Những thay đổi chính sách từng gây tranh cãi của Zalo

VHO - Là một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất tại Việt Nam, Zalo từng nhiều lần điều chỉnh chính sách sử dụng, từ siết tính năng miễn phí, thu phí dịch vụ cơ bản đến cập nhật điều khoản thu thập dữ liệu, gây ra không ít tranh luận trong cộng đồng người dùng.

 Zalo do Công ty Cổ phần Tập đoàn VNG phát triển, ra mắt năm 2012, hiện là nền tảng nhắn tin, gọi điện và mạng xã hội có lượng người dùng lớn hàng đầu tại Việt Nam. Tính đến hết quý III.2025, Zalo ghi nhận hơn 79,2 triệu người dùng hoạt động hằng tháng, với khoảng 2,1 tỉ tin nhắn được gửi mỗi ngày.

Việc cho phép đăng kí trực tiếp bằng số điện thoại giúp Zalo nhanh chóng tiếp cận đông đảo người dùng. Tuy nhiên, song hành với quá trình mở rộng, nền tảng này cũng nhiều lần vấp phải phản ứng trái chiều khi thay đổi chính sách và cách thức vận hành.

Một trong những thay đổi gây chú ý nhất là việc Zalo bắt đầu hạn chế các tính năng đối với tài khoản miễn phí từ tháng 8.2022, đồng thời triển khai các gói dịch vụ trả phí.

Theo đó, người dùng miễn phí bị giới hạn danh bạ ở mức 1.000 liên hệ, hạn chế khả năng tương tác với người lạ, số lượt hiển thị khi tìm kiếm bằng số điện thoại cũng như số lần phản hồi tin nhắn từ người chưa kết bạn mỗi tháng.

Một số tiện ích quen thuộc như tên sử dụng riêng hay số lượng mẫu tin nhắn nhanh cũng bị cắt giảm đáng kể so với trước đây. Để duy trì đầy đủ trải nghiệm, người dùng buộc phải mua các gói dịch vụ của Zalo.

Bên cạnh việc thu phí tính năng, Zalo còn từng gây bức xúc khi âm thầm điều chỉnh dung lượng lưu trữ miễn phí của dịch vụ đám mây. Dịch vụ này, hiện mang tên My Documents, ban đầu cung cấp 1GB dung lượng miễn phí cho mỗi tài khoản.

Tuy nhiên, từ tháng 8.2024, dung lượng lưu trữ miễn phí bị giảm xuống còn 500MB mà không có thông báo chính thức, khiến nhiều người dùng phản ứng vì cho rằng quyền lợi bị thay đổi đột ngột. Muốn mở rộng dung lượng, người dùng phải trả thêm phí cho dịch vụ lưu trữ của Zalo.

Một tranh cãi khác nổ ra khi Zalo bắt đầu thu phí đối với các thao tác vốn trước đây được cung cấp miễn phí. Cụ thể, từ đầu năm nay, người dùng đăng kí tài khoản mới bằng số điện thoại phải gửi tin nhắn đến tổng đài với mức phí 5.000 đồng để nhận mã xác thực.

Trong trường hợp quên mật khẩu, người dùng cũng phải trả 1.000 đồng cho mỗi tin nhắn yêu cầu cấp lại mã. Nhiều ý kiến cho rằng việc thu phí ngay từ khâu đăng kí và khôi phục tài khoản là chưa hợp lí, đặc biệt với một nền tảng có lượng người dùng lớn và phổ biến như Zalo.

Chính sách xóa tài khoản không hoạt động sau 45 ngày, được Zalo áp dụng từ đầu năm 2023, cũng từng gây nhiều tranh luận. Theo quy định của Zalo, các tài khoản không đăng nhập, không nhắn tin hay không phát sinh hoạt động trong vòng 45 ngày sẽ bị xóa vĩnh viễn và không thể khôi phục.

Nhiều người phản đối vì cho rằng việc xóa toàn bộ lịch sử trò chuyện là thiếu nhân văn, nhất là với những tài khoản lưu giữ kỉ niệm cá nhân hoặc thông tin quan trọng.

Gần đây nhất, Zalo tiếp tục gây chú ý khi cập nhật điều khoản sử dụng mới, yêu cầu người dùng phải chấp thuận nếu muốn tiếp tục sử dụng dịch vụ. Theo đó, phạm vi thu thập và xử lí dữ liệu cá nhân được mở rộng hơn so với trước.

Người dùng không đồng ý với điều khoản mới sẽ bị xóa tài khoản sau 45 ngày. Cách triển khai mang tính “chấp nhận hoặc rời đi” khiến nhiều người lo ngại về quyền riêng tư và mức độ minh bạch trong việc sử dụng dữ liệu cá nhân.

Những lần điều chỉnh chính sách của Zalo cho thấy bài toán cân bằng giữa mở rộng dịch vụ, khai thác nguồn thu và bảo đảm quyền lợi người dùng vẫn là thách thức lớn đối với các nền tảng số tại Việt Nam, nhất là trong bối cảnh yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày càng được siết chặt.