Cần trách nhiệm của cộng đồng trong phân loại, tái chế rác thải ở Hà Nội

VHO - Có một thực tế là hiện nay công tác phân loại, tái chế rác tại Hà Nội mặc nhiên được coi là “nhiệm vụ” của ngành chức năng. Tuy nhiên, nếu cả cộng đồng chung tay, ý thức phân loại, tái chế rác thải thì công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác sẽ nhanh chóng và dễ dàng. Từ đó, rác thải sẽ trở thành những nguyên liệu tái chế để làm ra những vật dụng có ích, phục vụ cho cuộc sống của con người…

Giảm dần khối lượng rác thu gom 

Theo thống kê từ Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (URENCO), trong hai năm 2021 - 2022, giai đoạn diễn biến phức tạp của dịch COVID - 19 cùng một số nguyên nhân khách quan đã ảnh hưởng rất lớn đến khối lượng thu gom rác tái chế trên địa bàn 5 quận nội thành Hà Nội. Trong giai đoạn này, lượng rác tái chế được phân loại, thu gom đạt 2.472 tấn, tương đương với khối lượng thu gom trung bình đạt 5 tấn/ngày.

Cụ thể, trong năm 2022, tính đến tháng 11/2022 khối lượng thu gom đạt được 998 tấn giảm còn 68% so với năm 2021 (Giấy đạt 644 tấn, chiếm 64%; nhựa đạt 275 tấn, chiếm 35%; kim loại đạt 79 tấn, chiếm 6%).

Tại quận Hoàn Kiếm công tác thu gom phân loại với khối lượng ổn định và gia tăng liên tục theo từng năm, trong năm 2022 tính đến tháng 11/2022 đạt 528 tấn tăng 113% so với năm 2021. Tương tự, tại quận Nam Từ Liêm, trong khoảng thời gian này khối lượng thu gom rác tái chế đạt khối lượng 127 tấn tăng 167% so với năm 2021.

Phân loại rác giúp việc thu gom, vận chuyển nhanh chóng

Tuy nhiên, công tác thu gom trên các địa bàn Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa lại có chiều hướng giảm. Cụ thể, tại địa bàn quận Ba Đình, trong khoảng thời gian này lượng rác tái chế được thu gom mới đạt 16 tấn giảm còn 7% so với năm 2021; Quận Hai Bà Trưng đạt 94 tấn giảm còn 36% so với khối lượng đạt được năm 2021; Quận Đống Đa đạt 233 tấn giảm còn 55% so với khối lượng đạt được năm 2021.

Lý giải sự sụt giảm khối lượng rác tái chế được thu gom, đại diện Công ty URENCO cho biết, năm 2021 - thời gian dịch COVID - 19 diễn biến phức tạp, đặc biệt là thời điểm từ tháng 6 đến tháng 9 khối lượng thu gom rác tái chế có xu hướng tăng mạnh do các vựa thu gom rác tái chế trên địa bàn các quận không được phép hoạt động để phòng chống dịch. Tuy nhiên, khi Hà Nội bước vào giai đoạn bình thường mới của dịch COVID - 19, khối lượng thu gom rác tái chế trong năm 2022 đã giảm mạnh chỉ còn đạt 68% so với năm 2021.

Đổi rác thải lấy quà tặng ở quận Đống Đa

Dẫn chứng về việc này, đại diện Công ty URENCO cho biết, sau thời gian dừng hoạt động thu gom tái chế rác do ảnh hưởng của dịch COVID - 19, từ ngày 6/11/2021 Chi nhánh Hoàn Kiếm đã tổ chức trở lại các điểm thủ đổi rác tái chế lấy quà tặng Greenday tổ chức vào thứ 7 hằng tuần trên địa bàn và bắt đầu từ ngày 11/6/2022 hoạt động trên đã được tổ chức trở lại trên địa bàn 4 quận còn lại… Tuy nhiên, khối lượng rác tái chế của những buổi Greenday chỉ đạt khoảng 1/3 so với thời gian trước dịch.

Biến rác… thành tiền

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Phó Tổng Giám đốc Công ty URECNO cho biết, có nhiều nguyên nhân khiến khối lượng rác tái chế giảm. Trong đó, yếu tố giá thu mua rác tái chế thấp khiến các Tổ công nhân môi trường rất khó cạnh tranh với các đại lý thu mua rác tái chế trên địa bàn. Bên cạnh đó, các chi nhánh chưa thể triển khai thực hiện làm việc hết với các cơ quan đơn vị trên địa bàn các quận, phường đã triển khai, do công tác làm việc với các cơ quan mất nhiều thời gian và khó gặp được người phụ trách... Mặt khác, do thiếu các chủng loại xe máy, thiết bị phục vụ công tác thu gom, vận chuyển, sơ chế phân loại chất thải rắn sinh hoạt có khả năng tái chế theo đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 nên việc thu gom, vận chuyển rác tái chế gặp nhiều khó khăn.

Chung tay biến rác...thành tiền

Qua tìm hiểu, việc tổ chức phân loại, thu gom tái chế rác nếu làm tốt không chỉ đem lại hiệu quả về mặt môi trường mà còn tác động lớn đến toàn xã hội. Mô hình thu gom rác tái chế tại của Hội Phụ nữ xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì là một ví dụ điển hình. Bà Nguyễn Thị Điệp - Chủ tịch Hội LHPN xã Duyên Hà chia sẻ, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Hội đã triển khai mô hình “Biến rác thành tiền” tại địa bàn.

“Trạm thu gom rác được đặt ở một góc rộng trong làng, người dân có thể dễ dàng nhìn thấy và bỏ rác tái chế vào thùng. Bên cạnh đó, các thùng sắt - vật dụng để bỏ rác vào được thiết kế chắc chắn, có lợp mái tôn... để hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường” - bà Nguyễn Thị Điệp chia sẻ và nhấn mạnh, khi lượng rác đầy, Hội sẽ tổ chức bán lấy tiền để giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn.

Cần nhân rộng những điểm đổi rác lấy quà tặng

PGS.TS Bùi Thị An - Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng cho hay, việc phân loại sẽ giúp cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải được thực hiện nhanh chóng và dễ dàng. Bằng cách này, rác thải sẽ trở thành những nguyên liệu tái chế để làm ra những vật dụng có ích, phục vụ cho cuộc sống của con người... Do đó, việc tổ chức, phân loại rác tái chế nói riêng và các loại rác thải sinh hoạt nói chung không chỉ là trách nhiệm của các doanh nghiệp mà là trách nhiệm của toàn xã hội.

P.V