Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng: Việc tổ chức Liên hoan Chèo toàn quốc là minh chứng cụ thể triển khai Nghị quyết của Đảng về chấn hưng và phát triển văn hoá, con người VN

VHO- Tối 12.10 tại Nhà Văn hóa trung tâm tỉnh Hà Nam (TP. Phủ Lý, tỉnh Hà Nam), Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 đã chính thức khai mạc, mở ra một không gian “Hội ngộ làng chèo” ngọt ngào, đặc sắc. Dự lễ khai mạc có các Uỷ viên BCH Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch TLĐLĐVN Nguyễn Đình Khang, Bí thư Tỉnh uỷ Hà Nam Lê Thị Thuỷ; Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Trưởng BCĐ Liên hoan; lãnh đạo tỉnh Hà Nam; lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương; Sở VHTTDL tỉnh Hà Nam, Sở VHTT một số tỉnh, thành; các đơn vị nghệ thuật Chèo cùng đông đảo nghệ sĩ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu khai mạc Liên hoan

“Viên ngọc” trong nền văn hoá các dân tộc

Liên hoan Chèo toàn quốc 2022 do Bộ VHTTDL giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở VHTTDL tỉnh Hà Nam và các đơn vị liên quan tổ chức từ ngày 12- 28.10 tại Nhà Văn hóa trung tâm tỉnh Hà Nam.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Bộ trưởng  Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh,  tại thành phố Hà Nam- vùng đất Núi Đọi - sông Châu nổi tiếng với bề dày truyền thống lịch sử, văn hiến và cách mạng, khung cảnh hữu tình, các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh tươi đẹp và nhiều lễ hội truyền thống đậm bản sắc dân tộc, Bộ VHTTDL phối hợp với tỉnh Hà Nam long trọng tổ chức Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng và các đại biểu dự lễ khai mạc Liên hoan Chèo toàn quốc 2022

“Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu luôn nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của văn hóa, của di sản văn hóa dân tộc đối với sự phát triển đất nước. Di sản văn hóa vừa là thành tố, vừa là phương tiện biểu đạt các giá trị văn hóa; thể hiện sâu sắc bản lĩnh, trí tuệ, tâm hồn con người Việt Nam, cũng bởi lẽ đó mà các thế hệ người Việt đã không ngừng xây dựng, bồi đắp, hun đúc để tạo nên nền văn hoá dân tộc giàu bản sắc…”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu.

 Chủ tịch TLĐLĐVN Nguyễn Đình Khang, Bí thư Tỉnh uỷ Hà Nam Lê Thị Thuỷ và các đại biểu dự lễ khai mạc 

Nhắc lại những câu thơ, ca dao tôn vinh giá trị của Chèo: “Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay. Hoa xoan lớp lớp rụng rơi đầy. Hội chèo làng Ðặng đi ngang ngõ. Mẹ bảo thôn Đoài hát tối nay”, “Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có xem chèo Khuốc với anh thì về”, Bộ trưởng nhấn mạnh, nghệ thuật hát Chèo, từ bao đời nay đã trở thành một loại hình sinh hoạt nghệ thuật quen thuộc của người dân Việt Nam, góp phần nuôi dưỡng đời sống văn hóa, tinh thần người Việt bởi cái chất trữ tình, đằm thắm, sâu sắc. Chèo là loại hình sân khấu kịch hát gắn với lễ hội dân gian, các hoạt động giao lưu văn nghệ vùng đồng bằng Bắc Bộ là cái nôi của Chèo, trải qua biến thiên của lịch sử, nghệ thuật Chèo đã được các thế hệ người Việt Nam gìn giữ, bảo tồn và ngày càng phát triển, ví như “viên ngọc long lanh sắc màu” trong nền văn hóa các dân tộc. Cũng vì lẽ đó nên ngày 20.10.2021, Chính phủ đã đồng ý để Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các địa phương liên quan lập hồ sơ để trình UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng và các đại biểu tặng  hoa các nghệ sĩ 

“Việc tổ chức Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 là minh chứng cụ thể trong việc triển khai, thực hiện các quan điểm, nhiệm vụ Nghị quyết của Đảng về nhiệm vụ chấn hưng, phát triển văn hóa và con người Việt Nam. Trong đó, tập trung bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc nói chung, của nghệ thuật hát Chèo nói riêng, đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả sáng tạo các giá trị, sản phẩm văn hóa nghệ thuật, đáp ứng nhu của xã hội và nhân dân”, lãnh đạo Bộ khẳng định.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chúc mừng các nghệ sĩ

