Ra sách tôn vinh họa sĩ vẽ tranh lụa hàng đầu Việt Nam

VHO- Sau hơn 3 năm chuẩn bị, cuốn sách “Năng Hiển - Zuy Nhất (1921 – 2014)” vừa được Nhà xuất bản Mỹ Thuật và gia đình cố họa sĩ Năng Hiển ra mắt tại Hà Nội.

Cuốn sách "Năng Hiển - Zuy Nhất (1921 – 2014)” vừa được ra mắt

Theo các nhà nghiên cứu mỹ thuật, Lê Năng Hiển là một hoạ sĩ có nền tảng học vấn sâu, rộng và một cuộc sống từng trải, phong phú, nhiều năm tìm tòi, thể nghiệm trên chất liệu lụa, lại là người thông minh, mẫn cảm và đam mê sáng tạo, Lê Năng Hiển đã để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ.

Cuốn sách ra đời là sự nỗ lực của con gái cố họa sĩ Năng Hiển – họa sĩ Lê Ngọc Huyền cùng toàn thể gia đình. Một năm sau ngày cha mất, Ngọc Huyền mở xưởng họa của ông và chứng kiến hơn 200 bức tranh lớn nhỏ, bụi phủ mờ cùng rất nhiều tập phác thảo trên mọi chất liệu, cả những bức tranh họa sĩ Năng Hiển đang vẽ dở, chưa đặt bút ký. 

Lê Ngọc Huyền nảy ra ý tưởng mở một triển lãm tranh và in sách cho cha. Vậy là vượt qua nhiều khó khăn, bằng nhiều cách khác nhau, chị tìm gặp những họa sĩ, nhà nghiên cứu, nhà sưu tập… Rất may, trong số đó, có những người đã đóng góp ý kiến, chia sẻ tư liệu và nhận lời cùng chị làm cuốn sách về họa sĩ Năng Hiển.

Cuộc triển lãm tranh của cố họa sĩ Năng Hiển thì đã diễn ra trang trọng tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hồi tháng 9 vừa qua, giới thiệu hơn 60 bức tranh ở nhiều chất liệu như lụa, sơn mài... Còn cuốn sách, đầu tháng 11 đã ra mắt một cách trang trọng.

Họa sĩ Lê Năng Hiển đang vẽ bức chân dung Diệu Ảnh- con gái riêng của vợ họa sĩ (ảnh chụp năm 1981)

Qua cuốn sách, người yêu hội họa thế hệ sau có thể biết nhiều câu chuyện cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Năng Hiển, bắt đầu từ thủa ấu thơ, sau đó sống, học tập, hoạt động nghệ thuật trải dài trong suốt gần một thế kỷ. Ở đó, chân dung họa sĩ Năng Hiển trở nên rõ nét với tính cách một nghệ sĩ yêu thích cái đẹp, tận tâm với nghề, say mê với sáng tác. Những tác phẩm của ông dù theo chủ đề nào cũng đều lấy sự tinh tế, hài hòa về đường nét, tạo hình làm chủ đạo. Cuốn sách cũng cho độc giả thấy rõ gia thế danh gia vọng tộc của ông, thấy con đường học tập, sáng tạo bài bản tư duy và khúc triết (dù ông không học trong trường mỹ thuật), thêm vào đó là cả một quãng thời gian dài trau dồi kiến thức, khổ công tự họa, tự rèn luyện mài bút mà thành tài...

Theo nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Hải Yến, xuất thân trong một gia đình Nho Học trung lưu với những ràng buộc đạo lý cùng tư tưởng tân học phương Tây đầu thế kỉ 20, họa sĩ Lê Năng Hiển đã gắn bó cuộc đời mình nơi cố đô Thăng Long xưa và Hà Nội ngàn năm văn hiến, được chắt lọc tinh hoa từ mảnh đất kinh kỳ cùng những biến động xã hội không dễ mấy ai được chứng kiến trong cuộc đời mình. Ông đã tiếp nhận quy tắc ứng xử gia đình – xã hội trong một nghịch lý không dễ vượt qua ở những thời điểm lịch sử thăng trầm của một dân tộc không mấy bình yên. 

Thiếu nữ Hà Nội qua nét vẽ Lê Năng Hiển

“Chân dung Lê Năng Hiển hợp nhất hai diện mạo quen thuộc trong giới bạn bè: một kịch sĩ tài hoa và họa sĩ của một thời Hà Nội với những tranh chân dung thiếu nữ yêu kiều mộng mơ, tranh lịch sử tráng ca đầy ắp sự kiện huy hoàng của các triều đại hiển hách chống xâm lăng. Ở diện mạo nào cũng in đậm dấu ấn một nghệ sĩ sống theo lý tưởng của riêng mình và dâng hiến tận cùng cho nghệ thuật”- nhà phê bình Hải Yến nhận xét.

Còn họa sĩ Trần Khánh Chương- Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam thì nhận xét: "Là một trong những số ít họa sĩ sáng tác tự do và sống được bằng các tác phẩm của mình. Là người Hà Nội nho nhã, lịch thiệp và tài hoa, ông đã để lại cho đời sự cảm mến của nhiều đồng nghiệp, những tác phẩm Mỹ thuật với nhiều chất liệu, thể loại khác nhau sẽ còn lưu giữ cho đời sau, góp phần vào sự nghiệp phát triển Mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông còn là một trong những họa sĩ đa tài ghi dấu ấn cả trong lĩnh vực sân khấu, văn học, đặc biệt là những sách về đề tài lịch sử Việt Nam do ông viết và vẽ minh họa".

Hoàng Xuân