Bị cáo vụ gà lôi trắng được miễn trách nhiệm hình sự và thả tự do tại tòa

VHO - Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án gà lôi trắng đối với bị cáo Thái Khắc Thành vào sáng 17.10, Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên đã tuyên bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự, thả tự do tại tòa.

Trước đó, hồ sơ vụ án thể hiện rằng, mặc dù biết gà lôi trắng là loài động vật nguy cấp, quý hiếm, không được nuôi nhốt hay mua bán, nhưng anh Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú tại Nghệ An) vẫn nảy sinh ý định nhân giống để bán.

Năm 2024, Thành mua một con gà lôi trống ở Cần Thơ qua mạng với giá 4,5 triệu đồng và đổi một con chim chích chòe lửa lấy hai con gà mái ở Nghệ An. Anh không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền về việc nuôi gà lôi trắng.

Sau một thời gian được chăm sóc, 2 con mái đẻ trứng, nở được 10 con non. Ngày 26.3, có người nhắn hỏi mua 10 con gà giá 500.000 đồng/con, nhờ Thành nuôi thêm vài ngày với tiền công 1.000.000 đồng.

Vào sáng 1.4, Thành thuê xe chở gà đi giao. Ngày hôm sau, anh bị lực lượng Công an Thái Bình (khi đó) kiểm tra và thu giữ toàn bộ số gà. Tiếp đó, cơ quan điều tra tiến hành khám xét nơi ở của Thành và thu giữ thêm 3 con gà lôi trắng. 

Đến tháng 8, Tòa án nhân dân khu vực 5 (tỉnh Hưng Yên) tuyên phạt bị cáo Thái Khắc Thành 6 năm tù, phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo quy định tại Bộ luật Hình sự.

Kết thúc phiên tòa sơ thẩm, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên đã kháng nghị phúc thẩm, đề nghị hủy toàn bộ bản án để điều tra lại.

Bị cáo Thành không kháng cáo kêu oan, chỉ xin được xem xét giảm nhẹ hình phạt, miễn trách nhiệm hình sự theo chính sách pháp luật mới.

Ngày 13.8, Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên chấp nhận đề nghị thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho bị cáo Thành được tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú.

Ngày 17.10, vụ án được đưa ra xét xử theo trình tự phúc thẩm. Tại đây, bị cáo Thái Khắc Thành thừa nhận việc mua bán, nuôi nhốt gà lôi trắng là sai pháp luật, đồng thời bày tỏ mong muốn được xem xét miễn trách nhiệm hình sự.

Luật sư bào chữa đã đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Thông tư 27/2025/TT-BNNMT, văn bản có hiệu lực trước khi xét xử sơ thẩm, để miễn trách nhiệm hình sự và miễn hình phạt bổ sung 30 triệu đồng cho bị cáo.

Đại diện Viện kiểm sát cũng thay đổi nội dung kháng nghị, thống nhất quan điểm đề nghị Hội đồng xét xử miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt bổ sung.

Phía Viện kiểm sát cho rằng việc khởi tố, truy tố đối với anh Thái Khắc Thành là đúng người, đúng tội, tuy nhiên cần điều chỉnh cho phù hợp với chính sách pháp luật mới.

Theo Hội đồng xét xử, Thông tư 27/2025/TT-BNNMT do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành ngày 24.6, có hiệu lực từ 1.7, quy định gà lôi trắng không còn thuộc nhóm IB (loài nguy cấp, quý, hiếm bị nghiêm cấm khai thác, buôn bán) mà được chuyển sang nhóm IIB.

Tuy nhiên, đến ngày 16.7, Thông tư này mới được công bố trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và chưa được gửi tới các cơ quan tiến hành tố tụng để rà soát những trường hợp đang trong quá trình tạm giữ, tạm giam, điều tra, truy tố, xét xử hoặc thi hành án.

Vì vậy, tại thời điểm xét xử sơ thẩm ngày 8.8, Tòa án nhân dân khu vực 5 (tỉnh Hưng Yên) chưa tiếp cận được văn bản này, dẫn đến việc không thể áp dụng quy định mới có lợi cho bị cáo.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự, trong trường hợp có sự thay đổi của pháp luật khiến hành vi đã thực hiện không còn bị coi là nguy hiểm cho xã hội, người thực hiện hành vi đó được miễn trách nhiệm hình sự. Do đó, hành vi của anh Thái Khắc Thành hiện nay không còn bị xem là tội phạm.

Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử tuyên miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt bổ sung và hủy bỏ biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, trả tự do cho bị cáo Thái Khắc Thành.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự Việt Nam, người được miễn trách nhiệm hình sự sẽ không bị coi là có tội và không bị lưu án tích. Do đó, anh Thành không bị coi là có tiền án, không bị ghi nhận án tích và được phục hồi đầy đủ các quyền công dân như trước khi bị truy tố.