Ma trận của Kiến trúc sư, họa sĩ Nguyễn Sơn

VHO- Triển lãm Ma trận giới thiệu 51 tác phẩm tranh, tượng của Kiến trúc sư – họa sĩ Nguyễn Sơn sẽ được khai mạc vào ngày 28.10.2020 tại Trung tâm Hỗ trợ và phát triển nghệ thuật đương đại (VICAS ART STUDIO, 32 Hào Nam, Đống Đa, Hà Nội). Triển lãm kéo dài tới ngày 15.11.2020.

Công nghệ số là đặc trưng của thời đại chúng ta đang sống, nó tác động tích cực cũng như tiêu cực đến mọi ngõ ngách của cuộc sống, trong đó có cả lĩnh vực nghệ thuật. Người nghệ sĩ cần đối diện trước thực tế ấy, không thể vờ như mình đang sống ở thời tiền công nghiệp để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật chẳng liên quan gì đến thời đại anh ta đang sống.

Trong ngôn ngữ thông thường, ma trận là sự kiểm soát những bế tắc, rối loạn, hỗn tạp, xung đột để tìm ra giải pháp tích cực và hữu hiệu cho cuộc sống. Ma trận của Nguyễn Sơn trong sáng tạo nghệ thuật là kiểm soát những xung đột nội tâm bằng những cảm xúc tích cực.

Về phương diện nghệ thuật, có thể chia toàn bộ sáng tác của Nguyễn Sơn thành hai giai đoạn:

Giai đoạn đầu, anh vẽ sơn dầu hay acrylic trên toan như bao họa sĩ khác, tranh của anh có hơi hướng tân biểu hiện, đôi khi có pha siêu thực, đôi khi lấn sang chủ nghĩa vị lai. Dòng tranh này thể hiện trình hội họa của anh ở mức khá cao, nếu anh tiếp tục con đường này cũng sẽ là một họa sĩ có đẳng cấp và có thị trường. Giai đoạn hiện nay, anh làm tranh với chất liệu chính là các mảng bo mạch phế thải và màu acrylic. Dòng này chắc chắn là kén khán giả hơn nhưng lại có đóng góp mới cho hội họa Việt Nam.

KTS, Họa sĩ Nguyễn Sơn

Theo TS. Bùi Quang Thắng, Giám đốc nghệ thuật Vicas Art Studio, với Nguyễn Sơn, quá trình làm ra tác phẩm cũng gây hứng thú không kém gì, nếu không muốn nói là quan trọng hơn cả kết quả. Nguyễn Sơn tâm sự: “làm tranh kiểu này đầy khoái cảm như bị say, quên đi nắng nóng, mưa dầm, muỗi đốt, tiếng ồn, mùi ô nhiễm…” và “cứ xong bức nào thì lại cuốn kỹ cất đi, đến khi nào cần đến mới giở ra”.

“Đây cũng là một điểm làm tôi ngưỡng mộ người họa sĩ này: Làm nghệ thuật trước hết là để giải phóng năng lượng sáng tạo cho bản thân, không phải vì mục đích tiền bạc hay cái gì đó cao siêu. Nghệ thuật thuần túy có thể xuất hiện ở những người nghệ sĩ như thế này…”, theo TS Bùi Quang Thắng.

KTS- Họa sĩ Nguyễn Sơn thì chia sẻ, ban đầu, ý niệm về ma trận xuất hiện trong anh một cách vô thức. Là một KTS, anh thấy sự phát triển một đô thị bền vững sao cho tương thích với chất lượng cuộc sống của cư dân trong đô thị như là một bài toán không có lời giải. “Tôi có cảm giác thiếu niềm tin giống như bị lạc vào mê cung. Ai cũng mong muốn được sống trong môi trường phát triển, văn minh. nhưng nếu phải sống trong sự phát triển như Hà Nội và Sài Gòn hiện nay thì tôi tin có rất nhiều người mong muốn được trở lại sống vào những năm 90 hoặc xa xưa hơn nữa, cho dù nó có lạc hậu nhưng ít ra là cũng thanh thản và trong lành…”, theo Nguyễn Sơn.

Và anh quay trở lại với hội họa với hy vọng tìm được sự cân bằng về tâm lý và thoát khỏi mớ bong bong của cuộc sống. Trong hành trình 6 năm qua Nguyễn Sơn đã vẽ rất nhiều chủ đề, làm việc với nhiều loại chất liệu khác nhau, không tự áp đặt mình vào một triết lý hay mục đích chủ đạo nào, nhưng tranh của anh, cho dù là ngẫu nhiên, không cố ý, vẫn bị ám ảnh bởi những xung đột trong quá trình phát triển: đâu đó vẫn là những cảm xúc buồn  về những khía cạch tiêu cực của môi trường, văn hoá, xã hội, kinh tế, chính trị quanh ta.  

Chỉ đến khi làm tranh với chất liệu là những mảng bo mạch, Nguyễn Sơn mới thấy mình dường như đã không bị phụ thuộc và vượt qua được ngoại cảnh, điều đó giống như nghệ sĩ đã nắm được ma trận.

BẢO NGÂN