“Người giữ hồn di sản” giành Bông sen Vàng cho Phim tài liệu xuất sắc

VHO - Giành Bông sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam 2025, “Người giữ hồn di sản” của Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam được Ban tổ chức Liên hoan phim đánh giá là bộ phim có chiều sâu văn hóa, giàu tính nhân văn và có sức lay động mạnh mẽ. Không khoa trương, không dựng lên những hiệu ứng kịch tính, bộ phim chinh phục người xem bởi sự chân thật, giản dị và ánh sáng tỏa ra từ cuộc đời nhân vật.

 Người giữ hồn di sản do đạo diễn Lê Thanh Lịch và Đặng Minh Hùng (Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam) thực hiện đã xuất sắc giành Bông sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam 2025 trong niềm vui vỡ òa của cả ê-kíp và của chính nhân vật của bộ phim.

Giải thưởng danh giá không chỉ ghi nhận nỗ lực sáng tạo của ê-kíp làm phim mà còn tôn vinh hành trình cống hiến bền bỉ của nhân vật trung tâm: Giáo sư, Tiến sĩ, Nghệ sĩ Chu Bảo Quế - người cả đời miệt mài gìn giữ và lan tỏa dân ca Quan họ.

 Giải thưởng lần này cũng khẳng định vị thế ngày càng lớn của Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam trong lĩnh vực phim tài liệu - nơi luôn theo đuổi những đề tài giàu bản sắc và mang đậm tinh thần nhân văn.

Làm phim bằng sự tấm lòng tri ân nhân vật

Hội đồng nghệ thuật của Liên hoan phim Việt Nam 2025 ghi nhận bộ phim tài liệu góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn di sản, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ tiếp tục gìn giữ những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc.

Theo chia sẻ của đoàn làm phim, “Người giữ hồn di sản” được thực hiện trong nhiều tháng với không ít khó khăn về tư liệu, thời tiết, di chuyển và bối cảnh. Nhưng chính những thử thách ấy lại giúp bộ phim có chiều sâu, chân thật và đầy cảm xúc.

“Khi bắt đầu bộ phim, tôi và cả ê-kíp đều mang một tâm thế đặc biệt: không chỉ làm phim, mà còn đi tìm lại những giá trị văn hóa đang dần lùi lại giữa nhịp sống hiện đại. Mỗi cuộc trò chuyện với nghệ sĩ Chu Bảo Quế, mỗi địa điểm gắn với Quan họ đều khiến chúng tôi thêm xúc động. Có những khoảnh khắc cả đoàn lặng đi khi nghe ông hát, hoặc khi nhìn những trang tư liệu mà ông giữ gìn cả đời”, đạo diễn Lê Thanh Lịch, Giám đốc Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ VHTTDL) chia sẻ về hành trình thực hiện bộ phim.

Ông Lịch cho biết, điều khiến ông day dứt nhất là sự hy sinh thầm lặng của nghệ sĩ Chu Bảo Quế. Một đời sống cho Quan họ, dành mọi tâm huyết để nghiên cứu, truyền dạy, bảo tồn. Những điều ấy về nhân vật khiến đoàn làm phim càng phải kể lại bằng sự trân trọng và tử tế.

Ông Lịch nói mình may mắn khi có được một ê-kíp làm phim tận tâm, say nghề ai ai cũng đặt cả trái tim vào từng khuôn hình.

“Giải Bông sen Vàng là niềm vui lớn, nhưng với chúng tôi, điều quan trọng hơn là khán giả có thể hiểu thêm về một người nghệ sĩ đã dành cả cuộc đời để giữ gìn hồn cốt văn hóa dân tộc. Đây không chỉ là tác phẩm, mà là lời tri ân của chúng tôi dành cho ông - và cho những con người giữ lửa âm thầm khác của Việt Nam”, ông Lịch chia sẻ.

Những thước phim giàu tính biểu cảm và chiều sâu văn hóa

Người giữ hồn di sản dẫn dắt khán giả đi qua những lát cắt chân thật của cuộc đời nghệ sĩ Chu Bảo Quế - người sinh ra ở vùng quê nghèo Bắc Ninh, nơi từng làn điệu giao duyên đã thấm vào hơi thở của cuộc sống.

Từ thuở thiếu thời, giữa thiếu thốn và khó khăn, cậu bé Bảo Quế đã sớm bộc lộ tình yêu sâu sắc với dân ca Quan họ. Không có điều kiện được đào tạo bài bản, ông kiên trì tự học, tự nghe, tự ghi chép, tự luyện giọng - một hành trình lặng lẽ và đầy nghị lực.

Bộ phim dùng lối kể mộc mạc, gần gũi để mở ra một tuổi thơ nhiều khó khăn và giàu nghị lực. Chính sự say mê cháy bỏng với Quan họ đã giúp ông vượt lên hoàn cảnh, từng bước trở thành một trong những nghệ sĩ - nhà nghiên cứu quan trọng nhất của Quan họ Bắc Ninh, góp phần bảo tồn kho tàng làn điệu cổ bằng tâm huyết cả đời.

Đạo diễn Lê Thanh Lịch và Đặng Minh Hùng đã chọn cách tái hiện hình ảnh nghệ sĩ Chu Bảo Quế bằng những thước phim giàu tính biểu cảm: Từ khoảnh khắc ông lặng lẽ mở từng trang tư liệu cũ, đến giây phút truyền dạy cặn kẽ từng câu hát cổ cho lớp trẻ. Ống kính của đoàn phim kiên nhẫn theo chân ông trong những buổi tập luyện, những đêm ghi chép tư liệu, những chuyến đi thực địa nhằm giữ gìn tiếng hát truyền thống.

Ở đó, khán giả bắt gặp một người nghệ sĩ chọn cách sống cho cộng đồng, dồn hết tâm lực cho việc bảo tồn di sản. Câu chuyện đời của Chu Bảo Quế - giản dị nhưng bền bỉ, trở thành sợi dây cảm xúc xuyên suốt bộ phim.

Tác phẩm không chỉ phác họa hành trình cá nhân mà còn tái hiện quá trình Chu Bảo Quế đưa Quan họ đến với bạn bè năm châu. Qua những thước phim tư liệu quý, khán giả được chứng kiến hình ảnh ông trong những chuyến biểu diễn, giao lưu văn hóa, truyền dạy ở nhiều quốc gia.

Những buổi nói chuyện, những tiết mục trình diễn, những hội thảo quốc tế mà ông tham dự đều góp phần đưa Quan họ - vốn là di sản của quê hương Bắc Ninh - trở thành niềm tự hào của văn hóa Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Ê-kíp làm phim khai thác khéo léo sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, giữa một nghệ sĩ sống hết mình với di sản và những giá trị mà thế hệ mai sau có thể tiếp nối.

Bộ phim như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: di sản chỉ thực sự sống khi có những con người sẵn sàng gìn giữ nó bằng trái tim nhiệt thành. Bộ phim đã chinh phục người xem nhờ chiều sâu văn hóa ấy