Nữ họa sĩ “đại sứ sơn mài của Việt Nam”

VHO- Tranh sơn mài của Saeko Ando với nhiều không gian mở cho sự sáng tạo đã thể hiện thế giới quan, tâm hồn và triết học Nhật Bản bằng chất liệu truyền thống Việt Nam.

 Nữ họa sĩ Saeko Ando

Nữ họa sĩ Nhật Bản Saeko Ando vừa ra mắt triển lãm tranh sơn mài với chủ đề Vũ trụ vi mô x Vũ trụ vĩ mô - Hội An, Nơi tôi sống giữa hai vũ trụ tại Nhà trưng bày văn hóa Nhật Bản, TP Hội An. Triển lãm đến ngày 27.8, trưng bày các tác phẩm sơn mài đặc sắc được sáng tác giai đoạn nữ họa sĩ chuyển về Hội An sinh sống, xem như quê hương thứ hai của mình. Với cảm hứng từ thiên nhiên, cảnh sắc tại phố cổ xinh đẹp Hội An, kết hợp các kỹ thuật sơn mài Việt Nam và kỹ thuật sử dụng chất liệu sơn ta, sơn tự nhiên Việt Nam, tình yêu mà nữ họa sĩ dành cho Hội An được thể hiện trong các tác phẩm chạm đến cảm xúc của những ai dự xem.

“Hội An, nơi tôi đã sống 7 năm qua, nơi nguồn năng lượng của thiên nhiên toát ra từ đồng lúa, sông nước và đại dương đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo của tôi”, Saeko Ando chia sẻ. Saeko Ando sinh năm 1968 tại Nhật Bản, đến Việt Nam từ năm 1995, lần đầu tiên khi đến Hà Nội, nữ họa sĩ đã yêu thích vùng đất này và đã quyết định chuyển đến Việt Nam sinh sống. Những ngày khám phá Hà Nội, nữ nghệ sĩ sơn mài đương đại Nhật Bản ấn tượng, say mê với những tác phẩm sơn mài, sản phẩm lưu niệm bày bán nhiều nơi ở phố cổ và đã dành trọn niềm say mê để tìm hiểu, khám phá vẻ đẹp, sự khác biệt và theo đuổi đam mê sáng tác nghệ thuật sơn mài và nghề sơn truyền thống của Việt Nam. Bà cũng đã theo học, tìm hiểu về sơn mài truyền thống Việt Nam với nhiều họa sĩ, nghệ nhân nổi tiếng trong giới sơn mài.

Nhiều năm sinh sống và làm việc tại Việt Nam, Ando Saeko được những người trong giới hội họa cũng như những người yêu nghệ thuật trong nước và quốc tế biết đến là nữ họa sĩ ngoại quốc với mệnh danh “đại sứ sơn mài của Việt Nam” và cũng là người nước ngoài đầu tiên được kết nạp Hội Mỹ thuật Hà Nội.

Năm 2016, nữ họa sĩ chuyển về sinh sống, sáng tác tại phố cổ Hội An. Đây cũng là một giai đoạn đánh dấu sự chuyển hóa tâm thức, cảm nhận sự hòa hợp với thiên nhiên, vũ trụ. Những tác phẩm bà sáng tác ở giai đoạn này được nhiều nhà chuyên môn đánh giá là sự đổi mới trong phong cách sáng tác, những bức tranh sơn mài mang âm hưởng thiên nhiên, tự nhiên, nhẹ nhàng và kết nối sâu nội tại. “Những tác phẩm sơn mài được trưng bày là những lát cắt của thế giới vi mô và vĩ mô ở Hội An. Một số tác phẩm thể hiện các chi tiết nhỏ bé, một số khác dường như đang mô tả về một thế giới rộng lớn. Tôi hy vọng bạn sẽ cảm nhận được tinh thần trong các tác phẩm: Cảm giác giao hòa và thuộc về của chính tôi”, Saeko Ando tâm sự.

Không chỉ là một họa sĩ, Saeko còn được biết đến với vai trò là nhà nghiên cứu trong lĩnh vực sơn ta, sơn tự nhiên Việt Nam, là nguyên liệu hữu cơ được tinh tế và xử lý từ nhựa cây sơn. Bà thường xuyên tham gia giảng dạy tại các hội nghị, hội thảo chuyên đề tại nhiều nơi trên thế giới. Trong suốt 3 thập kỷ sáng tác, Saeko được biết đến như một nghệ sĩ đương đại sử dụng sơn ta, kết hợp các kỹ thuật sơn mài Việt Nam và kỹ thuật sử dụng sơn ta mà bà học được từ các bậc thầy tạo ra phương pháp độc đáo mà bà đã theo đuổi, phát triển qua nhiều năm thử nghiệm.

Điều thú vị nhất trong sơn ta, theo nữ họa sĩ Saeko Ando chính là sơn ta “age” theo thời gian sơn ta tự đông lại bằng phản ứng hóa học chứ không phải khô như các chất liệu khác. Điều này làm cho sơn ta càng về sau càng cứng và trong hơn, giúp tác phẩm ngày càng sáng và tươi màu hơn. “Tranh sơn ta là một loại hình nghệ thuật có tuổi đời như rượu vang hảo hạng, càng để lâu chất lượng và hương vị càng tăng cao đi dần về điểm tới hạn của các phản ứng hóa học”, Saeko ví von.

Cuối năm 2021, bà đảm nhận công việc sáng tác hình ảnh chủ đạo của dự án opera “Công nữ Anio”. Đây là lần đầu tiên, sơn ta được sử dụng cho sáng tác sự kiện này. Nội dung và chủ đề của vở opera này lấy mô típ dựa trên câu chuyện tình yêu có thật giữa công nữ Ngọc Hoa (công nữ Anio) của Hội An - Việt Nam và Araki Sotaro, một thương nhân tỉnh Nagasaki - Nhật Bản vào đầu thế kỷ 17. Sự kiện trọng đại này sẽ được công diễn vào tháng 9.2023 chào mừng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Việt Nam. 

 KHÁNH CHI