Các trường văn hoá, nghệ thuật rất đặc thù thì cũng cần có chính sách đặc thù

VHO - "Trước những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống, gây khó khăn cho các trường nghệ thuật thì cần kịp thời có giải pháp tháo gỡ, bởi luật phải đi vào đời sống, tháo gõ những điểm nghẽn của thực tiễn đang đặt ra. Các trường văn hoá, nghệ thuật rất đặc thù thì cũng cần có chính sách đặc thù". Đó là nhấn mạnh của Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông tại Hội thảo khoa học tuyển sinh và đào tạo lĩnh vực Văn hóa nghệ thuật, Thể dục thể thao và Du lịch năm học 2022 – 2023 diễn ra sáng nay 21.10 do Bộ VHTTDL tổ chức trực tiếp tại điểm cầu Hà Nội và trực tuyến tại các cơ sở đào tạo văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch trên cả nước.

Toàn cảnh Hội thảo

Hội thảo được tổ chức thực hiện dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến đến nhiều cơ sở đào tạo văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch (VHNT, TDTT và DL) trên cả nước… Hội thảo nhằm tổng kết công tác đào tạo năm học 2021-2022 nhìn lại những kết quả đạt được, những hạn chế, tồn tại, những khó khăn vướng mắc để đánh giá đúng thực trạng, từ đó, có những phương hướng phù hợp, nhiệm vụ trọng tâm cho năm học 2022-2023, để công tác đào tạo VHTTDL ngày càng đáp ứng yêu cầu thực tiễn về nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. 

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông khẳng định: Nguồn nhân lực đóng vai trò quyết định trong quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, vì vậy, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt chú trọng đến việc phát triển nguồn nhân lực phù hợp với đòi hỏi cấp thiết của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế tri thức. Chất lượng giáo dục và đào tạo là một vấn đề luôn được xã hội quan tâm vì nó có tầm quan trọng hàng đầu đối với sự nghiệp phát triển giáo dục - đào tạo nói riêng và sự nghiệp phát triển đất nước nói chung. Vì vậy, hơn bao giờ hết, Việt Nam chúng ta đang nỗ lực không ngừng để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. “Đạt được những thành tích đó, là có tinh thần chủ động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu của các cơ sở đào tạo trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều tồn tại, bất cập, liên quan đến các mặt hoạt động của các cơ sở đào tạo: từ công tác tuyển sinh, tổ chức đào tạo tốt nghiệp cần có dánh giá để đề xuất các giải pháp cho năm học mới”, Thứ trưởng khẳng định.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông phát biểu chỉ đạo Hội thảo

Báo cáo tổng kết công tác đào tạo VHTTDL trong năm học 2021 – 2022, đánh giá sơ bộ công tác tuyển sinh năm 2022 – 2023 và triển khai kế hoạch, nhiệm vụ năm học 2022 – 2023, Vụ trưởng Vụ Đào tạo (Bộ VHTTDL) Lê Anh Tuấn nhấn mạnh: Trong năm học vừa qua, Bộ VHTTDL đã chủ, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan triển khai xây dựng, phối hợp xây dựng nhiều văn bản quy phạm pháp luật về đề án. Đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, các đề án Chính phủ, đề án cấp Bộ nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong đào tạo, góp phần tạo tiền cho tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn trong đào tạo văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch đặc biệt là lĩnh vực nghệ thuật. 

Cụ thể : Hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xây dựng đội ngũ trí thức ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến năm 2030”, Hoàn thiện trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định về đào tạo các ngành, nghề chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật; Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng Chiến lược phát triển đội ngũ trí thức giai đoạn đến 2030, Xây dựng trình Bộ trưởng phê duyệt Đề án Phát triển nguồn nhân lực du lịch đáp ứng yêu cầu phục hồi ngành Du lịch sau đại dịch Covid-19 để tổ chức triển khai thực hiện, Xây dựng và trình lãnh đạo Bộ phê duyệt Kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực công nghệ của Bộ VHTTDL đến năm 2025... 

