Quảng Ngãi: Chung tay bảo vệ đàn khỉ vàng quý hiếm ở đảo Hòn Trà

VHO- Bà Nguyễn Thị Chất (79 tuổi) thôn Sơn Trà, xã Bình Đông, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đã chung tay giữ cho loài khỉ vàng quý hiếm ở đảo Hòn Trà không bị tuyệt chủng. Đàn khỉ từ chỗ sợ bóng người vì bị săn bắn thì nay, nhờ có hình dáng của bà mà chúng bạo dạn xuất hiện vui mừng.

Bà Nguyễn Thị Chất đang cho đàn khỉ ăn

Lặng thầm làm bạn với... khỉ
Đến xã ven biển Bình Đông, khi nghe chúng tôi chuẩn bị sang đảo Hòn Trà để tìm hiểu về đàn khỉ vàng, chị Hoàng Thị Hoa liền bỏ thêm trái cây nhờ bà Chất đưa sang đảo Hòn Trà cho đàn khỉ, chị Hoa cho biết: “Mỗi ngày bà Chất đều mang thức ăn cho đàn khỉ, người dân trong thôn đều cho rằng bà không bình thường và không ủng hộ. Lâu dần, đàn khỉ trở nên thân thiện hơn với những ngư dân đánh bắt hải sản ven đảo và những người tới câu cá. Thấy được việc làm ý nghĩa của bà Chất, bà con trong thôn thường góp đồ ăn cho chúng”.

Đảo Hòn Trà nơi sinh sống của đàn khỉ vàng

Đảo Hòn Trà có diện tích khoảng 1,5ha và nằm cách biệt giữa cửa sông Trà Bồng đổ ra cửa biển Sa Cần, xã Bình Đông, cách khu dân cư gần nhất khoảng 200m. Theo bà Chất chèo chiếc thúng nhỏ qua đảo, chúng tôi chỉ ngồi trên thúng cách xa quan sát cụ đem thức ăn cho đàn khỉ và cất tiếng gọi. “Bà tới rồi, mấy đứa xuống ăn đi, nay có đồ ăn ngon lắm”. Bà gọi chừng 2 lần, những ngọn cây trên đảo đột nhiên lay động, xào xạc, chao nghiêng… Nhìn kỹ thì thấy những con khỉ lớn, nhỏ, lông màu vàng nhạt, lẫn vào trong đám lá đang di chuyển. Dường như thoáng thấy người lạ ở xa xa, bầy khỉ có vẻ ngập ngừng. Bà lại vỗ vỗ tay vào túi áo: “Xuống ăn đi, không sao đâu. Hôm nay bà có nhiều tiền, mua quá chừng đồ ăn đây”.
Đàn khỉ từ trong rừng cây rủ nhau ùa xuống, 1 con, rồi 2 con, mỗi lúc một nhiều thêm. Chúng cùng ngồi trên tảng đá, chờ đợi bà Chất lấy bánh, trái cây bày biện. Một con nhanh tay lấy chộp túi bánh, xé miệng nilon, bỏ bánh vào miệng nhai ngon lành. Có con lại sành sõi lựa chọn, lấy ổi, lấy chuối…, rồi ngồi gần cho bà vuốt ve, trò chuyện.
“Đàn khỉ thích ăn nhất là chuối, bơ, ngô, bánh tráng, bánh quy. Các loại trái cây cho khỉ ăn chủ yếu được các tiểu thương ở chợ và người dân trong thôn mang cho. Có những lúc, bà bỏ tiền mua với giá ưu đãi từ các tiểu thương. Nếu không có sẵn trái cây, bánh kẹo, bà lại nắm cơm mang ra cho đàn khỉ”, bà Chất cho hay.
Khi đàn khỉ ăn no, bà đưa tay xoa đầu 2 con ở gần rồi bảo: “Thôi bà về, mai bà lại mang trái cây ngon cho mấy đứa”. Mỗi ngày bà đều chèo chiếc thúng nhỏ qua đảo, thường là buổi chiều nhiều hơn buổi trưa. Chúng cũng biết chừng, cứ khoảng 3 giờ chiều hay xuống dưới bờ đá này đợi. “Đợt trước bị đau phải nằm viện mấy ngày, lo tụi nó không có đồ ăn, phải nhắn cho mấy đứa cháu mang bánh, trái qua đảo. Chỉ lo là sau này mình chết đi, thì ai sẽ nuôi tụi nó. Mấy hôm nay lại có thêm con khỉ con nữa, cỡ bằng cái cán dao thôi”, bà Chất nói.

Mỗi ngày bà Chất bơi thúng qua đảo Hòn Trà đem thức ăn cho đàn khỉ

Bảo tồn đàn khỉ kết hợp phát triển điểm du lịch sinh thái
Ông Phan Văn Đông - Chủ tịch UBND xã Bình Đông cho biết, để đảm bảo môi trường tự nhiên cho đàn khỉ sinh sống, cần bảo tồn rừng tại đảo Hòn Trà bởi đây là rừng trồng và chủ yếu là cây tràm, keo lai sắp đến thời gian khai thác. Vì vậy, địa phương phải có kế hoạch bảo tồn, trồng thêm một số loại cây để tạo môi trường tự nhiên cho đàn khỉ sinh sống lâu dài. Đồng thời hằng ngày, chính quyền địa phương và người dân hỗ trợ bà Chất để đảm bảo đủ thức ăn cho đàn khỉ.
“Về lâu dài, chính quyền địa phương sẽ vận động thêm nguồn kinh phí từ các tổ chức chính trị - xã hội để chúng có nguồn thức ăn ổn định. Ngoài ra, để bảo vệ đàn khỉ, chính quyền cũng chỉ đạo lực lượng công an, dân quân xã thường xuyên theo dõi, giám sát tránh tình trạng kẻ xấu săn bắt đàn khỉ”, ông Đông nói.

Lập phương án bảo vệ, bảo tồn đàn khỉ kết hợp phát triển điểm du lịch sinh thái ở đảo Hòn Trà

Đàn khỉ khoảng 10 cá thể, sống tại đảo Hòn Trà là loài khỉ vàng (tên khoa học là Macaca Mulatta) thuộc danh mục động vật nguy cấp, quý, hiếm (nhóm IIB). Để bảo tồn đàn khỉ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan trực thuộc tuyên truyền tổ chức, cá nhân tại địa phương nâng cao ý thức bảo vệ, bảo tồn động vật hoang dã nói chung và đàn khỉ tại đảo Hòn Trà nói riêng.
Sở cũng đề nghị UBND huyện Bình Sơn chỉ đạo ngành chức năng và chính quyền xã Bình Đông có giải pháp hỗ trợ người dân thôn Hòn Trà kịp thời ngăn chặn các đối tượng xấu xâm hại đến đàn khỉ. Tổ chức khoanh vùng bảo vệ tạm thời, tránh tác động vào sinh cảnh; cắm biển cảnh báo để mọi người biết nhằm hạn chế xung đột giữa đàn khỉ và người dân.
Theo ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ngãi, về lâu dài, cần lập dự án bảo vệ, bảo tồn đàn khỉ kết hợp phát triển điểm du lịch sinh thái ở đảo Hòn Trà. Đồng thời, kêu gọi các tổ chức bảo tồn động vật hoang dã trong nước, quốc tế chung tay tham gia công tác bảo tồn đàn khỉ tại địa phương hoặc di dời đến rừng tự nhiên phù hợp với tập tính của chúng.

NHƯ ĐỒNG