Tinh gọn nghi lễ, hướng tới thực chất

VHO - Ngày 5.9.2025, hơn 22 triệu học sinh trên cả nước bước vào năm học mới 2025–2026. Lễ khai giảng năm nay không chỉ là ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường, mà còn là điểm nhấn của những đổi mới trong tổ chức, tinh gọn, trang trọng, hướng tới học sinh và mở ra kỳ vọng về một năm học nhiều chuyển biến tích cực.

Ngày hội lớn của toàn dân

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, mạng lưới cơ sở giáo dục phổ thông hiện có khoảng 25.200 trường học trên cả nước. Trong đó gần 12.200 trường tiểu học, hơn 10.700 trường trung học cơ sở và gần 3.000 trường trung học phổ thông, phân bố đồng đều từ trung tâm đô thị đến nông thôn, vùng núi. Đây là nền tảng để toàn ngành triển khai một lễ khai giảng đồng bộ, thống nhất và an toàn.

Đối với học sinh, đặc biệt là những em lớp 1 và lớp 6, ngày khai giảng là dấu mốc quan trọng, mở ra hành trình mới trong môi trường học tập khác biệt. Với học sinh lớp 11 và 12, lễ khai giảng năm nay lại mang tính quyết định, gắn liền với chương trình giáo dục phổ thông 2018 và phương thức thi tốt nghiệp mới. Tiếng trống khai trường vì vậy không chỉ đơn thuần là tín hiệu khai học, mà còn là lời nhắc về trách nhiệm, niềm tin và kỳ vọng của xã hội đặt vào ngành giáo dục.

Không khí lễ khai giảng năm nay sẽ mang tính đổi mới rõ rệt. Bộ GD&ĐT định hướng tổ chức trong khoảng 45–60 phút, tập trung vào phần lễ chính: chào cờ, đọc thư của Chủ tịch nước, phát biểu khai giảng, đánh trống trường. Các tiết mục phô diễn hình thức sẽ được hạn chế, thay vào đó là những hoạt động thiết thực và gần gũi với học sinh.

Ở nhiều trường, nghi thức chào đón học sinh đầu cấp được tổ chức giản dị nhưng ấm áp: thầy cô và anh chị khóa trên tặng hoa, dắt tay vào lớp. Chính những chi tiết ấy tạo ra bản sắc cho ngày khai trường – một ngày hội thật sự của tuổi thơ.

Để buổi lễ diễn ra an toàn, các trường đồng loạt chuẩn bị kịch bản dự phòng trong trường hợp thời tiết xấu. Công an, đoàn thể và lực lượng thanh niên tình nguyện được huy động để đảm bảo an ninh, trật tự giao thông trước cổng trường. Sự phối hợp này cho thấy lễ khai giảng không chỉ là nghi thức giáo dục mà còn là sự kiện xã hội quan trọng, cần tổ chức chu đáo, trách nhiệm và văn minh.

Năm học bản lề của đổi mới chương trình và chuyển đổi giáo dục

Lễ khai giảng năm học 2025–2026 diễn ra trong bối cảnh chương trình giáo dục phổ thông 2018 đi vào giai đoạn triển khai sâu rộng. Học sinh lớp 11 tiếp tục học chương trình mới, bên cạnh các môn bắt buộc là 4 môn học lựa chọn theo định hướng cá nhân và nghề nghiệp. Đây là điểm khác biệt căn bản so với trước, chuyển từ mô hình giáo dục “một khuôn” sang mô hình mở, tạo điều kiện phát huy năng lực và sở trường riêng.

Đối với lớp 12, năm học này đặc biệt quan trọng khi các em bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026 – kỳ thi năm thứ hai áp dụng hình thức mới với 2 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 2 môn tự chọn. Điều chỉnh này hướng tới mục tiêu giảm áp lực, tăng tính phân hóa và tạo động lực học tập theo định hướng nghề nghiệp.

Song song với đổi mới chương trình, công tác chuyển đổi số trong giáo dục tiếp tục được đẩy mạnh. Nhiều địa phương áp dụng hệ thống học liệu số, quản lý trực tuyến và thậm chí tổ chức lễ khai giảng theo hình thức kết hợp trực tiếp – trực tuyến, để học sinh ở vùng xa vẫn có thể hòa chung không khí toàn quốc. Đây là bước đi thể hiện rõ sự gắn kết giữa truyền thống và hiện đại, giữa giáo dục nhân văn và giáo dục công nghệ.

Cùng với đó, yêu cầu đảm bảo an toàn và kỷ luật trong nhà trường được nhấn mạnh. Bộ GD&ĐT chỉ đạo tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh, coi đây là nền tảng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Các hoạt động trải nghiệm, nghiên cứu khoa học, câu lạc bộ học sinh sẽ được khuyến khích, nhằm tạo ra môi trường phát triển toàn diện, thay vì chỉ tập trung vào thành tích học tập.

Ngày 5.9.2025, khi tiếng trống trường vang lên ở hơn 25.000 cơ sở giáo dục trên cả nước, đó sẽ không chỉ là âm thanh báo hiệu một năm học mới, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về sự đổi mới và khát vọng phát triển của giáo dục Việt Nam. Một lễ khai giảng tinh gọn, thiết thực, an toàn chính là lời cam kết của toàn ngành trước xã hội: đặt học sinh làm trung tâm, coi tri thức là nền tảng, và coi đổi mới giáo dục là con đường đi tới tương lai.