Tôn vinh, lan toả giá trị văn hóa của tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

VHO - Sáng 8.9 tại Hà Nội, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) đã tổ chức Hội thảo tổng kết triển khai Kế hoạch Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2023.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng phát biểu khai mạc Hội thảo

Tham dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng; Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương Triệu Tài Vinh cùng gần 80 đại biểu là đại diện ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương có đông người Việt Nam ở nước ngoài; các chuyên gia, nhà nghiên cứu đầu ngành về ngôn ngữ và văn hóa và nhiều giảng viên uy tín trực tiếp tham gia công tác giảng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài; đại diện các cơ quan thống tấn báo chí. 

Hội thảo trực tiếp tại Hà Nội, kết nối trực tuyến tới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, đại diện các hội đoàn, cơ sở dạy tiếng Việt của cộng đồng và đông đảo đại biểu kiều bào từ gần 50 điểm cầu tại nhiều quốc gia. Chương trình cũng được ghi hình và phát trực tiếp trên các nền tảng số của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Truyền hình Quốc hội và báo Thế giới và Việt Nam.

Hội thảo nhằm tổng kết, đánh giá kết quả triển khai tổ chức các hoạt động liên quan đến Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2023 của các bộ, ban, ngành, địa phương, các cơ quan liên quan ở trong nước, các cơ quan đại diện Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; qua đó cổ vũ, khuyến khích bà con người Việt Nam ở nước ngoài học tập và sử dụng tiếng Việt. Đồng thời, Hội thảo cũng đề xuất phương hướng, biện pháp, nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, giá trị của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; tăng cường triển khai các hoạt động Tôn vinh tiếng Việt ý nghĩa cả trong nước và ngoài nước; từ đó thúc đẩy việc gìn giữ, học tập và sử dụng tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Toàn cảnh Hội thảo

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng khẳng định, song song với công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, công tác tiếng Việt luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm sâu sắc, được khẳng định thành chủ trương nhất quán, xuyên suốt và nêu thành nhiệm vụ cụ thể trong các văn bản chỉ đạo về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài như Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và mới đây nhất là Kết luận số 12/KL-TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới. Đề án Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 8.2022 có thể coi là đột phá trong công tác này, sẽ tạo động lực quan trọng thúc đẩy các hoạt động giảng dạy, học tập và đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu thiết thực của cộng đồng.

Năm 2023 là năm đầu tiên tổ chức triển khai Đề án, ghi dấu ấn với những hoạt động tôn vinh tiếng Việt được triển khai đồng bộ với quy mô rộng khắp ở cả trong và ngoài nước, với sự chung tay và tham gia tích cực của các ban, bộ, ngành, đoàn thể, doanh nghiệp và đặc biệt là của bà con ta ở nước ngoài, trở thành sự kiện thu hút cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, tạo hiệu ứng lan tỏa các giá trị cao đẹp của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.

Công tác triển khai kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được xúc tiến với sự tham gia của cộng đồng người Việt ta trên toàn thế giới, với hoạt động cụ thể như: Xây dựng tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng (tại Áo, Slovakia, Hungary, Nhật Bản); Hành trình tìm kiếm và phong tặng danh hiệu “Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023”; Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Tiếng Việt thân thương”; Hội thảo Ngày tôn vinh tiếng Việt năm 2023…

Song song đó, các hoạt động thường niên cũng được tổ chức như: Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt lần thứ 9 tại Hà Nội cho 60 giáo viên kiều bào về từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ; “Trại hè Việt Nam” với sự tham gia của 120 đại biểu về từ 26 quốc gia và vùng lãnh thổ. Nhiều diễn đàn, hội thảo về đổi mới công tác dạy và học tiếng Việt đã được Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với các đơn vị tổ chức.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng với các đại biểu tại Hội thảo

Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cùng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với bộ, ngành liên quan, thúc đẩy việc vận động chính quyền các nước sở tại có đông người Việt sinh sống như Lào, Séc, Đài Loan (Trung Quốc)… đưa tiếng Việt và kiến thức văn hóa, lịch sử Việt Nam vào chương trình giảng dạy tại các cơ sở giáo dục.

