Nữ du khách Đài Loan (Trung Quốc) tử vong trên tàu du lịch nghi do nghẹn thức ăn

VHO - Sự cố thương tâm vừa xảy ra sáng 27.6 tại Hạ Long (Quảng Ninh), một nữ du khách quốc tịch Đài Loan (Trung Quốc) tử vong sau khi dùng bữa sáng trên tàu du lịch Paradise Elegance QN 8866, khi tàu đang trên hành trình về cảng Tuần Châu trả khách.

Vụ việc gióng lên hồi chuông cảnh báo về an toàn y tế trên các hành trình du lịch đường thủy.

Du khách tử vong nghi do nghẹn thức ăn

Nạn nhân là bà Huang Hsiu Hsing, sinh năm 1957, được xác định đã mất ý thức khi đang ăn sáng trên tàu.

Khoảng 9h50, lực lượng y tế tiếp cận hiện trường, tiến hành hồi sinh tim phổi cơ bản. Theo thông tin từ Bệnh viện Bãi Cháy, vùng hầu họng của bà có nhiều thức ăn và dịch tiêu hóa, nghi do nghẹn sau khi ăn món có kết cấu dẻo, giống bánh nếp.

Dù được đưa về bệnh viện cấp cứu và hồi sức tích cực trong suốt 60 phút nhưng nạn nhân không qua khỏi. Một nguồn tin cho biết bà Huang đã cắn một miếng bánh khá to, dẫn đến bị tắc nghẽn đường thở.

Những nỗ lực sơ cứu ban đầu từ du khách và thủy thủ đoàn trên tàu không đủ để làm thông đường thở kịp thời.

Làm gì khi sự cố y tế xảy ra giữa đại dương?

Sự việc một lần nữa đặt ra câu hỏi lớn: Liệu các tàu du lịch hiện nay đã được trang bị đầy đủ năng lực ứng phó y tế và đào tạo sơ cứu hay chưa?

Du lịch đường thủy, đặc biệt là các hành trình tham quan vịnh, đảo luôn tiềm ẩn rủi ro khi thời gian tiếp cận cơ sở y tế trên bờ có thể kéo dài. Trong những “phút vàng” quyết định tính mạng, việc sơ cứu đúng cách như thủ thuật Heimlich để đẩy dị vật đường thở có thể cứu sống người bệnh.

Tuy nhiên, tại nhiều tàu du lịch, nhân viên phục vụ, hướng dẫn viên, thậm chí thuyền viên thường chưa được huấn luyện kỹ về sơ cứu y tế. Thiết bị y tế cơ bản như máy hút đờm, bộ cấp cứu đường thở, hay máy AED cũng hiếm khi được trang bị.

Trước thực tế đáng tiếc này, các chuyên gia y tế và du lịch đồng loạt đưa ra khuyến nghị: Các doanh nghiệp tàu du lịch cần có quy trình ứng phó y tế khẩn cấp, bao gồm huấn luyện sơ cứu cho toàn bộ nhân viên, trang bị bộ cứu thương đầy đủ và định kỳ kiểm tra kỹ thuật thiết bị.

Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của việc xây dựng hệ thống bảo đảm an toàn y tế trên tàu du lịch theo tiêu chuẩn quốc tế mà ngành Du lịch cần hướng tới nếu muốn phát triển bền vững.

Tại Singapore - quốc đảo nổi tiếng với hệ thống du lịch biển hiện đại, tất cả các tàu du lịch có sức chứa từ 12 khách trở lên đều bắt buộc phải có tối thiểu một nhân viên được đào tạo chuyên sâu về sơ cứu và cấp cứu y tế cơ bản.

Không chỉ dừng ở giấy chứng nhận, các buổi diễn tập tình huống giả định (diễn tập người bị nghẹn, tai biến, đuối nước...) được thực hiện định kỳ hàng quý.

Bộ Du lịch Singapore còn ban hành cẩm nang hướng dẫn xử trí khẩn cấp, từ việc ứng phó với dị vật đường thở đến xử lý các ca đột quỵ hoặc phản ứng dị ứng thực phẩm, những nguy cơ dễ gặp nhất trong các hành trình ẩm thực trên biển.

Tại Nhật Bản, nơi có du lịch cao tuổi phát triển mạnh, các tàu du ngoạn trên hồ Biwa, vịnh Tokyo hay các tour biển nội địa đều chú trọng đến trải nghiệm an toàn cho khách lớn tuổi.

