Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh

THU HOÀI

VHO - 4 hiện vật, nhóm hiện vật ở Quảng Nam vừa được công nhận là bảo vật quốc gia đợt 13 năm 2024 đều là các hiện vật gốc, độc bản với những giá trị lịch sử, văn hoá đặc sắc, độc đáo.

Trong số 33 hiện vật, nhóm hiện vật vừa được công nhận bảo vật quốc gia đợt 13 năm 2024 có 4 hiện vật và bộ sưu tập của Quảng Nam gồm: 

Bộ sưu tập trang sức vàng và hiện vật mã não hình động vật ở khu mộ táng Lai Nghi, hiện đang được lưu giữ tại kho hiện vật Bảo tàng Quảng Nam.

Hiện vật trống đồng Đông Sơn và thạp đồng Đông Sơn thuộc sở hữu của ông Lương Hoàng Long (trú tại khối Xuân Hòa, phường Cẩm Phô, TP Hội An).

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 1
Một số trang sức tìm thấy tại khu mộ táng Lai Nghi, được khai quật giai đoạn 2002-2004
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 2
Hiện vật trống đồng Đông Sơn

Bộ sưu tập trang sức vàng văn hóa Sa Huỳnh ở khu mộ táng Lai Nghi gồm 108 đơn vị hiện vật còn nguyên vẹn, có niên đại từ thế kỷ III trước Công nguyên đến giữa thế kỷ I Công nguyên được chia thành 2 nhóm khuyên tai và hạt chuỗi.

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 3
Nhóm 4 khuyên tai chất liệu vàng, nhìn bề ngoài khá giống nhau về hình dáng và kích thước.Tuy nhiên, khi quan sát và nghiên cứu kỹ cho thấy 3 chiếc khuyên tai có những gờ nổi rõ hơn chiếc còn lại. Chiếc thứ 4 gờ nổi ít hơn, trên một số gờ có dấu của vết khắc
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 4
Ảnh chi tiết nhóm khuyên tai vàng. Các chuyên gia cho rằng các chiếc khuyên tai được làm bởi những người thợ thủ công khác nhau và thuộc về hai truyền thống chế tác khác nhau
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 5
Nhóm hạt chuỗi vàng gồm 104 hạt có thể được làm bằng phương pháp dập khuôn bao ngoài, dập lỗ bên trong tạo thành hạt chuỗi rỗng ruột, nhẹ, chắc chắn, ít méo mó. Có một số hạt trong quá trình dập lỗ không thành công nên lỗ tròn nhỏ không thể xỏ dây qua, điều này chứng minh cho việc các hiện vật được chế tác tại chỗ

Hiện vật mã não hình động vật có niên đại từ thế kỷ III trước Công nguyên đến giữa thế kỷ I Công nguyên, gồm 2 hiện vật còn nguyên vẹn là hạt chuỗi/vật đeo khắc hình con chim nước và khắc hình con hổ, được khoan lỗ đeo dọc thân.

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 6
Hạt chuỗi chất liệu mã não khắc hình con chim nước kích thước nhỏ
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 7
Hạt chuỗi chất liệu mã não khắc hình con hổ

Việc phát hiện những hiện vật này trong mộ táng Lai Nghi cho thấy cư dân cổ Sa Huỳnh những người buôn bán lão luyện, những người tiêu dùng sành sỏi, giàu có bậc nhất trong mạng lưới trao đổi buôn bán trên biển Đông.

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 8
Mộ chum trong hố khai quật 02LN.H2 Lai Nghi năm 2002-2004

2 hiện vật trống đồng Đông Sơn và thạp đồng Đông Sơn thuộc sở hữu của ông Lương Hoàng Long đều thuộc giai đoạn văn hóa Đông Sơn có niên đại thế kỷ IV-III trước Công nguyên đến thế kỷ I-II Công nguyên.

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 9
Thạp đồng Đông Sơn có dáng hình trụ, thuộc loại có nắp, có những hoa văn lần đầu các nhà khảo cổ học biết đến như hoa văn chiếc xiếm, hoa văn hình con công đang đứng trên lưng con rùa, hoa văn hình người đang ngồi trên trống đồng để đánh trống da
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 10
4 khối tượng miêu tả 4 con chó săn được tạo hình trên nắp thạp đồng Đông Sơn
Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 11
Trống đồng Đông Sơn có những hoa văn lần đầu mới gặp như linh vật hình con chồn có đuôi xù, hoa văn con công đứng trên lưng con rùa, người ngồi trên trống đồng để đánh trống da, hoa văn miêu tả các công đoạn của tục hiến tế người và hiến tế bò

Hai hiện vật này là những hiện vật có giá trị cao trong việc nghiên cứu văn hóa Đông Sơn, là sản phẩm đầy trí tuệ biểu hiện cho tài năng sáng tạo, sự khéo léo và tinh xảo hiếm có của tổ tiên ta đã tạo nên kỹ thuật luyện kim đồng thau bản địa, nền văn hóa đồng thau vào loại bậc nhất Đông Nam Á.

Chiêm ngưỡng 4 bảo vật Quốc gia ở Quảng Nam vừa được vinh danh - ảnh 12
Hoa văn trống đồng Đông Sơn góp phần phản ánh đời sống văn hóa tinh thần, tín ngưỡng của cư dân người Việt xưa

Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Quảng Nam có 7 bảo vật quốc gia đơn lẻ và bộ sưu tập trang sức vàng ở khu mộ táng Lai Nghi.

Thời gian tới, Bảo tàng Quảng Nam sẽ triển khai các ứng dụng công nghệ số để bảo vệ, phát huy giá trị các bảo vật như quét 3D, số hóa hiện vật, tổ chức trưng bày trực tiếp và trực truyến, tuyên truyền, quảng bá, phát huy hơn nữa giá trị các hiện vật này trên phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội.