Trưng bày một giai đoạn rực rỡ của mỹ thuật Đông Dương

VHO - Ngày 1.8, tại TP.HCM, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới và khai mạc trưng bày chuyên đề “Những gốc rễ không ngừng vươn”. Đây là hoạt động trọng điểm nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (École des Beaux-Arts de l’Indochine – EBAI, 1925–2025).

Trưng bày Những gốc rễ không ngừng vươn giới thiệu đến công chúng một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam thời kỳ Đông Dương (1925–1945), khi nghệ thuật bản địa gặp gỡ và giao thoa với tư duy tạo hình phương Tây.

Với nền tảng là Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương – ngôi trường mỹ thuật chính quy đầu tiên ở Việt Nam theo mô hình học thuật châu Âu, trưng bày tái hiện không khí học thuật và sáng tạo của thời kỳ này thông qua loạt tác phẩm của giảng viên người Pháp, nghệ sĩ lữ hành, cùng những sinh viên trong chín khóa đầu tiên.

Một trong những điểm nhấn nổi bật là Mona Lisa (1974) của họa sĩ Mai Trung Thứ – bản diễn giải độc đáo từ nguyên tác của Leonardo da Vinci, nhưng mang đậm bản sắc Việt.

Nhân vật trong tranh khoác áo dài, đặt giữa phong cảnh Hạ Long bảng lảng sương khói; mái tóc đen tuyền phủ khăn voan xanh, tay khép nép trong tạo hình mềm mại Á Đông.

Tác phẩm được vẽ trên lụa – chất liệu yêu thích của Mai Trung Thứ, vừa nhẹ như khói sương, vừa dày cảm xúc, là phương tiện để ông “chống lại” truyền thống sơn dầu phương Tây trong tranh chân dung.

Tác phẩm này, cùng nhiều sáng tác của Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm…, cho thấy cách các họa sĩ Việt tiếp cận mỹ thuật toàn cầu từ một mỹ cảm bản địa, góp phần định hình bản sắc hội họa hiện đại Việt Nam.

Nhân dịp này, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San cũng chính thức giới thiệu bộ nhận diện thương hiệu mới, do nhóm thiết kế MN Associates thực hiện.

Bộ nhận diện là kết quả của quá trình nghiên cứu, trao đổi học thuật và sáng tạo kéo dài nhiều tháng, nhằm tái định vị hình ảnh bảo tàng trong bối cảnh văn hóa đương đại.

Từ biểu tượng, sắc màu đến kiểu chữ và đồ họa, bộ nhận diện mới thể hiện tinh thần kế thừa di sản nhưng vẫn trẻ trung, năng động và hướng đến cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ yêu nghệ thuật.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Thiều Kiên, Giám đốc Bảo tàng Nghệ thuật Quang San, nhấn mạnh: “Trưng bày chuyên đề Những gốc rễ không ngừng vươn là dịp để nhìn lại một thời kỳ bản lề trong lịch sử mỹ thuật nước nhà – nơi tinh thần dân tộc và học thuật phương Tây gặp gỡ, cùng kiến tạo nên một bản sắc rất riêng, vừa Á Đông vừa hiện đại.

Cùng với đó, việc ra mắt bộ nhận diện thương hiệu mới không chỉ là thay đổi về hình thức, mà là cách chúng tôi tiếp tục đối thoại với công chúng, bằng một ngôn ngữ thị giác giàu cảm xúc hơn”.

“Từ ngày đầu nhận trách nhiệm điều hành bảo tàng, tôi luôn tâm niệm giữ trọn ba nguyên tắc đã trở thành nền tảng cho mọi hoạt động: Lưu giữ – Lan tỏa – Kết nối.

Chúng tôi lưu giữ những giá trị đã làm nên bản sắc, lan tỏa cảm hứng nghệ thuật đến công chúng và nỗ lực kết nối giữa các thế hệ, giữa nghệ thuật và đời sống, giữa Việt Nam và thế giới”, ông Kiên chia sẻ.

Bảo tàng Nghệ thuật Quang San là bảo tàng tư nhân về nghệ thuật đầu tiên tại TP.HCM, hiện lưu giữ hơn 1.500 tác phẩm có giá trị về mặt lịch sử và văn hóa.

Bảo tàng hoạt động với sứ mệnh bảo tồn, trưng bày và thúc đẩy các giá trị nghệ thuật, tạo điều kiện cho các cuộc đối thoại sâu sắc giữa nghệ thuật và công chúng.

Trưng bày chuyên đề Những gốc rễ không ngừng vươn sẽ mở cửa từ ngày 1.8 đến hết tháng 10.2025 tại Bảo tàng Nghệ thuật Quang San, số 189B/3 Nguyễn Văn Hưởng, phường An Khánh, TP.HCM.