Việt Nam đạt nhiều kết quả nổi bật về chống khai thác IUU

VHO - Tại TP. Đà Nẵng, phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam thông qua Cục Phòng chống ma túy và Thực thi pháp luật quốc tế (INL) và Lực lượng Phòng vệ bờ biển Hoa Kỳ (USCG) đã phối hợp cùng Cục Kiểm ngư tổ chức hội thảo khu vực về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không có báo cáo và không theo qui định (IUU).

Chương trình là tiếp nối của chuỗi hội thảo khu vực về chống IUU diễn ra trước đó tại Kuala Lumpur, Malaysia vào tháng 9.2022, và Cebu, Philippines vào tháng 5.2023.

Hội thảo có sự tham gia của hơn 70 đại biểu, là các chuyên gia quốc tế và khu vực trong lĩnh vực thực thi pháp luật thủy sản, đến từ 12 quốc gia: Hoa Kỳ, Australia, Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam.

Tại hội thảo, đại biểu 12 quốc gia đã trao đổi, cập nhật về xu hướng toàn cầu trong đấu tranh chống IUU, thách thức về nghề cá trong khu vực.

Sáng kiến tăng cường hợp tác chia sẻ thông tin, tổng quan về Ủy ban nghề cá tây và trung Thái Bình Dương và các công cụ về theo dõi, kiểm soát và giám sát tàu cá (MCS).

Kinh nghiệm xử lý vi phạm IUU trong nước và quốc tế thông qua các bài tập tình huống giả định…

Theo ông Dương Văn Cường, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư Việt Nam, khai thác IUU là mối nguy, thách thức lớn nhất đe dọa sự phát triển của ngành thủy sản và là mối quan tâm chung của các quốc gia có biển.

Hiện Việt Nam đang nỗ lực và cao điểm để chống khai thác IUU, gần đây nhất là chỉ Chỉ thị 32 của Ban Bí thư cũng như kế hoạch số 52 của chính phủ về triển khai Chỉ thị 32. 

Những thông tin diễn biến mới của quốc tế về chống khai thác IIU, kinh nghiệm về thực thi pháp luật được chia sẻ tại hội thảo sẽ được Việt Nam tiếp nhận và giúp cho Việt Nam thực hiện chống khai thác IUU có hiệu quả.

Giám đốc phụ trách Cục Phòng chống ma tuý và Thực thi pháp luật quốc tế, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội Ryan McKean cũng nhận định:

“Chống IUU không chỉ là trách nhiệm của một quốc gia riêng lẻ, mà là thách thức chung của toàn cầu.

“Chúng ta đang phải đối mặt với thách thức ngày càng phức tạp của khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không có báo cáo và không theo qui định.

Sự tăng cường hợp tác và chia sẻ thông tin là cần thiết để chống IUU hiệu quả và đảm bảo nguồn lợi thuỷ sản bền vững”.

Tại hội thảo, các chuyên gia có kinh nghiệm về quản lý thủy sản, quản lý nguồn lợi, thực thi pháp luật đã có những tham luận nhằm tìm kiếm những cơ hội thúc đẩy sự hợp tác về quản lý nghề cá, thực thi pháp luật và chống khai thác IUU trong thời gian tới.

Khai thác cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với hệ sinh thái biển, và thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.

Hàng năm sản lượng khai thác được xác định từ IUU lên đến 20 triệu tấn, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của ngư dân - đặc biệt là cộng đồng ngư dân ven biển.

Làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đối và làm tăng thêm tình trạng mất an ninh lương thực ở phạm vi quốc gia, toàn cầu.

Việt Nam đã xây dựng và đang triển khai đồng bộ chiến lược, các đề án phát triển trong lĩnh vực khai thác, nuôi trồng, bảo vệ, bảo tồn thủy sản theo hướng bền vững, có trách nhiệm.

Tập trung vào các địa phương ven biển với sự đồng thuận từ các cấp chính quyền, đoàn thể, cộng đồng ngư dân.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Chí Cường cho biết, với sự nỗ lực của Việt Nam về chống khai thác IUU, Việt Nam đã đạt nhiều kết quả nổi bật.

Ông Trần Chí Cường khẳng định: “Việc chống khai thác IUU rất cần sự chung tay và nỗ lực của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là sự hợp tác chặt chẽ giữa các lực lượng thực thi pháp luật trong khu vực.

Việt Nam đánh giá cao sáng kiến của Hoa Kỳ trong việc tạo ra diễn đàn kết nối các lực lượng thực thi pháp luật thủy sản thông qua các chuỗi hội thảo khu vực về chống khai thác IUU.

Điều này sẽ tăng cường sự hợp tác giữa các nước thành viên trong khu vực, tạo nền tảng kết nối mạng lưới với các cơ quan thực thi thủy sản các nước để tăng cường thực thi pháp luật chống khai thác IUU”.

Thời gian qua, Việt Nam đã xây dựng được khung pháp lý toàn diện đầy đủ về quản lý nghề cá có trách nhiệm, chống khai thác IUU theo chuẩn mực quốc tế về trách nhiệm của quốc gia ven biển, quốc gia treo cờ, quốc gia có cảng.

Công tác quản lý tàu cá đã chuyển biến một cách rõ rệt: Xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá, kết nối từ trung ương đến địa phương.

Tài khoản cơ sở dữ liệu cung được cung cấp cho các lực lượng thực thi pháp luật và các cơ quan quản lý cảng để kiểm soát hoạt động tàu cá.

Hiện nay, trên 97,65% (28.797/29.489) tàu cá hoạt động vùng khơi (có chiều dài 15m trở lên) đã được lắp thiết bị giám sát hành trình VMS.

Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản đã được thực hiện và kiểm soát theo chuỗi từ khâu kiểm soát sản lượng qua cảng đến cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến.

Xây dựng được cơ sở dữ liệu quốc gia về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản từ trung ương đến địa phương.

Các lực lượng thực thi pháp luật như bộ đội biên phòng và cảnh sát biển nhằm tạo dữ liệu tổng hợp phục vụ cho công tác thực thi pháp luật. Các tàu vi phạm vùng biển nước ngoài  từ năm 2015 đến nay đã giảm rõ rệt.