Đồng thời cũng tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược quy hoạch liên quan với các Bộ, ngành. Những văn bản đều hướng tới tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động đào tạo nguồn nhân lực văn hóa ngệ thuật, thể dục thể thao và du lịch. Cụ thể việc các cơ sở giáo dục đại học có giấy đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp tiếp tục được tuyển sinh các ngành nghề trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng đến năm 2025 đã tạo điều kiện cho các cơ sở đào tạo nghệ thuật thuộc Bộ tiếp tục triển khai thực hiện. Việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh các ngành, nghề trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng cũng đã linh hoạt hơn, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã được phép linh hoạt trong quyết định chỉ tiêu tuyển sinh cho từng ngành, nghề đào tạo trong tổng chỉ tiêu được giao theo giấy chứng nhận đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp... 

Vụ trưởng Vụ Đào tạo Lê Anh Tuấn báo cáo tổng kết công tác đào tạo VHTTDL trong năm học 2021 - 2022

Bộ đã kịp thời phối hợp, làm việc với các Bộ, ngành, địa phương để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc liên quan đến đào tạo lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, thể thao và du lịch. Cụ thể báo cáo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, THPT tại các cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật. Phối hợp với Bộ GD&ĐT trong việc giải quyết các vướng mắc trong đào tạo văn hóa phổ thông trong các cơ sở đào tạo nghệ thuật, các khó khăn vướng mắc trong đào tạo các ngành nghệ thuật đặc thù, khắc phục những bất cập trong đào tạo một số ngành đặc thù, giải quyết các vướng mắc trong đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng trong các trường đại học lĩnh vực nghệ thuật về thời gian đào tạo, thời gian dược phép tiếp tục tuyển sinh...

Trong năm học vừa qua, tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát nửa cuối năm học, được sự sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL, Bộ GD&ĐT, Bộ LĐ,TB&XH và các ban ngành liên quan và sự nỗ lực của các cơ sở đào tạo, công tác đào tạo nhân lực văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch đã được duy trì, và có những kết quả đáng khích lệ. Các cơ sở đào tạo đã chủ động sáng tạo trong việc kết hợp giữa phòng chống dịch và triển khai công tác đào tạo, theo đó hoạt động đào tạo đã được triển khai theo kế hoạch đã đề ra nhu đa dạng hóa phương thức tuyển sinh, sử dụng linh hoạt nền tảng mạng xã hội phục vụ cho công tác tuyển sinh để thí sinh có thể tiếp cận nhanh nhất, dễ hiểu nhất các thông tin tuyển sinh, ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý hồ sơ xét tuyển, thi tuyển của thí sinh nhanh chóng, hiệu quả... 

Năm học 2022 – 2023, tổng chỉ tiêu tuyển sinh của các cơ sở đào tạo là ; 14.232, quy mô đào tạo là 35.934 học sinh, sinh viên theo các trình độ đào tạo: Tiến sĩ, thạc sĩ, đại học, cao đẳng, trung cấp và sơ cấp. Báo cáo của Vụ trưởng Vụ Đào tạo cũng nêu một số khó khăn của các cơ sở đào tạo như Về cơ chế, chính sách về giáo dục đào tạo; công tác tuyển sinh; công tác đào tạo; thiếu đội ngũ viên chức, giảng viên, giáo viên cả về số lượng và chất lượng; cơ sở trang thiết bị vật chất…

