Phục hồi tổng thể rạn san hô ở Vịnh Nha Trang

VHO- Do một số nguyên nhân trong đó có việc phát triển du lịch quá mức đã dẫn đến nhiều rạn san hô chết trắng, suy giảm nên UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành kế hoạch tổng thể phục hồi rạn san hô vịnh Nha Trang đến năm 2030.

 Hoạt động lặn biển ngắm san hô thu hút rất đông đảo du khách đến với Nha Trang

 Mục tiêu của kế hoạch nhằm phục hồi được các hệ sinh thái rạn san hô đã bị suy thoái ở khu vực biển Hòn Mun và trong vịnh Nha Trang từ đó thu hút du khách, phát triển du lịch...

Công tác quản lý rạn san hô lỏng lẻo

Vịnh Nha Trang là một trong 16 khu bảo tồn biển quốc gia, và là khu bảo tồn biển đầu tiên của Việt Nam, một trong những nơi có hệ sinh thái rạn san hô đa dạng sinh học cao thuộc hàng đầu của nước ta và thế giới. Năm 2005, Bộ Văn hóa, Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) đã xếp hạng vịnh Nha Trang là di tích danh thắng cảnh quốc gia. Theo đó, vịnh Nha Trang phải được quản lý chặt chẽ theo Luật Di sản văn hóa. Thế nhưng thực tế thời gian gần đây, vịnh Nha Trang liên tục bị xâm hại, khiến môi trường vịnh bị tác động, ô nhiễm nguồn nước.

Qua khảo sát, hệ sinh thái rạn san hô vịnh Nha Trang đã bị suy giảm nghiêm trọng. Kết quả nghiên cứu năm 1994 cho thấy độ phủ trung bình san hô vịnh Nha Trang khoảng 30%, nhưng nay chỉ còn 22,8%; diện tích rạn san hô giai đoạn 2002-2015 giảm 117,5 ha. Một số khu vực độ phủ san hô cứng suy giảm nhiều như: Hòn Tằm từ 56,8% (năm 2017) giảm xuống 12,5%; bãi Sạn suy giảm hơn 70%... Kết quả công bố năm 2020 cho thấy tỷ lệ san hô cứng bị tẩy trắng lên đến 39,5%. Nhiều khu vực tại Hòn Mun và một số địa điểm khác trong vịnh Nha Trang, tình trạng san hô chết, gãy bị sóng đánh lên bờ thành từng lớp dày; ở vùng lõi Hòn Mun, nhiều rạn san hô bị gãy, chết ngổn ngang dưới đáy biển.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa, nguyên nhân khiến rạn san hô trong vịnh Nha Trang suy giảm là do công tác quản lý nhà nước, sự phối hợp giữa các Sở, ngành, địa phương liên quan, hoạt động của Ban quản lý vịnh Nha Trang còn hạn chế, thiếu sót; nhiều hoạt động của con người tác động lên hệ sinh thái biển vịnh Nha Trang nói chung và rạn san hô tại Khu bảo tồn biển Hòn Mun nói riêng vẫn chưa được xử lý kịp thời như: Khai thác thủy sản trái phép, nạo vét, xây dựng các công trình ven biển không đúng quy định, xả thải từ các hoạt động nuôi trồng thủy sản, du lịch, ô nhiễm nguồn nước từ 2 con sông Cái, sông Quán Trường. Ngoài ra, còn có nguyên nhân khác là do tác động của biến đổi khí hậu, các cơn bão cũng làm ảnh hưởng lớn đến rạn san hô trong vịnh Nha Trang...

 San hô chết bị sóng đánh dạt lên bờ trên vịnh Nha Trang

Nhiệm vụ, giải pháp bảo vệ rạn san hô

Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đưa ra 16 nhiệm vụ, giải pháp gồm nâng cao nhận thức, kiến thức về cách ứng xử thân thiện với môi trường vịnh Nha Trang; tạm dừng các hoạt động có nguy cơ gây hại đến môi trường và rạn san hô tại khu vực biển Hòn Mun và vịnh Nha Trang; phục hồi san hô tại khu vực Hòn Mun và vịnh Nha Trang.

Trong đó UBND tỉnh Khánh Hòa yêu cầu sẽ khảo sát, phân vùng chức năng khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang; xây dựng sinh kế bền vững của cộng đồng gắn với bảo tồn rạn san hô khu vực Hòn Mun, vịnh Nha Trang. Hỗ trợ phục hồi và bảo tồn rùa biển trong khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang và vùng biển lân cận; rà soát, khoanh vùng bảo vệ các khu vực biển ở Hòn Mun, Hòn Chồng (khu vực biển giáp phường Vĩnh Hòa và Vĩnh Hải) có san hô đang phục hồi, có bãi giống và bãi đẻ của thủy sản… Tỉnh Khánh Hòa giao UBND TP Nha Trang tham mưu thành lập Tổ tư vấn thực hiện kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030. Theo đó, Tổ tư vấn dự kiến gồm: Đại diện các trường, viện, trung tâm nghiên cứu về khoa học biển và các nhà khoa học có kinh nghiệm trong công tác bảo tồn, quản lý tài nguyên biển. Đồng thời, giao UBND TP Nha Trang chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, đơn vị có liên quan tổ chức sơ, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch nói trên, hằng năm báo cáo Thường trực Tỉnh ủy kết quả thực hiện kế hoạch; chỉ đạo các phòng, ban liên quan và Ban Quản lý vịnh Nha Trang thực hiện các nhiệm vụ trong kế hoạch…

Hiện UBND TP Nha Trang đã yêu cầu dừng hoạt động du lịch lặn biển tại các khu vực dễ làm tổn hại rạn san hô trong vùng vịnh Nha Trang, đặc biệt là ở Hòn Mun, đồng thời khoanh vùng bảo vệ những khu vực nhạy cảm, đang có dấu hiệu phục hồi các hệ sinh thái của vịnh Nha Trang. 

 XUÂN HƯỚNG