Những chính sách giáo dục quan trọng chính thức có hiệu lực từ 1.1.2026

VHO - Từ ngày 1.1.2026, nhiều chính sách quan trọng của ngành Giáo dục chính thức có hiệu lực, tạo bước chuyển mới về quyền lợi cho giáo viên, học sinh và sự đồng bộ trong triển khai chương trình giảng dạy.

Lương nhà giáo xếp cao nhất trong hệ thống hành chính - sự nghiệp

Luật Nhà giáo có hiệu lực từ 1.1.2026 quy định rõ ràng: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính - sự nghiệp.

Đây là lần đầu tiên vị thế tiền lương của giáo viên được luật hóa thay vì chỉ thể hiện trong nghị quyết hoặc định hướng cải cách trước đây.

Bên cạnh lương cơ bản, nhà giáo còn được hưởng các khoản phụ cấp đặc thù, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp ưu đãi nghề, trợ cấp vùng khó khăn, trợ cấp giáo dục hòa nhập, thâm niên và lưu động, giúp nâng cao thu nhập toàn diện.

Giám đốc Sở GD-ĐT có thẩm quyền tuyển dụng giáo viên

Nội dung này trong Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo được Quốc hội thông qua ngày 10.12 và có hiệu lực từ ngày 1.1.2026. 

Theo đó, giám đốc Sở GD-ĐT có thẩm quyền tuyển dụng, tiếp nhận đối với nhà giáo, cán bộ quản lí cơ sở giáo dục và nhân viên trong cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt và trường trung học nghề công lập trên địa bàn tỉnh; thực hiện thẩm quyền điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bổ nhiệm, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lí cơ sở giáo dục và nhân viên trong cơ sở giáo dục công lập thuộc thẩm quyền quản lý và đối với cơ sở giáo dục công lập liên quan đến phạm vi từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên trên địa bàn tỉnh.

Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bổ nhiệm, miễn nhiệm, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lí cơ sở giáo dục và nhân viên trong cơ sở giáo dục công lập thuộc thẩm quyền quản lí.

Cơ chế dạy liên trường, liên cấp

Luật Nhà giáo lần đầu tiên luật hóa cơ chế dạy liên trường, liên cấp, cho phép nhà giáo được điều phối giảng dạy tại nhiều cơ sở hoặc nhiều cấp học nhằm khắc phục tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ.

Quy định này giúp sử dụng linh hoạt nguồn nhân lực giáo dục, nâng cao hiệu quả dạy học và phân bổ giáo viên hợp lí.

Điều chỉnh chế độ nghỉ hưu

Luật Nhà giáo cũng điều chỉnh thời gian nghỉ hưu. Giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu chung mà không bị trừ tỉ lệ lương hưu nếu đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Với giáo viên có trình độ tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư có thể kéo dài thời gian công tác từ 5-10 năm, áp dụng cho hoạt động chuyên môn, không liên quan chức vụ quản lí, nhằm tận dụng nguồn lực học thuật chất lượng cao.

Bỏ bằng tốt nghiệp THCS

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục có hiệu lực từ 1.1.2026 bãi bỏ bằng tốt nghiệp THCS. Học sinh hoàn thành chương trình THCS và đủ điều kiện sẽ được hiệu trưởng xác nhận trong học bạ.

Hệ thống văn bằng quốc gia hiện chỉ gồm bằng tốt nghiệp THPT, bằng trung học nghề, trung cấp, cao đẳng, cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ và các văn bằng chương trình đào tạo chuyên sâu, đặc thù.

Bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc

Bộ GD-ĐT quyết định lựa chọn bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam làm sách giáo khoa (SGK) thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027.

Bộ sách này đáp ứng đầy đủ các tiêu chí lựa chọn: Có đủ tất cả môn học ở cả 3 cấp học; chất lượng khoa học - sư phạm được khẳng định qua quá trình triển khai rộng rãi tại 34 tỉnh, thành; tính ổn định và khả năng cung ứng cao trên toàn quốc.

Bộ GD-ĐT cho biết, việc áp dụng một bộ SGK thống nhất sẽ góp phần bảo đảm cơ hội tiếp cận tri thức bình đẳng giữa các vùng miền; kiến thức được xây dựng xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 12 giúp giảm rủi ro đứt gãy khi học sinh chuyển trường - nhất là ở vùng khó khăn, gia đình lao động di cư.

Theo Bộ GD-ĐT, lộ trình tiến tới miễn phí SGK vào năm 2030, giảm chi phí học tập thường xuyên cho học sinh và gia đình.

Miễn học phí môn Giáo dục quốc phòng và an ninh

Theo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho giáo dục, Nhà nước sẽ bảo đảm nguồn lực để miễn học phí và giáo trình môn Giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên theo lộ trình, bắt đầu từ 1.1.2026.

Hiện nay, theo Thông tư 05/2020 của Bộ GD&ĐT, môn học này gồm 4 học phần với tổng thời lượng 165 tiết, mức học phí mỗi trường thu khác nhau, trung bình từ 3 đến 8 triệu đồng. Việc miễn học phí được kì vọng sẽ giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho sinh viên và gia đình.