(Emagazine) Cuộc sống mới ở khu tái định cư Trà Nô

Trước ngôi nhà sàn truyền thống của đồng bào Hrê vừa mới xây dựng hoàn thành, ông Phạm Văn Giang cùng con rể Phạm Thiên (27 tuổi) đang thực hiện Lễ cúng mừng nhà mới cho vợ chồng anh Thiên.

Đón tiếp chúng tôi với nụ cười rạng rỡ, anh Thiên chia sẻ, vợ chồng anh là 1 trong những hộ ở thôn Gò Tung được chuyển đến khu tái định cư Trà Nô. Ngôi nhà của anh xây dựng theo kiểu nhà sàn truyền thống của đồng bào Hrê, nhà nước hỗ trợ 45 triệu đồng, còn lại gia đình dòng họ giúp đỡ.

“Vợ chồng tôi cùng con gái nhỏ sống ở ven đồi núi thôn Gò Tung, nơi không có đường đi, không có điện, không có sóng điện thoại… nguy cơ xảy ra sạt lở đất vào mùa mưa lũ”, anh Thiên nói.

Đang thực hiện nghi thức Lễ cúng nhà mới cho con, ông Phạm Văn Giang (56 tuổi) cho biết, Lễ cúng về nhà mới, tiếng Hrê là Hkia Tóc Hniêm Niêu. Đây là một trong những tập quán xã hội lâu đời và phổ biến, mang đậm tín ngưỡng đa thần, phản ánh nét đẹp độc đáo trong đời sống tinh thần của đồng bào Hrê.

Nghi lễ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tâm niệm dân gian sâu sắc không chỉ riêng của người Hrê và dân tộc Việt Nam “An cư lập nghiệp”. Lễ cúng ngoài sân hay còn gọi là Klaq Doàng Diq Dòng, cầu xin thần mặt trời, thần mặt trăng và các thần linh vũ trụ che chở, bảo vệ ngôi nhà khỏi thiên tai như sét đánh, gió giật, mưa lớn. Tiếp theo là lễ cúng Klaq Hoanh, xin thần đất và thần may mắn ban phước lành, bảo vệ hoa màu khỏi sâu bệnh, đem lại mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no. Cuối cùng là lễ Hkia - lễ cúng vào nhà mới, đánh dấu thời khắc gia đình chính thức an cư, cầu mong bình an, hạnh phúc và thịnh vượng.

“Theo phong tục của đồng bào Hrê, khi hoàn thành xong ngôi nhà mới, gia chủ sẽ làm lễ cúng vào nhà mới để cầu xin các vị thần linh cho ngôi nhà mát mẻ, vững chắc, gia chủ khỏe mạnh, làm ăn thuận lợi. Lễ cúng lớn hay nhỏ phụ thuộc vào điều kiện từng gia đình để cúng heo hay gà. Người Hrê chuẩn bị rất kỹ lưỡng phong tục này với tâm niệm là “an cư lập nghiệp””, ông Giang chia sẻ.

Anh Thiên phấn khởi nói: “Chuyển xuống đây có đường đi lại dễ dàng hơn, có điện lưới để xem ti vi để theo dõi thời sự, đường lối chủ trương của Đảng, Nhà nước, chương trình giải trí và tiếp cận thông tin khoa học áp dụng vào sản xuất, các con được học gần nhà, có ánh sáng học bài buổi tối. Bà con ai cũng phấn khởi”.

Rời nhà anh Thiên chúng tôi dạo quanh khu tái định cư Trà Nô cảm nhận về cuộc sống nơi đây khá yên bình, với con đường bê tông kiên cố, những ngôi nhà khang trang. Khu tái định cư gần trục đường giao thông, trường học, rất thuận tiện cho đi lại, mua bán, trao đổi hàng hóa, cũng như việc học tập của con, em, hạn chế tình trạng bỏ học giữa chừng.

Ông Phạm Văn Thanh cho hay: “Về nơi ở mới, nhà của bà con được sắp xếp nhà nào ra nhà nấy gọn gàng, ngăn nắp… đi lại thuận tiện. Mỗi hộ được cấp 300 m2 đất để làm nhà, vườn rau và chuồng nuôi nhốt gia súc. So với nơi ở cũ, nơi ở mới tốt hơn nhiều nên bà con đều rất hài lòng”.

Những năm qua, vợ chồng ông Thanh chăm chỉ làm ăn phát triển kinh tế, nhờ trồng rừng cây keo nên gia đình anh có vốn tích luỹ. Đến nơi ở mới, ngoài ngôi nhà sàn được nhà nước hỗ trợ, vợ chồng ông đã xây ngôi nhà bê tông kiên cố trị giá 450 triệu đồng.

Ông Thanh vui vẻ nói: “Có nhà mới vững chãi, không còn phải lo tìm chỗ trú tạm mỗi khi trời mưa bão.... Trước kia, muốn gặp anh em, hàng xóm thì phải đi một đoạn đường khá xa, giờ chỉ cần gọi nhau một tiếng, đi vài ba bước chân là anh em có mặt, ở đây tiện lợi và đông vui”.

“Trước đây, mỗi khi mùa mưa lũ về, người dân trong thôn và gia đình tôi luôn sống trong tình trạng nơm nớp lo sợ. Nhưng nay đã khác rồi, được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành quan tâm xây dựng khu tái định cư mới, an toàn, kiên cố, đường giao thông thuận tiện, nên bà con yên tâm”, ông Đinh Thiết bày tỏ.

Qua từng câu chuyện, chúng tôi thấy được niềm vui, sự phấn khởi của mỗi người dân nơi đây. Với chị Phạm Thị Xí thì niềm hạnh phúc của người làm mẹ đơn giản là khi con trẻ có chỗ đạp xe, vui chơi an toàn.

Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Ba Tô Phạm Văn Hiền cho biết, dự án khu tái định cư tập trung thôn Trà Nô, xã Ba Tô được triển khai, nhằm ổn định đời sống cho 26 hộ dân nằm trong vùng nguy cơ sạt lở núi trên địa bàn xã Ba Tô, trong đó có 16 hộ dân thôn Gò Tung, 1 hộ nằm ở suối Lạnh thôn Trà Nô, vùng đặc biệt khó khăn của xã.

Dự án khu tái định cư tập trung thôn Trà Nô có vốn đầu tư 11,7 tỷ đồng, từ nguồn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Dự án có diện tích nền 3,4 héc ta gồm 35 lô đất ở. Mỗi lô có diện tích 300 m2.

Dự án khu tái định cư tập trung thôn Trà Nô có các hạng mục khác như khu đất cây xanh, nhà văn hóa, hệ thống thoát nước, đường nội vùng, hệ thống cấp nước và điện chiếu sáng.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến đồng bào DTTS, ban hành nhiều chính sách đề nâng cao đời sống đồng bào, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế.

“Bà con vô cùng phấn khởi, biết ơn Đảng và Nhà nước, háo hức di dời về khu tái định cư để ổn định cuộc sống. Ở nơi ở mới, người dân tập trung phát triển kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Qua đó, giúp người dân có một mái ấm an toàn, đầy đủ các điều kiện sinh hoạt và sản xuất. Đây là kết quả quan trọng nhằm ổn định chính trị, an toàn xã hội, tăng cường khối đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của đồng bào ở miền núi”, ông Hiền khẳng định.