VHO- Tối 17.11, tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm, UBND TP Hà Nội phối hợp với các đơn vị tổ chức khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023. Trước đó, chuyến tàu Hành trình di sản chở những vị khách đầu tiên từ ga Hà Nội đến ga Gia Lâm đã chính thức lăn bánh, mở đầu cho Lễ hội hứa hẹn nhiều nội dung sôi động này. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy dự lễ khai mạc.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cùng các đại biểu bấm nút khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023

Dự lễ khai mạc còn có bà Ramla Khalidi, Quyền Điều phối viên thường trú của Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam. Về phía TP Hà Nội có Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong; Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà. Các Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện ngoại giao, các tổ chức quốc tế, các tỉnh thành phố bạn và đông đảo nghệ nhân, nghệ sĩ, các nhà khoa học, doanh nhân sáng tạo và nhân dân, du khách... tham dự lễ khai mạc.
Chuyến tàu Hành trình di sản chỉ kéo dài hơn 10 phút, nhưng mang lại nhiều cảm xúc thú vị, là lạ cho những hành khách đầu tiên khi hành trình đã kết nối những biểu tượng di sản của Thủ đô, mang theo ký ức truyền thống và đương đại của Hà Nội qua những bức tranh, không gian văn hóa, âm nhạc ấm áp, những giai điệu về nhịp sống Hà Nội xưa, nay... Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều trải nghiệm đậm bản sắc sáng tạo, kết nối các không gian di sản được thể hiện rõ nét trên chuyến tàu, đúng như tên gọi của nó.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cùng các đại biểu dự lễ khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023

Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà cho biết: Hà Nội chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO (UCCN) trong lĩnh vực Thiết kế năm 2019. Từ đó đến nay, mặc dù có hai năm chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến nhiều hoạt động bị đình trệ, Hà Nội đã có nhiều hoạt động để cụ thể hoá những cam kết xây dựng Thành phố sáng tạo. Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết chuyên đề riêng về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, ưu tiên triển khai hiệu quả, thiết thực các chương trình đầu tư  để bảo tồn, tu bổ tôn tạo và phát huy giá trị các di tích trên địa bàn; các dự án, công trình văn hóa trọng điểm.

Chuyến tàu Hành trình di sản là trải nghiệm thú vị với những hành khách tham dự Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 được tổ chức từ ngày 17- 26.11 gồm nhiều nội dung, nhiều hoạt động nhưng sẽ hướng đến vấn đề được dư luận quan tâm hiện nay, đó là ứng xử với những di sản công nghiệp. Ngoài không gian chính là Nhà máy xe lửa Gia Lâm, các hoạt động của Lễ hội còn được tổ chức tại: tháp nước Hàng Đậu, Ga Long Biên, Ga Gia Lâm… đều là những di sản công nghiệp gắn bó với Hà Nội trong thời gian qua.
Nhà máy Xe lửa Gia Lâm ra đời cách đây gần 120 năm. Nơi đây từng là những phân xưởng do người Pháp quản lý, rồi nhà máy về tay chính quyền Cách mạng, đóng vai trò quan trọng trong lịch sử ngành đường sắt nước ta. Hệ thống nhà xưởng, máy móc hiện tại được xây dựng, lắp đặt hơn 40 năm trước. Nhắc lại lịch sử của nhà máy là dịp để chúng ta có thể cảm nhận rõ hơn chủ đề của Lễ hội Thiết kế Sáng tạo năm 2023 - chủ đề “Dòng chảy”.

Chuyến tàu Hành trình di sản chỉ kéo dài hơn 10 phút, nhưng mang lại nhiều cảm xúc thú vị cho những hành khách đầu tiên

Đánh giá cao việc TP Hà Nội tổ chức Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023, bà Ramla Khalidi - Quyền Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam chia sẻ: “Năm nay đánh dấu một cột mốc 4 năm kể từ khi Hà Nội trở thành thành phố đầu tiên của Việt Nam gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO với tư cách là Thành phố Sáng tạo lĩnh vực Thiết kế. Chúng tôi đã được lắng nghe các đồng nghiệp, những người thực hành sáng tạo và người dân Hà Nội chia sẻ những trải nghiệm và ấn tượng tích cực của họ về sự chuyển mình này của thủ đô. Qua những công trình nghệ thuật và sáng tạo, chúng ta có thể nhìn và cảm nhận cách mà sự phát triển của các nguồn lực văn hóa trong TP đã và đang đem lại sức sống mới cho đô thị này. Với hơn một nghìn năm bề dày truyền thống được truyền qua nhiều thế hệ, Hà Nội đang sở hữu tiềm năng để trở thành đơn vị tiên phong trên mọi lĩnh vực phát triển”.

