Bộ tiêu chí xây dựng môi trường văn hóa trong quản lý lễ hội: Nhân rộng các điển hình

VHO - Hội nghị tổng kết công tác quản lý di tích, lễ hội năm 2023 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ trong năm 2024 do UBND quận Ba Đình tổ chức đã diễn ra ngày 26.1. Tại Hội nghị, các đơn vị đã ký Giao ước thi đua thực hiện Bộ tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống. Đây được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước ở lĩnh vực nóng là lễ hội.

Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL Lương Đức Thắng), lãnh đạo Sở VHTT Hà Nội, quận Ba Đình dự và chứng kiến lễ ký giao ước thi đua 

Dự Hội nghị và chứng kiến lễ ký giao ước thi đua của quận Ba Đình có Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL Lương Đức Thắng). Trong khuôn khổ hoạt động kiểm tra công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn thành phố, đoàn kiểm tra của TP. Hà Nội do Phó Giám đốc Sở VHTT Trần Thị Vân Anh làm trưởng đoàn cũng đã dự và chứng kiến lễ ký giao ước tại Hội nghị.
Năm 2023, công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn quận Ba Đình, vùng đất lịch sử với nhiều di tích, danh thắng tiêu biểu của Thủ đô đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tạo nền tảng để tiếp tục gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống thông qua hoạt động lễ hội trong năm 2024 và những năm tiếp theo.
Trên địa bàn quận Ba Đình tập trung hệ thống 74 di tích lịch sử văn hóa, cách mạng kháng chiến điển hình như: Khu di tích đặc biệt Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Phủ Chủ tịch; Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long; 02 di tích Quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh, Đền Voi Phục; 52 di tích lịch sử văn hóa; 54 lễ hội truyền thống… 

Trong những năm qua, quận Ba Đình luôn chú trọng thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo về thực hiện quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn; chú trọng xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện theo đúng các chỉ tiêu, nhiệm vụ tại Chương trình 06 của Thành uỷ về “Phát triển văn hoá, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh giai đoạnh 2021- 2025” và Chương trình số 09 của Quận ủy về “Phát triển sự nghiệp văn hoá, xây dựng người Ba Đình- Hà Nội thanh lịch – văn minh; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, phát triển toàn diện sự nghiệp giáo dục và đào tạo, giai đoạn 2020- 2025”.

Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình Phạm Thị Diễm trao Giấy khen cho các đơn vị thực hiện tốt công tác quản lý di tích, lễ hội trên địa bàn quận năm 2023

Trong số 54 lễ hội được tổ chức trên địa bàn có 11 lễ hội cấp quận, 43 lễ hội cấp phường. Các lễ hội được tiến hành trang trọng, đúng nghi lễ truyền thống, tuân thủ các quy định tại Luật Di sản văn hoá, Nghị định số 110 của Chính phủ quy định về quản lý và tổ chức lễ hội, Quyết định 2068 của Bộ trưởng Bộ VHTTDL về thực hiện “Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống” . 
Theo  Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình Phạm Thị Diễm, 100% lễ hội trên địa bàn luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ngành cùng sự ủng hộ của cơ quan, doanh nghiệp và nhân dân. Nhiều lễ hội được tổ chức quy mô, bài bản, có sự đầu tư kinh phí của quận, đóng góp về nhân lực, vật lực, kinh phí xã hội hóa, qua đó góp phần phát huy bản sắc văn hoá truyền thống, bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn; đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân.
Đặc biệt, các lễ hội trên địa bàn đều được chủ động xây dựng kế hoạch, chú trọng xây dựng phương án đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, bảo vệ môi trường và hướng dẫn nhân dân, du khách ứng xử có văn hoá trong các hoạt động lễ hội.
Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phổ biến pháp luật, gắn việc tuyên truyền về các lễ hội với giới thiệu, quảng bá về nguồn gốc và giá trị của lễ hội, di tích, công đức với đất nước của các anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá, các nhân vật được thờ phụng; chú trọng giới thiệu các di tích nổi tiếng tới du khách trong và ngoài nước.

Đặc biệt, năm 2023, quận Ba Đình đã triển khai mạnh mẽ việc khôi phục một số lễ hội đã bị mai một, điển hình là các lễ hội Tế khai sắc, Rước khai xuân và Lễ hội truyền thống Kỷ niệm ngày hoá Đức thánh Linh Lang Đại Vương tại di tích Quốc gia đặc biệt đền Voi Phục; lễ hội kỷ niệm Ngày sinh Đức Thánh Huyền thiên Hắc Đế tại Đền Núi Sưa; lễ hội kỷ niệm Ngày sinh Huyền thiên Trấn Vũ tại di tích Quốc gia đặc biệt Đền Quán Thánh; lễ hội các phường có lễ rước Phật tại chùa Hoè Nhai, lễ rước kiệu đình Thành Công… Qua đó đã lan tỏa giá trị tốt đẹp, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Công tác trùng tu, tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích được quan tâm, thực hiện đảm bảo mục tiêu đầu tư, quy mô đầu tư, lộ trình đầu tư của từng dự án, tiết kiệm, hiệu quả; thực hiện nghiêm túc theo quy định của Luật Di sản văn hoá. Các di tích sau đầu tư tu bổ, được đưa vào thực hiện có hiệu quả trong công tác tôn giáo, tín ngưỡng, được nhân dân đánh giá cao; giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tại các di tích gắn với phát triển du lịch, phát triển kinh tế.

Giai đoạn 2022 -2025, quận Ba Đình dự kiến đầu tư, tu bổ 21 di tích với kinh phí hơn 550 tỉ đồng. Năm 2023 đã tiếp tục bổ sung đầu tư 7 dự án, nâng tổng số 28 di tích cần tu bổ, tôn tạo, đảm bảo 100% các di tích cần tu bổ trên địa bàn được đưa vào kế hoạch. 7 di tích được khởi công trong năm 2023 gồm đình Giảng Võ (phường Giảng Võ), đền Núi Sưa, đền Đống Nước, Đình Đại Yên, chùa Bát Mẫu (phường Ngọc Hà), đình Ngũ Xã (phường Trúc Bạch), chùa Thanh Ninh (phường Điện Biên). 
Dự kiến trong năm 2024, tiếp tục khởi công tu bổ 10 di tích và hoàn thiện tu bổ theo đúng Nghị quyết đại hội đảng bộ quận lần thứ 26, nhiệm kỳ 2020 – 2025.
54 lễ hội tiếp tục được tổ chức theo đúng nghi lễ truyền thống, đúng luật và các quy định, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân. Tiếp tục tìm tòi, phát triển các dư địa mới trong bảo tồn giá trị văn hoá phi vật thể truyền thống, phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn Thủ đô.
Trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết, các đơn vị đã ký Giao ước thi đua thực hiện tốt Bộ tiêu chí về xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống. Bộ tiêu chí do Bộ VHTTDL ban hành là một nội dung mới của mùa lễ hội năm nay, đang được các địa phương tập trung triển khai nhằm xây dựng, nhân rộng các mô hình tổ chức, nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động lễ hội theo hướng văn minh, lành mạnh, tiết kiệm; bài trừ hủ tục, tập tục, tập quán lạc hậu, nghi lễ có tính bạo lực và các hành vi phản cảm, lệch chuẩn...

BẢO NGÂN