Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Chưa làm tốt công tác phân luồng?

VHO- Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc xử lý thông tin báo chí phản ánh “tỷ lệ tuyển sinh vào lớp 10 của Hà Nội năm học 2023- 2024 thấp kỷ lục”…

 Thí sinh Hà Nội trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT năm 2023 Ảnh: LAO ĐỘNG

Theo đó, tại văn bản số 5114/ VPCP-KGVX ngày 10.7.2023, Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: “Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát báo cáo đầy đủ, chính xác về công tác tuyển sinh vào lớp 10 hệ công lập năm học 2023-2024 của Thành phố Hà Nội; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 12 tháng 7 năm 2023”.

Kỳ tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập năm học 2023-2024 của Hà Nội được đánh giá là có tỷ lệ tuyển sinh thấp kỷ lục, với chỉ hơn 55% thí sinh trúng tuyển vào các trường công. Cụ thể, theo chỉ tiêu của TP, năm học 2023-2024, Hà Nội giao 119 trường THPT công lập tuyển mới 1.612 lớp với 71.745 học sinh. Số thí sinh đăng ký dự thi là hơn 104.000, do đó, có hơn 30.000 em vào các trường công lập tự chủ hoặc tư thục (23,2%), còn lại được tuyển vào các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên.

Với tỷ lệ chọi cao nhất từ trước trước đến nay (1/1.79), nhiều phụ huynh và học sinh đã phải “cân não” ngay từ khi đăng ký nguyện vọng, thậm chí có em phải thay đổi nguyện vọng vào “phút 89”, sau khi nghiên cứu kỹ tỷ lệ chọi của những năm gần đây. Một số gia đình đã có sự lựa chọn ngay từ đầu với chương trình 9+, do đánh giá được khả năng vào trường công là khó, trong khi đó phần lớn các thí sinh đều đặt niềm tin hoặc hy vọng giành được một suất vào trường công.

Và không ngoài dự kiến, những “hỉ, nộ, ái, ố” bắt đầu khi điểm thi và điểm chuẩn được công bố. Nhiều gia đình hân hoan ăn mừng vì con đã chắc chân; ngược lại, không ít phụ huynh ngậm ngùi chấp nhận phương án 2 khi điểm thi của con cách điểm chuẩn khá xa. Một số gia đình có điều kiện kinh tế thì quyết định cho con vào tư thục, nhưng việc nộp hồ sơ vào một vài trường “hot” cũng rất “gian nan” khiến phụ huynh phải xếp hàng cả đêm. Chiếm tỷ lệ nhỏ, một vài trường hợp hy vọng vào kết quả phúc khảo và việc hạ điểm chuẩn.

Chiều 10.7, khi 30 trường công hạ điểm chuẩn từ 0,25 điểm đến 4 điểm, một số thí sinh đã may mắn “lách” được qua “khe cửa hẹp”. Thế là, nhiều gia đình “mừng phát khóc” khi con mình may mắn đỗ vớt.

Giám đốc Sở GD&ĐT Thành phố Hà Nội Trần Thế Cương, khi trả lời chất vấn đại biểu HĐND Thành phố đã khẳng định “Hà Nội không thiếu trường, lớp”.

Đúng là Hà Nội không thiếu trường, lớp, nhưng công tác phân luồng có vẻ chưa thành công, đặc biệt là việc tuyên truyền, định hướng. Rất nhiều trường nghề hiện nay đào tạo rất tốt, học sinh sau 3 năm học vừa có bằng tốt nghiệp THPT, vừa có bằng cao đẳng nghề, có thể đi làm ngay hoặc học tiếp liên thông hay thi vào các trường đại học một cách bình thường. Nhưng vì sao các em và phụ huynh lại không lựa chọn? Do định kiến “học nghề” là sự thất bại trên con đường “công danh”, là do bệnh thành tích đã ăn sâu trong tiềm thức…?

Cứ đến mùa làm hồ sơ tuyển sinh, nhiều trường THCS lại đau đầu vì định hướng cho các em. Giáo viên chủ nhiệm là người hiểu rất rõ năng lực của mỗi bạn, nhưng cũng chỉ dám đưa ra ý kiến một cách chung chung, rón rén. Có giáo viên mạnh dạn khuyên phụ huynh nên cho con vào trường nghề, vừa nhẹ nhàng, vừa phù hợp với năng lực của con nhưng đã lập tức vấp phải không ít phản ứng tiêu cực, không chỉ của phụ huynh mà của cả cư dân mạng. Rồi giáo viên, nhà trường lại phải giải trình vì sao “ép” học sinh không được đăng ký thi công lập, có phải vì bệnh thành tích hay không?...

Có thể cách làm của các giáo viên chưa khéo léo, vì họ không phải là các chuyên gia tư vấn, định hướng nghề nghiệp, đơn giản là họ chỉ căn cứ trên năng lực học hành thực tế của học sinh. Có giáo viên nói rằng, với điểm chuẩn trung bình 7 điểm/môn của các trường công khu vực nội thành, thì chắc chắn nhiều em khó đỗ, trong khi các em hầu như không có ý định đăng ký vào các trường ở ngoại thành. Thế nhưng, việc tư vấn cho học sinh chọn trường nghề thực sự vấp phải rào cản do định kiến xã hội.

Dù ngành GD&ĐT Hà Nội có giải trình thế nào, thì việc non nửa thí sinh không có suất vào công lập vẫn có thể tiếp diễn trong vài năm tới, nếu không làm tốt phương án phân luồng. Phân luồng tốt, định hướng nghề nghiệp tốt sẽ giúp các em chọn đúng con đường của mình. Khi đó, câu chuyện trường công sẽ không còn ồn ào; cũng như câu chuyện “vào đại học là con đường duy nhất” của nhiều năm trước, giờ đã trở nên xưa cũ. 

 HOÀNG HƯƠNG