Trái Đất đang mất đi lớp “lá chắn trắng”

VHO - Băng biển Nam Cực đang tan nhanh với tốc độ chưa từng có, báo động nguy cơ đảo lộn hệ khí hậu toàn cầu.

Sự mất đi nhanh chóng của băng biển Nam Cực có thể trở thành một “điểm tới hạn” đối với hệ thống khí hậu toàn cầu, kéo theo mực nước biển dâng cao, thay đổi các dòng hải lưu và gây ra những tác động không thể đảo ngược đến sự sống dưới đại dương. Đây là kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Nature.

Theo nhóm khoa học, nghiên cứu này cung cấp bức tranh chi tiết chưa từng có về ảnh hưởng của hiện tượng nóng lên toàn cầu đối với Nam Cực, lục địa băng giá ở cực Nam Trái Đất.

“Bằng chứng đang cho thấy những thay đổi nhanh chóng, mang tính tương tác và đôi khi tự duy trì trong môi trường Nam Cực”, báo cáo nêu rõ.

Các nhà khoa học đã dựa trên dữ liệu từ quan sát, lõi băng và nhật ký tàu biển để lập bản đồ những biến đổi dài hạn của khu vực băng biển, đồng thời làm rõ sự sụt giảm mạnh trong những năm gần đây.

Theo nghiên cứu, diện tích băng biển Nam Cực hiện ở mức thấp kỷ lục, vượt xa khả năng biến đổi tự nhiên trong nhiều thế kỷ và có xu hướng sụt giảm đột ngột, khó đảo ngược, thậm chí còn nghiêm trọng hơn tình trạng băng tan tại Bắc Cực.

Bà Nerilie Abram, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết sự biến đổi này đang tạo ra hiệu ứng dây chuyền đối với toàn bộ hệ sinh thái. Khi lớp băng giảm đi, khả năng phản xạ bức xạ Mặt trời yếu đi, khiến Trái Đất hấp thụ nhiều nhiệt hơn.

Điều này có thể thúc đẩy sự suy yếu của Hoàn lưu lật ngược Nam Cực, dòng hải lưu quan trọng phân phối nhiệt, dinh dưỡng toàn cầu và điều chỉnh thời tiết.

Hệ quả của băng tan cũng tác động trực tiếp đến động vật hoang dã: chim cánh cụt hoàng đế mất nơi sinh sản, nhuyễn thể không còn môi trường kiếm ăn, trong khi nước biển ấm lên tiếp tục làm suy giảm quần thể thực vật phù du vốn hấp thụ một lượng lớn carbon từ khí quyển.

“Băng biển Nam Cực thực sự có thể là một trong những điểm tới hạn trong hệ thống Trái Đất”, nhà khoa học Abram nhấn mạnh.

Theo báo cáo, việc cắt giảm khí thải carbon dioxide toàn cầu có thể giúp giảm nguy cơ biến đổi sâu sắc tại Nam Cực, song không chắc chắn ngăn chặn được quá trình này.

“Một khi chúng ta bắt đầu mất băng biển Nam Cực, quá trình tự duy trì đã được kích hoạt. Ngay cả khi ổn định khí hậu, băng biển Nam Cực vẫn sẽ tiếp tục mất đi trong nhiều thế kỷ tới”, bà Abram cảnh báo.