Trên mỗi tàu đều bố trí bảng thông tin rõ ràng về món ăn, hướng dẫn cách dùng món dẻo, dai; đồng thời nhân viên phục vụ được đào tạo để phát hiện nhanh biểu hiện bất thường về hô hấp hoặc tiêu hóa của khách. Một số nhà tàu thậm chí sử dụng AI để theo dõi hành vi của khách qua camera, cảnh báo nếu có dấu hiệu ngã, nghẹn hoặc bất tỉnh.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đặt ra quy chuẩn nghiêm ngặt đối với các hành trình tour biển, đặc biệt là ở các quốc gia có lượng khách du lịch lớn như: Hy Lạp, Croatia hay Tây Ban Nha.

Các tàu tham gia vận hành tour bắt buộc phải có hệ thống gọi cấp cứu nội bộ, bộ sơ cứu đạt chuẩn EU và tối thiểu một thiết bị AED (máy khử rung tim tự động).

Hành khách khi lên tàu được phát một thẻ thông tin y tế đơn giản, ghi chú các nguy cơ dị ứng, tiền sử bệnh, nhóm máu, phòng trường hợp cần xử lý khẩn cấp.

So với các mô hình quốc tế đó, nhiều tàu du lịch ở Việt Nam vẫn chưa có quy trình ứng phó y tế bài bản.

Thiết bị y tế còn sơ sài, thiếu nhân sự chuyên trách, và quan trọng hơn cả là việc sơ cứu vẫn đang bị xem nhẹ như một kỹ năng “phụ”.

Vụ việc tại Hạ Long chỉ là một lát cắt nhỏ, phản ánh khoảng trống lớn về kỹ năng sơ cứu trên biển, nơi mọi phút giây đều quý giá và có thể là ranh giới giữa sự sống và mất mát.

Vì thế, đã đến lúc các doanh nghiệp tàu du lịch tại Việt Nam cần chủ động xây dựng quy trình ứng phó y tế khẩn cấp, huấn luyện sơ cứu cho toàn bộ nhân viên, kiểm tra thiết bị định kỳ và quan trọng không kém là truyền thông rõ ràng tới du khách, đặc biệt với những người cao tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý.

Các món ăn trong buffet cần được giới thiệu rõ ràng về nguyên liệu, kết cấu, cách ăn phù hợp, đặc biệt với khách cao tuổi, có bệnh nền hoặc đến từ nền ẩm thực khác biệt. Những món dễ gây nghẹn như: Bánh nếp, xôi, bánh dẻo… hoặc những loại quả tròn, có hạt như: Chôm chôm, nhãn, vải… cần được hướng dẫn sử dụng cẩn trọng.

Hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ cần nhạy cảm và tinh tế khi quan sát khách, nhận diện kịp thời những biểu hiện mệt mỏi, khó nuốt, ho kéo dài hoặc bất tỉnh.

Đồng thời, ngành Du lịch cũng cần khuyến khích du khách, đặc biệt là nhóm trung niên, người cao tuổi trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về sơ cứu, như thao tác Heimlich, kiểm tra phản xạ hô hấp hoặc các dấu hiệu đột quỵ ban đầu.

Những kỹ năng tưởng chừng nhỏ bé ấy có thể trở thành “món bảo hiểm” quý giá giữa mênh mông biển nước, nơi không phải lúc nào cũng có thể nhanh chóng tiếp cận bệnh viện.

An toàn cho du khách là yếu tố sống còn của ngành Du lịch

Du lịch tàu biển, tàu vịnh đang ngày càng phát triển mạnh tại Việt Nam, đặc biệt ở các điểm đến như: Hạ Long, Lan Hạ, Nha Trang, Phú Quốc... Nhưng nếu không đầu tư tương xứng vào khâu an toàn y tế và chuẩn bị tình huống khẩn cấp, uy tín của điểm đến sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Vụ việc của nữ du khách Đài Loan là lời nhắc nhở không thể bỏ qua. Đằng sau bữa sáng tưởng chừng bình thường là sự sống mong manh mà chỉ một kỹ năng sơ cứu kịp thời cũng có thể thay đổi số phận.

An toàn không thể là khâu được nghĩ đến sau cùng trong một hành trình du lịch. Trái lại, nó phải là nền tảng, là “lớp vải lót” bền bỉ phía sau những tấm ảnh check in rực rỡ. Bởi chỉ khi an toàn được đảm bảo, trải nghiệm mới trọn vẹn. Và chỉ khi mỗi hành trình lành mạnh, ngành Du lịch mới thực sự bền vững.