Ngư dân là “chìa khóa” tháo gỡ thẻ vàng cho ngành thủy sản

VHO - Quảng Ngãi đang triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để EC sớm gỡ “thẻ vàng” IUU cho Việt Nam. Cùng với sự nỗ lực cả hệ thống chính trị thì sự đồng hành của ngư dân chính là “chìa khóa” quan trọng để chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, từng bước xây dựng nghề cá bền vững, có trách nhiệm, hội nhập quốc tế.

Đồng lòng gỡ “thẻ vàng” IUU

Tỉnh Quảng Ngãi có 4 huyện, thành phố ven biển và một huyện đảo, với bờ biển dài khoảng 130 km. Trên địa bàn tỉnh có 6 cửa sông thuận lợi cho việc xây dựng các cảng, bến cá và các khu dịch vụ hậu cần nghề cá. Ngư dân Quảng Ngãi có truyền thống và kinh nghiệm đánh bắt xa bờ, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Ngư dân Đinh Văn Bảy, thuyền trưởng tàu cá QNg 98240 TS cho biết, thời gian qua, tàu của ông không xâm phạm vùng biển nước ngoài. Bởi ông ý thức rằng, khi tàu cá vi phạm vùng biển các nước, không chỉ bị bắt giữ, phạt tù, phạt tiền, tịch thu tàu... còn ảnh hưởng đến việc gỡ “thẻ vàng” mà Việt Nam đang nỗ lực.

Ngư dân Bảy mong rằng, Việt Nam sớm được gỡ “thẻ vàng” để nghề khai thác thủy sản phát triển bền vững, doanh nghiệp xuất khẩu thuận lợi. Khi đó, giá cá sẽ  được thu mua ổn định, ngư dân vươn khơi bám biển lâu dài.

“Tàu của tôi chuyên hành nghề đánh bắt cá ngừ đại dương (cá bò gù), nếu khai thác, đánh bắt bất hợp pháp thì không thể xuất khẩu cá được. Cho nên, tôi phải chấp hành nghiêm các quy định của nhà nước khi đánh bắt trên biển. Tôi cũng mong bà con ngư dân tuân thủ các quy định, không khai thác trái phép để sớm gỡ được “thẻ vàng”, khi đó đời sống của bà con sẽ được nâng lên”, ngư dân Bảy cho hay.

Tại cảng cá Lý Sơn những con tàu sau chuyến biển xa trở về với cá đầy khoang. Ngư dân hối hả chuyển cá từ trong khoang lên bờ và thực hiện nghiêm việc truy xuất nguồn gốc hải sản.

Nhiều ngư dân cho hay, kể từ khi được quán triệt chống khai thác IUU, tàu ra khơi đều mở thiết bị giám sát hành trình để ngành chức năng theo dõi, giám sát, không đánh bắt cá ở vùng biển nước bạn và thực hiện việc ghi chép nhật ký hành trình, truy xuất nguồn gốc thủy sản. Một phương châm được ngư dân nắm rõ là: “Ngư dân Quảng Ngãi nói không với vi phạm khai thác IUU”.

Ngư dân Nguyễn Hùng Huy, đảo Lý Sơn cho biết, từ khi được phổ biến các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp IUU, ông thường xuyên ghi chép lại nhật ký hành trình đánh bắt, sản lượng của tàu. Đây là cơ sở giúp ông nắm kỹ hơn về số lượng hải sản khai thác, lời lãi mỗi chuyến biển. Khi “thẻ vàng” được tháo gỡ, giá hải sản sẽ tăng, các ngư dân bớt phần lo lắng, yên tâm bám biển.

“Tàu tôi khai thác nghề lặn ở vùng biển Hoàng Sa vừa về. Ngư dân chúng tôi kiên quyết bám biển giữ Hoàng Sa, Trường Sa, vùng biển mà cha ông ta ngày xưa đã cắm mốc, dựng bia chủ quyền. Ngư dân chúng tôi tiếp tục cho tàu trực chỉ Hoàng Sa làm kinh tế và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo bảo thiêng liêng của Tổ quốc”, ngư dân Nguyễn Hùng Huy, huyện Lý Sơn bày tỏ.

Thực hiện đồng bộ giải pháp

Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN-PTNT, Phó Ban chỉ đạo về chống khai thác IUU tỉnh Quảng Ngãi cho biết, tổng số tàu cá của tỉnh đã được nhập vào hệ thống dữ liệu tàu cá quốc gia (VN Fishbase) trên 4.240 tàu, với tổng công suất trên 1,7 triệu CV. Trong đó, tàu từ 15m trở lên có 3.099 tàu và hơn 99% số tàu đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên Phòng tỉnh cũng đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 2, lực lượng công an và chính quyền các địa phương để theo dõi việc hoạt động của tàu cá. Phối hợp với Chi cục Thủy sản rà soát, kiểm tra toàn bộ tàu thuyền đánh bắt trên biển, nhất là tàu đánh bắt xa bờ.

Đồng thời, chỉ đạo cho lực lượng bộ đội biên phòng phối hợp với Ban quản lý các cảng cá truy xuất nguồn gốc thủy sản đánh bắt. Các đồn, trạm kiểm soát biên phòng thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra tàu cá xuất nhập bến, kiên quyết không cho tàu cá không đảm bảo thủ tục xuất bến. Đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm ở mức cao nhất.

Tặng cờ Tổ quốc cho ngư dân

Với quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” IUU, từ năm 2019, UBND tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo về chống khai thác IUU. Bên cạnh sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh còn ban hành kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU từng năm cũng như giai đoạn 2023-2025. Kế hoạch này được Ban Chỉ đạo của tỉnh cùng các sở, ngành chức năng và địa phương thực hiện xuyên suốt, liên tục.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà tỉnh tập trung triển khai thực hiện đạt khá hiệu quả, thực chất, đó là việc kiểm soát chặt chẽ tàu cá và xử lý nghiêm các chủ tàu, thuyền trưởng vi phạm chống khai thác IUU.

Thực hiện công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền cho biết: “Đến nay, Quảng Ngãi đã cơ bản kiểm soát, ngăn chặn tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép. Công tác quản lý tàu cá ngày càng chặt chẽ, số lượng tàu cá giảm dần theo hướng giảm cường lực khai thác thủy sản để phát triển ngành thủy sản bền vững. Công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất/nhập cảng được thực hiện đảm bảo theo quy định. Công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản được thực hiện nghiêm túc”.