Ngoài ra, một số hoạt động phối hợp, hỗ trợ khác được triển khai như: Xây dựng website dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn; Chương trình “Chào tiếng Việt” và “Dấu ấn Việt Nam” của VTV4… Các chương trình nhằm khích lệ lòng tự tôn dân tộc, khơi gợi tình yêu quê hương đất nước, tôn vinh trí tuệ, bản sắc Việt qua các thời đại; nâng cao năng lực ngôn ngữ Việt, đặc biệt với thế hệ trẻ kiều bào.

Tại hai phiên thảo luận của Hội thảo: “Tình hình triển khai các hoạt động tôn vinh tiếng Việt tại các địa bàn; thuận lợi, khó khăn trong hoạt động gìn giữ tiếng Việt và phương hướng, biện pháp triển khai trong năm 2024”; “Tình hình triển khai các hoạt động tôn vinh tiếng Việt năm 2023; phương hướng, biện pháp triển khai năm 2024”, đại diện đến từ các Bộ, ngành, các cơ quan đại diện và kiều bào có chung nhận định: Năm 2023, các hoạt động triển khai Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài nhận được sự hưởng ứng tích cực ở cả trong và ngoài nước, đa dạng về hình thức và nội dung, tạo được sân chơi, môi trường giao lưu cho bà con kiều bào. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân khách quan, các hoạt động đã và đang triển khai còn hạn chế về quy mô, địa bàn, đối tượng tham dự, chưa thực sự đáp ứng tốt yêu cầu, mục đích đề ra. Việc huy động sự đóng góp, tham gia của các cá nhân, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong hoàn cảnh hiện nay, nên không đảm bảo tính ổn định, chắc chắn trong cam kết thực hiện của các đối tác. Các đại biểu tham gia Hội thảo cũng chỉ ra nhiều khó khăn và thách thức thực tế ở ngoài nước như nguồn lực hỗ trợ còn hạn chế, việc xây dựng giáo trình và đào tạo đội ngũ giáo viên tình nguyện giảng dạy tiếng Việt cần phải đa dạng, phù hợp với từng địa bàn… Đặc biệt, rào cản lớn nhất ngăn trở hoạt động dạy tiếng cho con em người Việt ở nước ngoài chính là thiếu động lực học tập.

Phát biểu kết luận Hội thảo, ông Mai Phan Dũng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đưa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm triển khai hiệu quả Kế hoạch Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2024. 

Theo đó, cần tạo môi trường học tập hấp dẫn, phong phú về nội dung và hình thức để tạo nền tảng cho cộng đồng kết nối, chia sẻ và bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt, nhất là trong thế hệ trẻ người Việt Nam ở nước ngoài. 

Đa dạng hoá, đổi mới các giáo trình học tiếng Việt trên cơ sở tận dụng các nền tảng kỹ thuật số, ứng dụng công nghệ thông tin, kêu gọi sự chung tay, hỗ trợ về nguồn lực tài chính, sáng tạo của trí thức kiều bào trong CĐngười Việt Nam ở nước ngoài trên toàn thế giới để đáp ứng nhu cầu các nhóm đối tượng, địa bàn.

Tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, hình thức giảng dạy, đào tạo dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài cả về phương pháp giảng dạy, kiến thức tiếng Việt và văn hoá, lịch sử Việt Nam qua hình thức trực tiếp và trực tuyến; đồng thời tiếp tục duy trì việc tổ chức tập huấn trực tiếp tại địa bàn, có nghiên cứu điều chỉnh phù hợp với đặc điểm từng khu vực.

Và cuối cùng là cường triển khai công tác tuyên truyền, đăng phát thông tin trên nhiều nền tảng, kênh truyền thông để lan tỏa rộng rãi đến công chúng ở cả trong và ngoài nước về các hoạt động tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, qua đó tạo tác động tích cực, giúp lan toả tình yêu tiếng Việt, nâng cao hoạt động dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

NGUYÊN PHƯƠNG