Để dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh luôn trường tồn và tỏa sáng

VHO - Tối 28.7, tại Quảng trường Hồ Chí Minh, thành phố Vinh đã diễn ra Lễ khai mạc Festival Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh 2023. Chương trình do Bộ VHTTDL phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức. Đây là lần đầu tiên Festival được tổ chức kể từ khi Dân ca Ví, Giặm được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu tại buổi lễ

Dự lễ khai mạc có Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung; Bí thư Đảng uỷ, Chính uỷ Quân khu 4, Trung tướng Trần Võ Dũng; lãnh đạo tỉnh Nghệ An, lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh; đại diện Sở VHTT, VHTTDL các tỉnh Quảng Bình, Hưng Yên, Quảng Trị và đông đảo nhân dân địa phương.

Phát biểu khai mạc chương trình, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh: Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể thuộc loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian. Được ra đời từ quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Được diễn xướng trong nhiều không gian và thời gian khác nhau bởi hình thành từ cuộc sống hàng ngày nên mỗi câu hát dân ca Ví, Giặm đều thể hiện một cách chân thực, tinh tế mọi mặt của đời sống vật chất, tinh thần, các sinh hoạt văn hóa cũng như tâm tư tình cảm của con người xứ Nghệ. Trải qua hàng trăm năm, di sản dân ca Ví, Giặm được trao truyền kế thừa bổ sung sáng tạo để thích ứng tốt hơn với môi trường, hoàn cảnh xã hội và điều kiện lịch sử mới.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung phát biểu khai mạc

Ngày 27.11.2014, dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trở thành niềm tự hào quốc gia và của nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là dấu mốc quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh. Nâng cao tầm nhìn cho cộng đồng trong nước và quốc tế đối với một di sản do bản sắc của một vùng văn hóa.

Trong gần một thập kỷ qua, chính quyền và nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung sức chung lòng không ngừng nỗ lực với nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ, nâng cao nhận thức, hướng tới sự đa dạng, phổ biến thực hành Dân ca cho các tầng lớp nhân dân thể hiện được nguyện vọng cũng như cam kết của chính quyền và cộng đồng trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm.

Các đại biểu dự khai mạc Festival 

Tinh hoa của trí tuệ, tâm hồn, khí chất con người Nghệ Tĩnh được kết tinh là trong di sản văn hóa dân ca Ví Gặm, là nền tảng chất liệu cho việc tạo dựng những giá trị văn hóa hiện đại. Và để hôm nay chúng ta có một Festival đầy ý nghĩa, nhiều màu sắc với chủ đề “Ví, Giặm - Tinh hoa tỏa sáng”.

“Lấy di sản văn hóa làm nền tảng cho sự phát triển bền vững, tiếp nối truyền thống văn hóa, cách mạng của quê hương, tỉnh Nghệ An đã và đang phấn đấu đạt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đề ra. Các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể và Nhân dân từ tỉnh đến cơ sở sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy mạnh mẽ ý chí, bản lĩnh kiên cường, tinh thần cách mạng, khát vọng vươn lên. Tích cực đổi mới sáng tạo, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn để xây dựng tỉnh Nghệ An giàu về kinh tế; mạnh về chính trị và quốc phòng, an ninh; phát triển bền vững trên cơ sở kết hợp hài hòa các giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, bảo tồn và hội nhập”, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh.

Tuyên bố khai mạc Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh 2023, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung hy vọng cùng tinh hoa Ví, Giặm tỏa sáng, xứ Nghệ ân tình sẽ để lại nhiều niềm yêu mến, dấu ấn đẹp trong lòng các quý vị đại biểu, bạn bè, du khách gần xa. 

Chương trình nghệ thuật tại Lễ khai mạc 

Phát biểu tại Lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông ghi nhận và đánh giá cao việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm của hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh như tổ chức Liên hoan dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh, hai năm một lần tổ chức cấp liên tỉnh. Mỗi tỉnh có nhiều chính sách bảo tồn và phát huy di sản như phong tặng, tôn vinh, đãi ngộ các nghệ nhân, tổ chức đưa dân ca vào trường học, tổ chức các hoạt động giao lưu, nghiên cứu, sưu tầm, trình diễn dân ca ví giặm…

Thứ trưởng nêu rõ, việc bảo tồn di sản văn hóa này đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức và đề nghị chính quyền hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh cùng với sự phối hợp của các Ban, Bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan hữu quan, các cộng đồng là chủ thể của dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh và nhân dân cả nước cùng chung tay thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể này. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục cần được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ ở Nghệ An và Hà Tĩnh, đối với việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.

