VHO - Việt Nam triển khai ghép tạng muộn hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á 20 năm, nhưng trong hai năm 2022 và 2023, mỗi năm đã ghép hơn 1.000 ca bao gồm ghép thận, gan, tim, phổi… và trở thành nước có số lượng ghép tạng/năm cao nhất trong khu vực Đông Nam Á.

 Đây là thông tin được đưa ra tại Lễ phát động phong trào “Đăng ký hiến tặng mô, tạng cứu người – Cho đi là còn mãi” diễn ra ngày 19.5 tại Hà Nội. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh chính đã đến dự và phát biểu chỉ đạo tại lễ phát động.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo Bộ Y tế thăm bệnh nhân tại Trung tâm Ghép tạng - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

 1.000 ca ghép tạng mỗi năm (trong năm 2022 và 2023) đã trở thành một điểm sáng của ngành y tế, là minh chứng cho trình độ và sự phát triển của chuyên ngành ghép tạng Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, ghép mô, tạng được ghi nhận là một trong những thành tựu quan trọng nhất của y học thế giới, là một trong những phát minh về khoa học kỹ thuật làm thay đổi cuộc sống của nhân loại trong thế kỷ 20.

“Việc cấy ghép tế bào, mô hoặc cơ quan của con người cứu được nhiều mạng sống và phục hồi các chức năng thiết yếu mà không có giải pháp thay thế nào có hiệu quả tương đương"- Bộ trưởng Bộ Y tế nói.

Trải qua 32 năm kể từ khi thực hiện thành công ca ghép thận đầu tiên trên người vào tháng 6.1992, đến nay, ngành Y tế Việt Nam đã làm chủ được kỹ thuật ghép các loại tạng, các công nghệ, kỹ thuật ghép tạng được đánh giá ngang tầm với các nước có nền y học tiên tiến, phát triển trên thế giới.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, hiện nay, trên toàn quốc đã có 26 bệnh viện thực hiện ghép tạng thành công; ghép được hầu hết các tạng trên người như ghép thận, gan, tim, phổi, tụy. Với hơn 1000 ca ghép tạng mỗi năm, Việt Nam là nước Đông Nam Á duy nhất có số lượng ghép tạng mỗi năm cao hơn 1.000 ca.

Tuy nhiên, số lượng ghép tạng hơn 1.000 trường hợp mỗi năm chưa đáp ứng được nhu cầu của người bệnh. Trong số đó, hơn 94% tạng ghép từ hiến sống. Do đó Việt Nam cần tăng nguồn hiến tạng sau chết/chết não.

Tại các nước phát triển có từ 50 - 90% nguồn hiến tạng từ người hiến sau chết/chết não. Một số nước châu Á như Hàn Quốc, Thái Lan và Trung Quốc - những nước có nền văn hoá, tín ngưỡng giống với Việt Nam cũng có tỉ lệ tạng hiến từ người sau chết/chết não rất cao, từ 40-80%.

Báo cáo của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia cho thấy, hiện nay chỉ hơn 86.000 người đã đăng ký hiến mô tạng sau khi chết, chiếm 0,086%. Tỉ lệ đăng ký hiến mô tạng sau khi chết tại Việt Nam rất thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới (tỉ lệ đăng ký hiến mô tạng sau khi chết lên tới 80-90% dân số).

Một ca ghép tạng được thực hiện tại Bệnh viện Việt Đức

Trong những năm qua, chúng ta đã có những tiến bộ rất nhiều để tăng nguồn hiến mô tạng từ người chết não. Trước năm 2023, chỉ có 5 bệnh viện thực hiện chẩn đoán hồi sức chết não hiến mô tạng, nhưng hiện nay với sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Y tế, Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia đã triển khai thực hiện chẩn đoán chết não hiến mô tạng tại 9 bệnh viện, trong đó đã thực hiện chẩn đoán chết não hiến mô tạng tại bệnh viện tuyến tỉnh.

Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo xây dựng mạng lưới bệnh viện hiến trên toàn quốc với 68 bệnh viện. Tỉ lệ người chết não hiến mô tạng năm 2023 tăng 15% so với năm 2022. Trong 4 tháng đầu năm 2024, số người chết não hiến mô tạng tăng gấp đôi so với năm 2023.

Với mong muốn nhiều người đăng ký hiến mô tạng hơn, Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tổ chức Lễ Phát động phong trào “Đăng ký hiến mô tạng cứu người” và đề nghị chính quyền các cấp, các bộ, ban, ngành và các tổ chức, đoàn thể cũng như những người có ảnh hưởng trong xã hội hãy ủng hộ và lan toả ý nghĩa cao đẹp của việc đăng ký hiến mô tạng sau khi chết. Các cấp chính quyền từ cấp tỉnh, thành phố và các quận, huyện thị xã cần đưa ra những kế hoạch cụ thể để tuyên truyền, vận động người dân đăng ký hiến mô tạng…

Một người chết não hiến tạng có thể cứu sống được 8 người, giúp cải thiện sức khỏe chữa khỏi bệnh cho vài chục người khác. Những tấm lòng nhân ái đã góp phần mang lại niềm tin yêu trong cuộc sống, lan tỏa giá trị nhân văn tốt đẹp, với phẩm chất con người Việt Nam giàu lòng yêu thương nhân ái.

“Xã hội trân trọng, biết ơn những việc làm bình dị mà cao cả. Xã hội rất cần những tấm lòng “tương thân, tương ái” biết yêu thương, giúp đỡ người khác trong phạm vi có thể để cứu giúp những mảnh đời bất hạnh đang mòn mỏi chờ đợi được cứu sống, được hồi sinh vì thiếu tạng để ghép”, lãnh đạo Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia chia sẻ.