Đại biểu tham luận tại Hội thảo

Đại diện các cơ sở đào tạo như Trường Trung cấp nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Đại học Văn hóa TP.HCM, Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội,Trường ĐH Thể dục Thể thao Bắc Ninh, Trường ĐH Văn hóa TPHCM... cùng đại diện các các cục vụ chức năng của Bộ VHTTDL đã tập trung thảo luận đánh giá phân tích những ưu điểm, hạn chế về công tác quản lý nhà nước về đạo tạo và tổ chức đào tạo của các trường trong năm học vừa qua như: Công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý giáo dục và giảng viên, giáo viên; vấn đề kiện toàn cơ cấu tổ chức các cơ sở đào tạo đảm bảo năng lực hoạt động; vấn đề thực hiện các quy định liên quan đối với đội ngũ giáo viên, giảng viên; vấn đề đầu tư, phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, chương trình, giáo trình và hệ thống học liệu phục vụ đào tạo; công tác nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế; hợp tác liên kết với doanh nghiệp trong đào tạo, thực hiện đào tạo theo nhu cầu xã hội; việc xây dựng hoàn thiện quy chế tuyển sinh và đào tạo; triển khai công tác khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục đối với các cơ sở đào tạo, các chương trình đào tạo; vấn đề tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình đối với các cơ sở giáo dục đào tạo... Các tham luận cho thấy sự rốt ráo, khẩn trương của các cơ quan quản lý nhà nước và các cơ sở đào tạo đào tạo văn hoá nghệ thuật, thể dục và du lịch khi hướng tới mục tiêu quan trọng đó là đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo ở mọi phương diện để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội. 

Cũng tại Hội thảo, đại diện Bộ GD&ĐT; Bộ LĐ,TB&XH… cũng đã trao đổi thêm một số nội dung được các đại biểu quan tâm.

Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhận định trong năm học vừa qua, Bộ VHTTDL đã chủ động triển khai tốt công tác đào tạo, nỗ lực phấn đấu đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý và xây dựng các văn bản, đề án, triển khai thực hiện tốt kế hoạch đề ra. Các sơ sở đào tạo đã chủ động khắc phục những ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học theo kế hoạch. Công tác chỉ đạo nhất quán, phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành liên quan đảm bảo cho việc thực hiện nhiệm vụ năm học đạt kết quả tốt. Một số cơ sở đào tạo đã đạt được nhiều thành tích xuất sắc trong dạy và học với nhiều học sinh, sinh viên đoạt giải quốc gia, quốc tế, trong các cuộc thi về văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch. Thứ trưởng đã biểu dương sự nỗ lực cố gắng của các các cơ sở đào tạo và các cơ quan quản lý nhà nước thuộc Bộ. 

Hội thảo tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến

Để tiếp tục thực hiện tốt các mục tiêu đề ra trong năm học 2022-2023, khắc phục những khó khăn, vướng mắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao và du lịch cho đất nước, Thứ trưởng Tạ Quang Đông yêu cầu đối với các cơ sở đào tạo trực thuộc Bộ phải tăng cường trách nhiệm trong nghiên cứu, rà soát kiến nghị tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong thực hiện các quy định pháp luật; Trách nhiệm hơn nữa trong việc nghiên cứu các dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật liên quan của các Bộ, ngành để có kiến nghị, ban hành phù hợp. Phát hiện kịp thời các vướng mắc, bất cập, đặc biệt là với các cơ sở đào tạo năng khiếu trong các quy định tuyển sinh, đào tạo trong quá trình tổ chức thực hiện, có kiến nghị để sửa đổi bổ sung. Thứ trưởng cho rằng, do đặc thù đào tạo nghệ thuật, nhiều cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật có thể gặp phải những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức đào tạo sau đại học, trình độ thạc sĩ và tiến sĩ. Khó khăn về đội ngũ giảng viên đạt chuẩn, có học hàm, học vị đúng chuyên ngành được mời giảng dạy, khó khăn trong việc thiết kế, thành lập các hội đồng chấm luận văn, luận án ở các cấp. 

Để đảm bảo chất lượng đào tạo và thực hiện đúng các quy định hiện hành, yêu cầu các cơ sở đào tạo thực hiện đúng các quy định hiện hành về đào tạo các trình độ của giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là hoạt động đào tạo sau đại học, trình độ thạc sĩ. Nắm vững quy chế đào tạo hiện hành; rà soát, hoàn thiện quy chế đào tạo của trường.