Hai địa phương tăng cường đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, trong đó có di sản dân ca Ví, Giặm. Hai tỉnh triển khai có hiệu quả các chính sách, quy hoạch ngắn hạn và dài hạn về bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm, trong đó chú trọng hỗ trợ cộng đồng, câu lạc bộ và nghệ nhân tổ chức truyền dạy, trình diễn, quảng bá Dân ca Ví, Giặm.

Các địa phương phục hồi, lưu truyền các làn điệu và hình thức diễn xướng truyền thống; mở rộng các hình thức và môi trường sinh hoạt mới, phù hợp với mục tiêu bảo vệ và phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm trong cuộc sống đương đại. Đồng thời hai địa phương cần tăng cường giới thiệu, quảng bá giá trị dân ca Ví, Giặm ở trong và ngoài nước.

Trên cơ sở các chương trình, kế hoạch đối ngoại của tỉnh hàng năm về giao lưu, hợp tác quốc tế, hai địa phương xúc tiến quảng bá dân ca Ví, Giặm ra nước ngoài. Cùng với đó, hai tỉnh xây dựng dân ca Ví, Giặm thành sản phẩm du lịch đặc trưng của xứ Nghệ; phát triển mạng lưới, cung cấp các dịch vụ, sản phẩm văn hóa gắn với dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh tại các khu, điểm du lịch và trong cộng đồng.

Hai tỉnh lựa chọn, đầu tư xây dựng thương hiệu cho Ví, Giặm và thương hiệu du lịch địa phương gắn với Ví, Giặm; đưa hình ảnh dân ca, chân dung nghệ nhân, nghệ sĩ Ví, Giặm vào các sản phẩm du lịch, các phương tiện truyền thông. Thiết kế các tour du lịch về miền Ví, Giặm.

"Để Ví, Giặm trường tồn và tỏa sáng, Bộ VHTTDL sẽ luôn đồng hành, chỉ đạo, hướng dẫn và phối hợp cùng các Ban, Bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan hữu quan, cộng đồng các địa phương thực hiện tốt Chương trình hành động quốc gia bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân ca Ví, Giặm", Thứ trưởng Tạ Quang Đông  khẳng định.

Với chủ đề "Festival dân ca Ví, Giặm - Tinh hoa tỏa sáng", chương trình là sự kiện văn hóa lớn với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đặc sắc diễn ra trên địa bàn tỉnh và nơi kết nối những tinh hoa, bản sắc văn hóa dân tộc đại diện cho các vùng miền trên cả nước về hội tụ, giao hòa trên mảnh đất Nghệ An.

Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh thu hút đông đảo người dân và du khách

Tại Lễ khai mạc, chương trình còn là là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, của công nghệ hiện đại kết hợp dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh, thể hiện sức sáng tạo không giới hạn của các nghệ nhân, nghệ sĩ trên nền tảng cốt lõi là các giá trị di sản văn hóa dân tộc, tạo nên một làn gió mới, cách tiếp cận và biểu đạt mới.
Chương trình có sự tham gia của các NSND Tiến Dũng; Hồng Lựu cùng nhiều ca sĩ được khán giả yêu thích như Phạm Phương Thảo, Bùi Lê Mận, Hà Quỳnh Như, Kyo York (Mỹ) và Cee Jay (Nigeria).

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung, các đại biểu cùng nghệ sĩ trong đêm khai mạc

Trong khuôn khổ Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 sẽ diễn ra nhiều hoạt động sôi nổi, hấp dẫn như: Hội diễn đàn, hát dân ca ba miền; Liên hoan dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh; Lễ hội đường phố “Sắc màu di sản”; Giải Marathon “Về miền Ví, Giặm”.

                                                                       PHẠM NGÂN