Ô nhiễm không khí, người dân làm gì để bảo vệ sức khoẻ?

VHO - Sáng 4.12, Hà Nội được xếp là thành phố ô nhiễm thứ 9 thế giới, với chỉ số AQI đạt 168 – ngưỡng đỏ, không lành mạnh cho sức khỏe. Và nếu chỉ số chất lượng không khí tăng lên ngưỡng nguy hại (AQI 301–500), rủi ro với sức khỏe con người sẽ càng nghiêm trọng.

Để giảm tác động tiêu cực và bảo vệ bản thân, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp sau:

Hạn chế ra ngoài trời

Khi chất lượng không khí xuống mức xấu, điều quan trọng nhất là giảm tối đa thời gian tiếp xúc trực tiếp với môi trường ngoài trời. 

Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên tránh vận động mạnh hay tập luyện thể thao ngoài trời, bởi hít thở sâu sẽ khiến bụi mịn dễ xâm nhập sâu vào phổi hơn. Nếu bắt buộc phải di chuyển, hãy ưu tiên đi vào khung giờ chất lượng không khí tốt hơn, hạn chế các tuyến đường đông phương tiện, nhiều công trình xây dựng. 

Việc hạn chế ra ngoài không chỉ bảo vệ hệ hô hấp mà còn giảm nguy cơ kích ứng mắt, da, đồng thời tránh những tác động dài hạn đối với tim mạch.

Đeo khẩu trang đạt chuẩn lọc bụi mịn (N95/N99)

Khẩu trang là lớp bảo vệ quan trọng nhất khi bạn phải ra ngoài trong những ngày ô nhiễm. Tuy nhiên, không phải loại nào cũng có thể ngăn bụi mịn PM2.5 và PM1.0.

Khẩu trang đạt chuẩn N95 hoặc N99 được thiết kế để lọc từ 95% đến 99% hạt bụi siêu nhỏ, giúp giảm đáng kể lượng chất độc hại đi vào đường hô hấp. 

Khi sử dụng, cần đeo kín mặt, ôm sát sống mũi để đảm bảo hiệu quả. Tránh dùng khẩu trang vải hoặc khẩu trang y tế thông thường vì khả năng lọc thấp.

Đặc biệt, người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai càng cần ưu tiên khẩu trang đạt chuẩn để giảm nguy cơ bệnh đường thở.

Sử dụng máy lọc không khí

Máy lọc không khí là giải pháp hiệu quả giúp tạo môi trường sống an toàn hơn khi ô nhiễm ngoài trời tăng cao.

Nên chọn thiết bị có bộ lọc HEPA H13 hoặc H14 để loại bỏ đến 99,95% bụi mịn và vi khuẩn. Đặt máy ở phòng ngủ, phòng khách, những nơi mọi người sinh hoạt nhiều nhất. Bên cạnh đó, cần vệ sinh hoặc thay bộ lọc định kỳ để máy hoạt động tối ưu.

Đối với gia đình có trẻ nhỏ, người có bệnh nền về hô hấp hoặc dị ứng, máy lọc không khí thậm chí là thiết bị gần như bắt buộc để đảm bảo sức khỏe trong giai đoạn môi trường ô nhiễm kéo dài.

Vệ sinh mũi họng hằng ngày

Vệ sinh mũi họng giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và chất gây kích ứng bám lại trong đường thở sau mỗi ngày. 

Có thể dùng nước muối sinh lý 0,9% để rửa mũi và súc họng 2–3 lần/ngày nhằm làm sạch niêm mạc, giảm nguy cơ viêm mũi, viêm họng và các bệnh hô hấp khác.

Duy trì thói quen này đều đặn sẽ giúp đường hô hấp thông thoáng, giảm tình trạng khô rát và hỗ trợ tăng sức đề kháng tự nhiên.

Uống đủ nước và tăng cường thực phẩm tốt cho phổi

Uống đủ nước mỗi ngày giúp cơ thể đào thải độc tố và giữ ẩm cho niêm mạc đường thở, vốn dễ khô khi tiếp xúc với bụi mịn. Bên cạnh nước lọc, bạn có thể bổ sung thêm nước trái cây và trà thảo mộc để hỗ trợ thanh lọc phổi. 

Về dinh dưỡng, nên tăng cường thực phẩm giàu vitamin C, E, beta-carotene và chất chống oxy hóa như cam, bưởi, cà chua, cải xoăn, súp lơ, gừng, nghệ… Chúng giúp giảm viêm, tăng sức đề kháng và bảo vệ tế bào phổi khỏi tác hại của các chất độc hại.