Nỗi lo ô nhiễm môi trường ở các cụm công nghiệp

VHO - Tỉnh Quảng Ngãi hiện có 19 cụm công nghiệp, vì “trống” hệ thống xử lý nước thải tập trung nên các nhà máy tại cụm công nghiệp đã xả thải ra sông ngòi dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng.

Nhức nhối ô nhiễm môi trường

Trong các buổi tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND các cấp, người dân ở các địa phương trên địa bàn tỉnh đã phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số cụm công nghiệp, nhất là cụm công nghiệp làng nghề xã Tịnh Ấn Tây, TP Quảng Ngãi. Cụm công nghiệp này được đầu tư vào năm 2005, chính thức đi vào hoạt động năm 2007. Tại đây hiện có khoảng 20 nhà máy, cơ sở sản xuất đang hoạt động với các ngành sản xuất giấy, gỗ công nghiệp, cơ khí, bao bì... Tuy nhiên, vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Toàn bộ nước thải các nhà máy, cơ sở sản xuất sau khi được xử lý cục bộ tại nhà máy đều thải trực tiếp ra hệ thống kênh chìm, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân.

Ông Lê Sang người dân sống gần kênh chìm cho biết, nước kênh ở gần cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây có màu xanh, đen. Mỗi lần có doanh nghiệp xả môi trường là nước có mùi hôi, rất khó chịu. “Ở đây, người dân sợ nhất là nguồn nước uống bị ô nhiễm. Cứ mỗi lần nước kênh nhiều là nước trong cụm công nghiệp lại xả ra theo. Người dân sống ở gần cụm công nghiệp rất lo lắng nên cũng kiến nghị với chính quyền địa phương nhiều lần. Nhưng đến nay vẫn không khắc phục tình trạng này”, ông Sang nói.

Tại cụm công nghiệp này, thời gian qua, có nhiều nhà máy bị lực lượng chức năng phát hiện xả thải chưa qua xử lý ra môi trường và đã ra quyết định xử phạt. Mới đây vào tháng 2.2024, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 330 triệu đồng đối với Công ty TNHH sản xuất và thương mại Sinh Lộc (có địa chỉ tại cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây) vì có hành vi xả thải có chứa các thông số nguy hại vào môi trường vượt quá quy chuẩn kỹ thuật. Điều đáng lo ngại là Nhà máy sản xuất mạch nha công nghiệp của doanh nghiệp này còn xả chất thải có chứa chất xyanua vượt trên 21 lần quy định khiến người dân bất an. 

Theo chính quyền địa phương, gần 20 năm được đầu tư và thu hút doanh nghiệp vào sản xuất kinh doanh, rất nhiều sự cố môi trường đã từng xảy ra tại cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây. Nhiều vụ xả thải của doanh nghiệp khiến cá chết hàng loạt, nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm. Người dân đã nhiều lần phản đối, kiến nghị xử lý nhưng vẫn chưa ngăn chặn triệt để tình trạng doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm. Ông Nguyễn Tấn Tiền, Phó Chủ tịch UBND xã Tịnh Ấn Tây cho biết: “Người dân ở địa phương cũng ý kiến rất nhiều lần. Đặc biệt là khi đến mùa hè nước cạn là nguồn nước ô nhiễm, ảnh hưởng đến các xã phía đông bắc của TP Quảng Ngãi. Nước bị ô nhiễm khiến cá chết hàng loạt nên người dân rất bức xúc”.

“Trắng” hệ thống xử lý nước thải

Toàn tỉnh Quảng Ngãi có 19 cụm công nghiệp phần lớn đều nằm xen kẽ trong các khu dân cư. Đơn cử ở cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây hiện có 600 hộ dân sinh sống ở khu vực xung quanh. Cụm công nghiệp Bình Nguyên có hơn 200 hộ dân sinh sống trong bán kính từ 200 - 500m. Riêng cụm công nghiệp Đồng Dinh, đối diện cụm công nghiệp là khu dân cư khá sầm uất mới được đầu tư khang trang và các khu dân cư hiện hữu tiếp giáp ở phía bắc và phía nam cụm công nghiệp. Vì thế, khi các nhà máy, xí nghiệp xả thải, trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Người dân kiến nghị tỉnh cần loại bỏ các cụm công nghiệp không phù hợp quy hoạch ra khỏi địa bàn; loại bỏ dự án nguy cơ ô nhiễm ra khỏi cụm công nghiệp còn hiệu lực, di chuyển đến vị trí xa khu dân cư. Đồng thời, triển khai xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung để hạn chế ô nhiễm môi trường từ các cụm công nghiệp.

Ông Phạm Quốc Vương, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Nghĩa Hành cho biết, đến nay hệ thống xử lý nước thải tập trung tại cụm công nghiệp Đồng Dinh vẫn chưa được đầu tư do nguồn kinh phí gặp khó khăn. Trước tình hình đó, UBND huyện Nghĩa Hành đã nhiều lần đề xuất với UBND tỉnh Quảng Ngãi để hỗ trợ đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhằm từng bước hoàn thành hệ thống xử lý nước thải.

Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi Trà Thanh Danh cho biết năm 2019, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã bố trí 10 tỉ đồng cho TP Quảng Ngãi đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung ở Cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây, với công suất 500 m³/ngày đêm. Nhưng UBND TP Quảng Ngãi không thực hiện mà trả lại vốn đầu tư.

Theo ông Danh, qua đăng ký chính thức của các cơ sở kinh doanh ở cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây thì tổng nhu cầu đăng ký xả thải qua trạm xử lý nước thải tập trung chỉ có 35 m³/ngày đêm. Cân đối, tính toán thì thành phố thấy việc đầu tư 10 tỉ đồng để làm trạm xử lý nước thải tập trung 500 m³/ngày đêm, nhưng chỉ vận hành xử lý 35 m³/ngày đêm thì thật sự là không hiệu quả. Nên địa phương trả lại vốn không đầu tư.

Bà Trần Thị Hạ Vũ, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho biết, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2022 quy định, tất cả các cụm công nghiệp đều phải đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung. Nếu các cụm công nghiệp nào chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung thì trong thời gian 24 tháng phải đầu tư theo đúng quy định. Tại tỉnh Quảng Ngãi, dù đã quá hạn theo quy định nhưng 100% các cụm công nghiệp tại địa phương này đều chưa đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung.

 “UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng có chỉ đạo cho các sở, ngành, địa phương thu hút các nhà đầu tư để đầu tư hạ tầng môi trường. Bởi vì, ngoài kinh phí ngân sách nhà nước thì cũng cần nguồn kinh phí ngoài ngân sách để thu hút đầu tư, xã hội hoá lĩnh vực này ở các cụm công nghiệp”, bà Vũ nói.