Đối với các cơ sở đào tạo nghệ thuật có đào tạo văn hóa phổ thông, rà soát, thực hiện đúng quy định, đảm bảo đáp ứng cho đối tượng học sinh học tại cơ sở đào tạo.

“Trong quá trình thực hiện, nếu gặp khó khăn, vướng mắc liên quan đến tính đặc thù, cần kịp thời báo cáo Bộ VHTTDL, Bộ GD&ĐT để có giải pháp tháo gỡ, khắc phục; tránh tình trạng tổ chức tuyển sinh, đào tạo, tốt nghiệp… không đúng quy chế, ảnh hưởng đến quyền lợi của người học”, Thứ trưởng yêu cầu.

Về đội ngũ cán bộ, viên chức, giảng viên: cần rà soát, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chất lượng đội ngũ viên chức, giảng viên, giáo viên đảm bảo đúng tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định đối với từng vị trí, đủ về chất và lượng.

Về Kiểm định chất lượng giáo dục, kiểm định chương trình đào tạo, Thứ trưởng cho rằng, hiện nay, công tác khảo thí, kiểm định chất lượng của các cơ sở đào tạo còn hạn chế, chưa đồng bộ. Đội ngũ thực hiện công tác kiểm định chất lượng phần lớn chưa được đào tạo bài bản, chính quy, thậm chí còn thiếu về số lượng theo tiêu chuẩn. Thực trạng này đã ảnh hưởng đến điều kiện tuyển sinh hệ vừa làm vừa học, liên kết đào tạo và xác định chỉ tiêu tuyển sinh đại học chính quy. 

“Các cơ sở đào tạo cần chú trọng hoàn thiện bộ máy và đội ngũ làm công tác kiểm định chất lượng đào tạo theo quy định. Chủ động tiến hành đánh giá chất lượng giáo dục, kiểm định chương trình đào tạo theo đúng các quy định hiện hành. Xây dựng ngay kế hoạch triển khai hoạt động kiểm định chất lượng đại học đối với các cơ sở đào tạo chưa triển khai; rà soát các quy định hiện hành về kiểm định chất lượng, xác định ác khó khăn, bất cập, tổng hợp đề xuất với Bộ VHTTDL để có ý kiến với các Bộ: GD&ĐT, LĐ,TB&XH có cơ chế đặc thù”- Thứ trưởng yêu cầu.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng yêu cầu các cơ sở đào tạo (Hội đồng trường) rà soát chức năng nhiệm vụ, ban hành đầy đủ các văn bản, quy chế, thống nhất định hướng chiến lược phát triển trường...; phân công nhiệm vụ các Ban chức năng (tiểu ban) với chức năng, nhiệm vụ cụ thể để triển khai các nội dung nhiệm vụ theo quy định. 

Thứ trưởng Tạ Quang Đông cũng yêu cầu các cơ sở đào tạo tăng cường công tác liên kết, liên kết với nhau và với các công ty, nhà hát của Bộ. Thứ trưởng sẽ kiểm tra công tác này hằng năm.

Thứ trưởng cũng yêu cầu các cơ sở đào tạo thực hiện chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ trong đào tạo, nghiên cứu triển khai Quyết định số 2222/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 và Quyết định 131/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030"; đề xuất các nội dung nhiệm vụ phù hợp có kế hoạch cụ thể hàng năm với Bộ để đề xuất với Bộ Tài chính bố trí kinh phí để thực hiện.

Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị của Bộ như Vụ Đào tạo, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Kế hoạch tài chính các đơn vị chức năng liên quan trong chức năng và nhiệm vụ của mình hỗ trợ, hướng dẫn các cơ sở đào tạo thuộc Bộ thực hiện đúng các quy định hiện hành liên quan đến giáo dục và đào tạo.

THUÝ HIỀN