Từ tri thức bản địa đến tư duy toàn cầu

VHO - Không chỉ là thành phố di sản, Hội An đang vẽ nên chân dung của một đô thị sáng tạo, nơi văn hóa truyền thống hòa quyện cùng tinh thần đổi mới.

 Là thành viên Mạng lưới Thành phố sáng tạo của UNESCO, Hội An không ngừng khơi nguồn những ý tưởng phát triển bền vững, đặt con người vào trung tâm. Trong hành trình ấy, thế hệ trẻ được coi là lực lượng tiên phong, những “người kế tục” mang trong mình tri thức bản địa và tư duy toàn cầu, để vừa giữ gìn cội rễ, vừa kiến tạo tương lai cho phố cổ...

 Hướng đến thế hệ trẻ với tinh thần đổi mới, sáng tạo

Hơn 50 học sinh lớp 10 và 11 trên địa bàn thành phố Hội An đã được lựa chọn tham gia chương trình đào tạo lãnh đạo trẻ, hướng đến đào tạo thế hệ công dân toàn cầu với tư duy đổi mới sáng tạo, gắn kết tri thức bản địa và năng lực hành động trong thế kỷ XXI.

Chương trình vừa chính thức khai giảng vào cuối tuần qua và kéo dài đến hết tháng 7.2025 với mục tiêu xây dựng đội ngũ kế thừa đổi mới sáng tạo trên địa bàn, hình thành nhóm lãnh đạo trẻ tiên phong với các kỹ năng quản lý dự án, truyền thông, hợp tác và am hiểu tri thức bản địa.

Đây là hoạt động trọng điểm thuộc dự án “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho thanh niên và cộng đồng” do Chương trình định cư con người Liên Hợp Quốc (UN-Habitat) và Fondation Botnar (Thụy Sĩ) tài trợ, hướng đến hiện thực hóa mục tiêu phát triển Hội An thành một đô thị sáng tạo, bao trùm và đặt con người làm trung tâm. Dự án được thực hiện cùng với Đoàn thanh niên TP Hội An, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình TP Hội An; đồng hành là Wemaster, Hoianlife, các hiệp hội và doanh nghiệp Hội An...

Bà Ngô Phương Thảo, đại diện nhóm triển khai dự án cho biết, dự kiến sẽ có 10 buổi học và 1 buổi thực địa với trọng tâm là bộ kỹ năng công dân toàn cầu, được triển khai theo khung đào tạo Nhà lãnh đạo tài ba (Magical Leaders) do Zeeko Education (Ireland) phát triển và được Enterprise Ireland hỗ trợ.

Tại Việt Nam, chương trình đã được Viện Công nghệ giáo dục (CGD) thí điểm bằng tiếng Việt và Wemaster chính thức chuyển giao, đào tạo từ năm 2024. Đặc biệt là sự đồng hành của các chuyên gia quốc tế trong nước và địa phương, các doanh nghiệp, làng nghề, nghệ nhân nổi tiếng trong cộng đồng Hội An với tinh thần đổi mới sáng tạo.

Kết nối toàn cầu bắt đầu từ tri thức bản địa

Với việc xây dựng chương trình kết hợp giữa lý thuyết, trải nghiệm thực địa, đối thoại với nghệ nhân, doanh nghiệp và làm việc nhóm, các nội dung sẽ tập trung vào việc giúp bạn trẻ phát triển kỹ năng công dân toàn cầu, quản lý dự án cộng đồng và truyền thông xã hội. Qua đó nhằm đào tạo một thế hệ công dân trẻ ứng dụng tư duy hệ thống, sáng tạo để giải quyết các vấn đề xã hội tại địa phương trong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra trong đời sống hằng ngày của thành phố di sản.

Toàn bộ chương trình Đào tạo lãnh đạo trẻ Hội An giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng thiết yếu của nhà lãnh đạo trong thế kỷ XXI, bao gồm: Hợp tác hiệu quả; Giao tiếp hiệu quả; Tư duy phản biện; Sáng tạo... Song song đó, học sinh sẽ được trang bị kỹ năng quản lý dự án cộng đồng và truyền thông, nhằm chủ động thiết kế, triển khai các sáng kiến gắn với tài nguyên, di sản và sinh kế địa phương.

Ngay từ những buổi học đầu tiên, các bạn trẻ đã thích thú và tích cực tương tác, thảo luận về những nội dung như di sản và gốc rễ văn hóa Hội An, chủ động chia sẻ về cơ hội của thanh niên Hội An trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhu cầu phát triển kỹ năng lãnh đạo dành cho giới trẻ trong thế kỷ XXI.

Các em sẽ học cách ứng dụng kỹ năng lãnh đạo để xây dựng sáng kiến hỗ trợ phát triển bền vững cho các làng nghề truyền thống như Kim Bồng, Thanh Hà, Trà Quế... Đồng thời, chương trình mở ra cơ hội tiếp cận hệ sinh thái sáng tạo đa dạng tại Hội An như Làng Củi lũ của nghệ sĩ Lê Ngọc Thuận; Xưởng Tái sinh của họa sĩ Nguyễn Quốc Dân... nơi văn hóa, chất liệu Việt Nam được truyền tải bằng nghệ thuật đương đại và tư duy sáng tạo mở.

Bên cạnh đó, các bạn còn được đào tạo phát triển các kỹ năng công dân toàn cầu trên nền tảng chương trình Nhà lãnh đạo tài ba, được tiếp cận với hệ thống tri thức bản địa, rèn luyện kỹ năng quản lý dự án cộng đồng tinh gọn và truyền thông nhằm nâng cao năng lực thiết kế và vận hành sáng kiến trong cộng đồng.

Các em sẽ trực tiếp thiết kế và thực hiện sáng kiến tại địa phương, góp phần giải quyết các vấn đề gắn với tài nguyên, di sản và sinh kế cộng đồng với kỳ vọng trở thành lực lượng nòng cốt dẫn dắt hành trình phát triển Hội An thành đô thị sáng tạo, bao trùm và bền vững. Dự kiến vào cuối tháng 7.2025, khi kết thúc chương trình, học sinh sẽ trình bày dự án, sáng kiến trước các doanh nghiệp và chuyên gia.

Bà Trương Thị Ngọc Cẩm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh - Truyền hình Hội An chia sẻ: Hội An đã và đang thúc đẩy hợp tác công tư để khai thác và phát triển hệ sinh thái tài nguyên đặc hữu của mình cho phát triển bền vững, bao gồm các di sản, nghề thủ công, nghệ thuật dân gian... cùng tương tác trong đời sống đô thị “làng trong phố, phố trong làng” độc đáo, vừa tạo nên văn hóa đặc sắc, vừa là nền tảng của sinh kế và diện mạo đô thị.

Đồng thời, thành phố cũng chú trọng đầu tư cho thế hệ trẻ, những người sẽ là lực lượng dẫn dắt tinh thần đổi mới sáng tạo, dựa trên tri thức bản địa và tư duy công dân toàn cầu. Việc tổ chức chương trình đào tạo lãnh đạo trẻ Hội An góp phần trang bị kỹ năng lãnh đạo, phát triển cá nhân và triển khai dự án cộng đồng trong bối cảnh toàn cầu hóa đang hiện hữu tại Hội An.