Anh không có chức năng trong lĩnh vực y tế dùng hoá chất cực độc tẩy rửa dân dụng vào việc lọc rửa máy thận nhân tạo) và ông Trần Văn Thắng, Trưởng phòng Vật tư-Trang thiết bị Y tế  Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình (chịu trách nhiệm trực tiếp máy móc vật tư và kiểm tra giám sát việc rửa máy thận nhân tạo). Bất thường nhất trong vụ này là cá nhân  nhân viên của công ty Trâm Anh (trực tiếp rửa máy và vô trách nhiệm để hoá chất  độc còn tồn dư với liều chí tử) là ai mà không hề có tên trong danh sách bị can? 

Tháng 6/2017 khi có tin bác sĩ Hoàng Công Lương bị bắt, cá nhân tôi đã có loạt bài trên các báo tập trung phân tích và cảnh báo: "Đừng để các thầy thuốc trở thành những con tốt đen". PGS Nguyễn Lân Hiếu cũng đã từng bàn luận và phân tích trong một bài báo  cho rằng, vụ việc nghiêm trọng này là điển hình của một lỗi "hệ thống", trong đó trách nhiệm chính và lỗi lớn nằm ở phân khúc quản lý (PGS Hiếu đã hình tượng hoá là "lỗi của 3 ông chủ" (Ban Lãnh đạo  và Trưởng phòng Vật tư-Trang thiết bị y tế Bệnh viện tỉnh Hoà Bình đã để đối tác hợp pháp thuê đơn vị bất hợp pháp rửa máy lọc thận và khg kiểm tra chất lượng kỹ thuật theo hợp đồng; giám đốc công ty Thiên Sơn với sự vô trách nhiệm đã không thực hiện hợp đồng ký với Bệnh viện Hoà Bình mà thuê lại đơn vị không có tư cách pháp nhân là Công ty  Trâm Anh; và toàn bộ những người liên quan trong công ty "nhầm việc" và "bất hợp pháp" Trâm Anh). 

Sau những ý kiến xác đáng của các nhà khoa học và những tổ chức chuyên môn nghề y, cùng rất nhiều cá nhân có lương tâm và trách nhiệm cao trong ngành y và trong xã hội, sự việc tưởng chừng được nhìn nhận lại theo hướng "đúng người, đúng tội".  Nên bất ngờ với việc Viện Kiểm sát tỉnh Hòa Bình  truy tố 3 bị can trong đó vẫn có bác sỹ Lương, người không có bất kỳ một văn bản nào quy định phải kiểm tra và kiểm tra bằng phương tiện kỹ thuật gì đối với các máy đã được "nghiệm thu" từ những người liên quan đến quy trình kỹ thuật rửa máy (đã có biên bản bàn giao). Mặt khác, theo ý kiến của Viện Kiểm sát  tỉnh Hoà Bình thì 2 trong số 3 "ông chủ" của 3 tổ chức có liên quan gián tiếp hay trực tiếp đến thảm hoạ  lại không đủ tình tiết phạm tội. Hơn thế nữa, nhân viên của công ty Trâm Anh là người  trực tiếp tiến hành rửa máy bằng hoá chất độc không được phép sử dụng trong y học và vô trách nhiệm để tồn dư lượng độc chất chết người lại hoàn toàn vô can (!). 

Là một bác sĩ đã có hơn 30 năm công tác trong ngành Y,  tôi cảm thấy đau khi người thầy thuốc vừa là nạn nhân của một hệ thống”bị lỗi”, vừa là người cuối cùng có liên quan vì... ký giấy đề xuất bảo dưỡng máy định kỳ, và khi xảy ra sự cố đã lăn lộn ngày đêm cứu từng mạng người mà tính mạng đang bị tội của những kẻ khác đe doạ, lại bị quy tội trong khi những người mà chúng tôi thấy đáng phải bị truy cứu trách nhiệm lại vô can, hoặc không đủ chứng cứ hình thành tội.

PGS-TS-BS-Giảng viên cao cấp-Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Văn Bàng