Đại diện UNESCO tại Việt Nam nhận định, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội là một trong những sáng kiến mà Hà Nội cam kết thực hiện, là ví dụ điển hình cho thấy sự thành công của TP trong việc hiện thực hóa tầm nhìn trở thành thủ đô sáng tạo của Việt Nam. Thông qua quan hệ đối tác công - tư góp phần thúc đẩy một ngành công nghiệp văn hóa sáng tạo vô cùng năng động và hướng đến giới trẻ, Hà Nội đã chứng minh văn hóa có thể được coi là động lực cho phát triển kinh tế xã hội khi huy động nguồn năng lượng trẻ dồi dào để đổi mới và biến thành phố thành một nơi chốn tốt đẹp hơn cho mọi công dân của mình. 

Khai mạc Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023, chương trình Nghệ thuật "Dòng chảy” với những tiết mục đặc sắc là niềm cảm hứng gợi lên những ước vọng của cộng đồng, của những nhà sáng tạo. Chương trình nghệ thuật gồm hai chương “Qua miền ký ức" và “Ước vọng" như một lời nhắn nhủ từ quá khứ và bước tới tương lai với điểm tựa từ di sản bản địa.

Điểm nhấn của chương trình là tiết mục “Vọng âm”, trình diễn nghệ thuật sân khấu thời trang quý tộc cổ thời Lê, Lý, Trần và diễu hành kỵ xạ binh, biểu diễn bởi NSND Ánh Dương, NSƯT Trung Vân, NSƯT Quang Cường, NSƯT Nguyễn Quyên (cùng các nghệ sĩ Nhà hát Tuồng Việt Nam), Kèn chiến NSƯT Ngọc Khánh, nhóm múa, Đội Kỵ xạ trang phục chiến tướng thời Trần, 30 người mẫu và các phục trang cổ của Vạn Thiên Y.
Liên khúc Qua miền ký ức như một hành trình giai điệu xuyên suốt văn hóa Việt, là sự kết hợp với bản phối đương đại từ chất liệu dân gian truyền thống Việt Nam như: dân gian Bắc bộ, Lưu thủy kim tiền, Lý ngựa ô… Màn trình diễn có sự tham gia của các ca sĩ, nghệ sĩ tài năng: Chỉ huy dàn nhạc Đồng Quang Vinh, Nghệ sĩ Violin Thiện Minh, Nhóm Oplus, Bảo Trâm Idol.

Không gian sân khấu chính được thiết kế với triết lý “nương theo cảnh quan" nhằm tôn vinh và hòa mình vào bối cảnh địa lý đặc thù di sản công nghiệp của Nhà máy xe lửa Gia Lâm. Ánh sáng phản chiếu lên kết cấu không gian với mỗi tác phẩm trình diễn mang lại cảm xúc cuốn hút ở mọi điểm nhìn. Thiết kế ánh sáng đa điểm, tạo ấn tượng mạnh về mặt thị giác, tạo điểm nhấn cho không gian tổng thể của sân khấu chính.
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 là hoạt động thường niên của TP.Hà Nội nhằm triển khai kế hoạch thực hiện các sáng kiến gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO. Lễ hội gồm nhiều nội dung, hoạt động phong phú, tập trung vào câu chuyện phát huy giá trị của những di sản công nghiệp. Ngoài không gian chính là Nhà máy xe lửa Gia Lâm, các hoạt động của lễ hội còn được tổ chức tại các địa điểm mang ý nghĩa biểu tượng di sản của Hà Nội là tháp nước Hàng Đậu, ga Long Biên, ga Gia Lâm… Đây đều là những di sản công nghiệp gắn bó với Hà Nội trong thời gian qua.

Từ ngày 17 đến 26.11, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 dự kiến có hơn 60 hoạt động văn hóa với 4 công trình giới thiệu kiến trúc, hơn 20 trưng bày và triển lãm, hơn 20 hội thảo, tọa đàm trong đó có 5 hội thảo quốc tế, 9 hoạt động giới thiệu nghệ thuật, chuỗi sự kiện cộng đồng, hội chợ sáng tạo… Lễ hội có sự tham gia của hơn 200 các đơn vị, nhà sáng tạo và nghệ sĩ thuộc các đối tượng khác nhau trong các lĩnh vực thiết kế sáng tạo, đặc biệt là nhiều nghệ sĩ trẻ đã đang tích cực tham gia ý tưởng và đồng hành cùng chương trình.

PHƯƠNG ANH; ảnh: MINH AN