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 là đợt sinh hoạt nghệ thuật lớn, là dịp để các nghệ sĩ, diễn viên thể hiện tình yêu, sự gắn bó sắt son, “nuôi dưỡng ngọn lửa đam mê” với nghề; là sân khấu để phô diễn tài năng, sức sáng tạo, khát khao cống hiến. Liên hoan cũng là sự kiện quan trọng để các cơ quan quản lý nhà nước ghi nhận, vinh danh các tài năng nghệ thuật, từ đó có những đánh giá, nhìn nhận chính xác hơn, cụ thể hơn về thực trạng lực lượng nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật sân khấu truyền thống hiện nay.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam Lê Thị Thủy tặng hoa và cờ lưu niệm cho các đơn vị

Về với Liên hoan, người dân và du khách sẽ được “đắm mình” trong không gian đầy màu sắc của nghệ thuật hát Chèo - của các giá trị nhân văn, của lòng yêu nước, của tình người son sắt thủy chung luôn đoàn kết, đùm bọc nhau vượt qua mọi gian nan, thử thách trên từng vở diễn với mong muốn bằng sức mạnh mềm của văn hóa “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, hướng tới một xã hội lành mạnh, con người “chân - thiện - mỹ”.

Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 đồng thời là cơ hội để quảng bá hình ảnh, giới thiệu tiềm năng du lịch văn hóa đặc sắc của tỉnh Hà Nam nói riêng, của các tỉnh vùng đồng bằng Bắc Bộ nói chung. Liên hoan không chỉ góp phần bảo tồn, tôn vinh và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của các địa phương trong vùng.

BCĐ,  BTC tặng hoa Hội đồng nghệ thuật

Bộ trưởng lưu ý, để Liên hoan thành công, hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, Bộ VHTTDL yêu cầu BCĐ, BTC, Hội đồng nghệ thuật làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, công tâm, khách quan để vinh danh những vở diễn suất sắc, những diễn viên tài năng xứng đáng tại Liên hoan. Các đoàn nghệ thuật đến với Liên hoan phải tuân thủ đúng nguyên tắc, điều lệ, khiêm tốn, tôn trọng, học hỏi lẫn nhau để không ngừng nâng cao nghệ thuật Chèo lên tầm cao mới.

Phát biểu chào mừng Liên hoan, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy cho biết, từ nhiều đời nay, người Hà Nam luôn trân trọng, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể đặc sắc, trong đó có nghệ thuật hát Chèo. Hà Nam tự hào đã sinh ra nhiều nghệ sĩ Chèo xuất sắc được ghi nhận, tôn vinh như: NSND Bạch Trà, NSND Dịu Hương, NSND Lê Huệ, NSND Ngọc Viễn, NSND Lương Duyên... Hiện nay, các thế hệ nghệ sĩ của Hà Nam đã và đang kế thừa, phát huy tài năng, trí tuệ, nhiệt huyết góp phần phát triển nghệ thuật Chèo.

Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy phát biểu chào mừng

“Nằm trong cái nôi của nghệ thuật Chèo truyền thống, những năm qua, cùng với sự phát triển của sân khấu Chèo chuyên nghiệp, phong trào hát Chèo của tỉnh Hà Nam diễn ra sôi nổi, thông qua hàng trăm CLB Dân ca và Chèo trải khắp các địa phương trong tỉnh, góp phần tích cực phát triển phong trào văn hóa văn nghệ tại cơ sở và gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa, nghệ thuật truyền thống của quê hương, đất nước…”, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy cho biết.

Các đại biểu dự lễ khai mạc

Cũng theo lãnh đạo tỉnh Hà Nam, trong sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế hiện nay, việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có nghệ thuật Chèo không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc trong việc giáo dục truyền thống văn hóa, quảng bá nét đẹp vùng miền mà còn là lợi thế lớn trong phát triển văn hóa, du lịch của từng địa phương theo hướng độc đáo, bền vững. Với những giá trị văn hóa đặc sắc, nghệ thuật Chèo truyền thống đã và đang góp phần tích cực trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Liên hoan thu hút sự quan tâm, theo dõi của đông đảo khán giả

“Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 là dịp tôn vinh các giá trị của nghệ thuật chèo và là cơ hội để các đơn vị nghệ thuật, các nghệ sĩ gặp gỡ giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm sáng tạo, đổi mới trong lao động nghệ thuật. Đồng thời, là dịp để các tầng lớp nhân dân trong tỉnh được thưởng thức các chương trình nghệ thuật, các vở diễn đặc sắc của các đoàn nghệ thuật Chèo chuyên nghiệp trong cả nước. Bên cạnh đó, việc đăng cai Liên hoan cũng là dịp để giới thiệu, quảng bá hình ảnh về mảnh đất, con người, văn hóa và tiềm năng du lịch của tỉnh Hà Nam…”, ông Huy nhấn mạnh.

