Ngày này năm xưa:

Bác Hồ thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ

TUẤN ĐÔNG

VHO - Ngày 21.12 không chỉ gắn với các sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam và thế giới, mà còn là mốc thiên văn đặc biệt - Đông chí, thời điểm chuyển giao mang nhiều ý nghĩa khoa học, văn hóa và đời sống tinh thần của nhân loại.

Bác Hồ thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ - ảnh 1
Bác Hồ về thăm và nói chuyện với CBCNV ngành Điện năm 1954. Ảnh tư liệu

Bác Hồ thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ

Ngày 21.12.1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ - những cơ sở phát điện quan trọng của Thủ đô Hà Nội trong những năm đầu sau ngày tiếp quản. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh miền Bắc vừa hoàn thành khôi phục chính quyền, khẩn trương tái thiết kinh tế - xã hội sau chiến tranh.

Tại đây, Bác căn dặn cán bộ, công nhân ngành điện phải bảo đảm cung cấp điện ổn định, tiết kiệm, phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân, coi điện lực là huyết mạch của nền kinh tế. Những lời dạy của Người trở thành kim chỉ nam cho sự phát triển của ngành điện lực Việt Nam trong nhiều thập kỷ.

Ghi nhận ý nghĩa lịch sử của sự kiện, ngày 12.10.2009, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1594/QĐ-TTg, chính thức lấy ngày 21.12 hằng năm là Ngày truyền thống ngành Điện lực Việt Nam, nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ, công nhân ngành điện đối với công cuộc xây dựng đất nước.

Đông chí: Dấu mốc thiên văn và giá trị văn hóa toàn cầu

Bác Hồ thăm Nhà máy điện Yên Phụ và Nhà máy đèn Bờ Hồ - ảnh 2
Ảnh minh hoạ. Nguồn internet

Trong thiên văn học, Đông chí (Winter Solstice) thường rơi vào ngày 21 hoặc 22.12 hằng năm tại bán cầu Bắc, đánh dấu thời điểm Mặt trời đạt vị trí xa nhất về phía Nam trên thiên cầu. Đây là ngày có ban ngày ngắn nhất và ban đêm dài nhất trong năm, khi trục nghiêng của Trái Đất hướng xa Mặt trời ở mức tối đa.

Về mặt khoa học, Đông chí mở đầu cho quá trình ngày dài dần, đêm ngắn lại, phản ánh quy luật vận động bền vững của vũ trụ. Về văn hóa, Đông chí từ lâu được xem là thời khắc chuyển giao quan trọng trong nhiều nền văn minh Á - Âu, gắn với tín ngưỡng nông nghiệp, chu kỳ mùa màng và triết lý âm - dương.

Tại Việt Nam, từ năm 2012, một số địa phương miền núi phía Bắc và Tây Nguyên đã lần đầu tổ chức các hoạt động hưởng ứng Đông chí gắn với quảng bá di sản, phong tục truyền thống và nghiên cứu văn hóa dân gian. Dù chưa trở thành ngày lễ chính thức, Đông chí ngày càng được nhìn nhận như một biểu tượng văn hóa - khoa học, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần đương đại.

Apollo 8 bay quanh Mặt trăng - bước ngoặt chinh phục không gian

Ngày 21.12.1968, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) phóng tàu Apollo 8, thực hiện chuyến bay có người lái đầu tiên trong lịch sử quanh quỹ đạo Mặt trăng. Phi hành đoàn gồm Frank Borman, James Lovell và William Anders đã mở ra kỷ nguyên mới cho hành trình khám phá không gian của nhân loại.

Trong suốt sứ mệnh kéo dài 6 ngày, Apollo 8 đã bay 10 vòng quanh Mặt trăng, truyền về Trái đất những hình ảnh đầu tiên về bề mặt vệ tinh tự nhiên này, trong đó có bức ảnh nổi tiếng “Earthrise” - hình ảnh Trái đất mọc lên từ đường chân trời Mặt trăng, trở thành biểu tượng toàn cầu về ý thức bảo vệ hành tinh xanh.

Thành công của Apollo 8 không chỉ mang ý nghĩa khoa học - kỹ thuật vượt bậc, mà còn tạo cú hích tâm lý quan trọng trong cuộc đua không gian giữa Mỹ và Liên Xô. Sứ mệnh này đặt nền móng trực tiếp cho chuyến đổ bộ lịch sử của Apollo 11 vào tháng 7.1969, đưa con người lần đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng.

Bóng rổ: Từ phòng tập mùa Đông đến biểu tượng thể thao thế giới

Ngày 21.12.1891, tại Trường Huấn luyện Quốc tế YMCA ở Springfield, bang Massachusetts (Mỹ), James Naismith - giáo viên thể chất người Canada - chính thức giới thiệu môn bóng rổ, mở ra sự ra đời của một môn thể thao mới, sau này trở thành một trong những môn phổ biến nhất trên toàn cầu.

Xuất phát từ yêu cầu tạo ra một trò chơi vận động trong nhà cho sinh viên trong mùa Đông khắc nghiệt, James Naismith đã xây dựng luật chơi ban đầu với 13 điều cơ bản, sử dụng một quả bóng và hai chiếc giỏ đào treo cao ở hai đầu phòng tập. Trận đấu đầu tiên chỉ có 9 người mỗi đội, nhưng nhanh chóng thu hút sự quan tâm nhờ tính đối kháng vừa phải, đề cao kỹ thuật, tốc độ và tinh thần đồng đội.

Chỉ trong vài thập kỷ, bóng rổ lan rộng khắp nước Mỹ và nhiều quốc gia khác. Năm 1936, bóng rổ lần đầu tiên được đưa vào chương trình thi đấu chính thức của Thế vận hội Olympic. Đến nay, môn thể thao này đã phát triển mạnh mẽ, trở thành một biểu tượng văn hóa - thể thao toàn cầu.

“Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn” - cột mốc khai sinh điện ảnh hoạt hình

Ngày 21.12.1937, bộ phim “Snow White and the Seven Dwarfs” (Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn) của hãng Walt Disney chính thức công chiếu tại Los Angeles (Mỹ). Đây là bộ phim hoạt hình dài đầu tiên trên thế giới được sản xuất hoàn toàn bằng màu sắc, âm thanh đồng bộ và kỹ thuật vẽ tay công phu.

Thời điểm ra mắt, nhiều người từng hoài nghi khả năng thành công của một bộ phim hoạt hình dài hơn 80 phút. Tuy nhiên, “Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn” đã tạo nên cơn địa chấn trong ngành điện ảnh, đạt doanh thu kỷ lục và nhận được sự tán dương rộng rãi của giới phê bình cũng như khán giả.

Không chỉ đặt nền móng cho đế chế Disney, bộ phim còn mở ra một kỷ nguyên mới cho nghệ thuật kể chuyện bằng hình ảnh động, chứng minh hoạt hình không chỉ dành cho trẻ em mà có thể chạm đến chiều sâu cảm xúc và giá trị nhân văn phổ quát.