Tranh sơn mài độc đáo ở triển lãm “Giũa: Phong Sắc”

VHO - Chuỗi sự kiện “Giũa: Phong Sắc” được tổ chức bởi Dragon Sigma - studio sơn mài cho người không chuyên do họa sĩ Phạm Khắc Thắng sáng lập. Hoạt động chính của sự kiện là Triển lãm tranh sơn mài GIŨA: Phong Sắc đã khai mạc sáng 3.3.2024 và kéo dài tới hết ngày 10.3.2024 tại MAI Gallery (113 Hàng Bông, Hoàn Kiếm, Hà Nội).

Tranh sơn mài truyền thống vốn được biết đến chủ yếu với sắc màu đỏ và vàng, cùng những hình ảnh xưa, cũ quen thuộc như đình đền, hồ sen, lũy tre…

Tuy nhiên, họa sĩ Phạm Khắc Thắng lại bắt đầu với một lối đi khác biệt. Anh cho rằng, sơn mài là một chất liệu nghệ thuật có không gian sáng tạo không giới hạn. Chính vì thế, anh bắt đầu tạo dựng lớp học Dragon Sigma (quận Đống Đa, Hà Nội)  với mong muốn đem đến những cảm nhận mới mẻ, gần gũi hơn dành cho những ai có hứng thú với môn nghệ thuật này.

Ở những khóa đầu, do quen với nếp nghĩ tranh sơn mài chỉ quanh quẩn với các hình ảnh xưa cũ, sử dụng ít màu, các học viên e dè khi đưa ra ý tưởng. Sau khi họa sĩ trao đổi giúp mọi người có cảm giác với chất liệu, “thả lỏng” những định kiến bó hẹp tưởng tượng của bản thân, những bức tranh đậm tính cá nhân hơn dần được ra đời.

Với tinh thần chia sẻ là chính, lớp học sơn mài Dragon Sigma không gò bó ý tưởng và tôn trọng tính bản sắc trong câu chuyện mỗi người thổi vào tác phẩm của mình. Các khóa học tại đây phổ cập những kiến thức cơ bản đến việc thực hành để hoàn thiện một tác phẩm của riêng mình.

Đến với lớp học có nhiều độ tuổi khác nhau, ở những ngành nghề khác nhau. Có thể là một nhân viên công sở, sinh viên, hay một người kinh doanh..., tất cả đều chung một niềm say mê với sơn mài.

 Triển lãm tranh sơn mài “Giũa: Phong Sắc” trưng bày 30 tác phẩm của học viên Dragon Sigma. Mỗi bức tranh xoay quanh một câu chuyện khác biệt, nhưng đều mang một điểm chung: sự nguyên bản.

Tác giả của chúng là những người mới bắt đầu, do đó các tác phẩm rất tự nhiên, giàu cảm xúc - điều mà đôi khi những người chuyên nghiệp đánh mất qua quá trình phát triển và cọ xát thực tế lâu năm. Bên cạnh đó, triển lãm cũng trưng bày các ứng dụng sơn mài, và art toy sơn mài mang tên KEMTA. Từ đó, triển lãm truyền đi thông điệp "Sơn mài không cũ, và bất cứ ai cũng có thể bắt đầu với hội họa sơn mài".

Trong guồng quay của nghệ thuật đương đại, xu hướng sáng tạo không ngừng tiếp nhận và chuyển biến về phong cách lẫn chất liệu sáng tác, tranh sơn mài cũng đang có sự biến chuyển, có sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Là một nghệ sĩ, Phạm Khắc Thắng luôn muốn lan tỏa vẻ đẹp của sơn mài thông qua những khóa học, đồng thời có thể đóng góp một phần nhỏ trong việc phát triển nghệ thuật sơn mài Việt Nam.

Ngược dòng lịch sử, hội họa sơn mài Việt Nam, kể từ năm 1932 tới nay, đã trải qua gần một thế kỷ phát triển. Từ cái "tĩnh" của nghìn năm trang trí, sơn ta được giải phóng để đến với cái "động" phóng khoáng, tự do.

Cuộc cách mạng sơn mài trong quá khứ đã thành công đến độ khiến cả thế giới phải sửng sốt, phá bỏ hoàn toàn nghi hoặc về khả năng biểu hiện nghệ thuật của sơn mài Việt Nam. Khi dường như mọi con đường đã được khai mở, không một sự chứng minh nào được mưu cầu, liệu đâu sẽ là động lực cách tân tiếp theo cho thế hệ trẻ đương đại?

 Giũa là hoạt động thường niên do Dragon Sigma tổ chức nhằm phản hồi lại băn khoăn đó. Lấy cảm hứng từ kỹ thuật mài trong sơn mài, tên hoạt động hướng tới tinh thần không ngừng rèn giũa bản thân. Năm 2024, Giũa ra mắt lần đầu tiên với triển lãm “Giũa: Phong Sắc”.

Tựa đề triển lãm tóm tắt nội dung trưng bày - những lát cắt xoay quanh phong cách biểu hiện và sắc độ tư duy của một phạm vi người trẻ đối với sơn mài, vừa là một cách chơi chữ ngụ ý "phóng", mang tới hy vọng về sự chuyển động tiến lên. Nói cách khác, Giũa: Phong Sắc không phải là câu trả lời, mà là không gian vật lý và phi vật lý được tạo ra để tìm kiếm câu trả lời, với thái độ lạc quan về tương lai.

Người tham gia triển lãm Giũa: Phong Sắc được mời gọi tiếp xúc với sơn mài bằng nhiều cách khác nhau: quan sát trưng bày tranh của những người không chuyên, nghe giới thiệu về chất liệu và kỹ thuật sơn mài, trực tiếp trải nghiệm những kỹ thuật đó. Những phản ứng thu thập được sẽ chính là tín hiệu và tiền đề mở rộng cho những thảo luận, sáng tạo về sau.

Bên cạnh triển lãm chính, chuỗi sự kiện lần này bao gồm nhiều hoạt động thú vị để mọi người khám phá và tiếp cận gần hơn với sơn mài như: Art tour sơn mài Giũa: Phong Sắc tại MAI Gallery (113 Hàng Bông, Hoàn Kiếm, Hà Nội), thời gian từ 14h-15h30 ngày 5.3.2024 và 14h – 15h30 ngày 7.3.2024 ; workshop Gốm Sứ Thếp Vàng tại Dragon Sigma Studio (số 171 ngõ 75 Trần Quang Diệu, Đống Đa, Hà Nội), từ 10h30 – 12h ngày 10.3.2024; workshop làm tranh sơn mài Giũa: Phong Sắc tại Dragon Sigma Studio từ 9h-11h30 các ngày 9.3 và 16.3.2024.

HOÀNG NGÂN