Hội ngộ làng Chèo

Liên hoan Chèo toàn quốc - 2022 không chỉ là không gian thấm đẫm các giá trị truyền thống của nghệ thuật Chèo, là hoạt động nhằm đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động nghệ thuật Chèo trong thời gian qua mà còn là dịp để xây dựng định hướng phát triển cho những năm tiếp theo đối với các đơn vị nghệ thuật Chèo trên toàn quốc. Sự tham gia của gần 1.500 nghệ sĩ, diễn viên đến từ 16 đơn vị nghệ thuật Chèo trong cả nước, với 27 vở chèo tiêu biểu cũng không chỉ mang đến cho khán giả cơ hội được thưởng thức những làn điệu, tác phẩm đặc sắc mà còn là một minh chứng sinh động cho sức sống bền bỉ của loại hình nghệ thuật này, dù trải qua những biến thiên lịch sử và biết bao tác động của thời cuộc.

Chương trình nghệ thuật "Hội ngộ làng Chèo"

Liên hoan cũng là dịp để các nghệ sĩ gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, phát hiện những tìm tòi sáng tạo mới trong lao động nghệ thuật; rút ra những bài học kinh nghiệm về công tác quản lý, chỉ đạo nghệ thuật, các giải pháp và phương thức hoạt động phù hợp đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của đông đảo công chúng.

Sức sống đó, sự cuốn hút đó được thể hiện ngay trong chương trình nghệ thuật  “Hội ngộ làng Chèo” khai mạc Liên hoan, với những tiết mục đặc biệt do các NSND, NSƯT, các nghệ sĩ luôn đắm đuối với chèo trình diễn.  PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ VHTTDL, Trưởng BCĐ Liên hoan chỉ đạo nội dung chương trình; chỉ đạo thực hiện: Cục Nghệ thuật biểu diễn- Sở VHTTDL Hà Nam; Tổng đạo diễn: NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam.

Tôn vinh những giá trị của nghệ thuật Chèo

Đúng với tên gọi “Hội ngộ làng chèo”, chương trình quy tụ những nghệ sĩ tài năng đến từ những chiếng chèo tiêu biểu, với các NSND Quốc Chiêm, Thanh Ngoan, Tự Long, Thúy Ngần, Mai Thủy, các NSƯT Thu Huyền, Thanh Bình, Thùy Dương, Diệu Hằng, Quốc Phòng, Hoài Nam, Văn Trưởng, Thanh Huấn, Tiến Tùng… cùng các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hà Nam, Nhà hát Chèo Hưng Yên, Nhà hát Chèo Quân đội.

Những tiết mục nghệ thuật đặc sắc: Thi nhịp – Hề mồi thắt lưng xanh; Mời trầu (Dân ca Hà Nam); Hát về Tổ quốc hôm nay; Hội ngộ làng Chèo đã được các nghệ sĩ trình diễn như một lời chào đẹp đẽ của Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2022 đến với những khán giả  luôn giành tình cảm đặc biệt để yêu mến Chèo.

Trải qua nhiều biến thiên lịch sử, nghệ thuật Chèo vẫn luôn chứng tỏ sức sống mãnh liệt trong đời sống 

Mở màn các phần dự thi tại Liên hoan, vở diễn Những vì sao không tắt được các nghệ sĩ đến từ Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hà Nam trình diễn đã mang đến nhiều cảm xúc cho khán giả. Những vì sao không tắt dựa trên câu chuyện có thật về 10 nữ liệt sĩ pháo phòng không Lam Hạ đã anh dũng hi sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước khi tuổi đời còn rất trẻ.  Lần đầu tiên hình ảnh về 10 nữ dân quân pháo phòng không Lam Hạ được các nghệ sĩ, diễn viên Chèo của Hà Nam và ê kíp sáng tạo đưa lên sân khấu.

Những phân cảnh ấn tượng trong vở diễn Những vì sao không tắt

Những phân cảnh ấn tượng, lột  tả  đầy đủ góc khuất trong cuộc chiến đầu khốc liệt của nhân dân Hà Nam trong thời chiến đã mang đến thật nhiều cảm xúc. Bằng ngôn ngữ tinh tuý của chèo, vở diễn đã tôn vinh tinh thần chiến đấu bất diệt của 10 cô gái Lam Hạ, những hình ảnh đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, như những vì sao không bao giờ tắt.

PHƯƠNG ANH- NGUYỄN LINH- THUÝ HIỀN; ảnh: TRẦN HUẤN