Hướng đến Hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam: Kỳ vọng "bức tranh” công nghiệp văn hóa tươi sáng

VHO- Sau 7 năm triển khai thực hiện Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, 12 ngành công nghiệp văn hóa của Việt Nam đã phát triển và đạt được một số thành tựu nhất định. Đặc biệt, 5/12 ngành công nghiệp văn hóa Bộ VHTTDL được giao tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển đã có nhiều bước tiến vượt bậc, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Điện ảnh là điểm sáng trong phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Ảnh: Phim “Tro tàn rực rỡ”

 Hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam do Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành diễn ra vào trung tuần tháng 12 tới sẽ đánh giá một cách chi tiết thực trạng việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa hiện nay.

Xuất hiện nhiều điểm sáng

Thời gian qua, Bộ VHTTDL được Thủ tướng Chính phủ giao tổ chức thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển 5/12 ngành công nghiệp văn hóa gồm du lịch văn hóa; điện ảnh; mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm; nghệ thuật biểu diễn; quảng cáo.

Theo Bộ VHTTDL, công nghiệp văn hóa đang trở thành xu hướng, được xác định là phần quan trọng, bền vững và đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước. Qua số liệu ước tính giá trị tăng thêm (giá hiện hành), các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp vào nền kinh tế năm 2018 ước đạt 5,82%; đến năm 2019 ước đạt 6,02%. Năm 2020 và 2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên số liệu có sự sụt giảm, chỉ còn khoảng 4,32% và 3,92%. Nhưng đến năm 2022, các ngành đã bắt đầu phục hồi và giá trị đóng góp có sự tăng trưởng, ước đạt 4,04%.

Điểm sáng đầu tiên trong phát triển các ngành công nghiệp văn hóa thời gian qua phải kể đến lĩnh vực điện ảnh. Chỉ riêng trong năm 2019, doanh thu điện ảnh chiếu rạp đạt trên 4,1 nghìn tỉ đồng. Trong đó, phim điện ảnh Việt Nam chiếm khoảng 29% doanh thu với khoảng 1,15 nghìn tỉ đồng. Đây là năm doanh thu điện ảnh vượt mức 16% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược.

Về du lịch văn hóa, ngày 15.3.2022, du lịch Việt Nam đã mở cửa hoàn toàn đón khách quốc tế trong điều kiện bình thường mới. Du lịch từng bước khôi phục trở lại. Năm 2022, tổng thu từ khách du lịch ước đạt 495 nghìn tỉ đồng; tăng 2,75 lần so với cùng kỳ.

Trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, hoạt động sáng tác, nghệ thuật và giải trí giai đoạn 2018-2022 có sự tăng trưởng (riêng giai đoạn 2021, do tác động của dịch bệnh nên sụt giảm so với năm 2020). Giá trị sản xuất tăng bình quân 5,59%; giá trị gia tăng của lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn tăng bình quân 5,67%. Cả nước hiện có 130 nhà hát, đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp. Hoạt động nghệ thuật biểu diễn truyền thống và biểu diễn thực cảnh đang được khai thác hiệu quả để trở thành sản phẩm mũi nhọn phục vụ công chúng.

Với lĩnh vực mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, giá trị sản xuất bình quân tăng 6,50%, giá trị gia tăng bình quân tăng 6,43%. Các chỉ số tăng đều qua các năm và ít chịu sự tác động của yếu tố ngoại cảnh. Thị trường mỹ thuật, nhiếp ảnh Việt Nam đang từng bước khẳng định được giá trị thương mại; đồng thời, góp phần quan trọng quảng bá các sản phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh ra thế giới; đặc biệt là quảng bá, nâng cao thương hiệu “tranh Việt Nam” trên thị trường quốc tế.

Liên quan đến quảng cáo, năm 2022, doanh thu quảng cáo đạt khoảng 2,192 tỉ USD. Tốc độ tăng trưởng doanh thu của thị trường quảng cáo Việt Nam năm 2022 đạt 12,7%, đứng thứ 5/11 quốc gia ASEAN, xếp thứ 2/11 quốc gia về tốc độ tăng trưởng.

 Du lịch văn hóa đang được tập trung phát triển Ảnh: TUẤN MINH

Phát triển công nghiệp văn hóa là mục tiêu hàng đầu

Bộ VHTTDL đánh giá, giai đoạn 2018-2022, nhận thức của toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng của công nghiệp văn hóa đã từng bước được nâng cao. Kết quả cho thấy, một số doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đã đầu tư, nắm bắt cơ hội, triển khai hình thành các sản phẩm, dịch vụ công nghiệp văn hóa để kinh doanh, phát triển; mang lại những kết quả nhất định và nhiều nguồn lợi về kinh tế, văn hóa, xã hội. Các ngành công nghiệp văn hóa đều có khả năng phát triển nhanh, lâu dài, bền vững; có giá trị tôn vinh văn hóa, bản sắc dân tộc, định vị thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế.

Bộ VHTTDL khẳng định, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa là mục tiêu được ưu tiên hàng đầu trong chính sách phát triển văn hóa quốc gia. Bộ nhận thức sâu sắc về sứ mệnh, vai trò của mình trong thực hiện các mục tiêu mà Chiến lược đã đề ra và sẽ không ngừng nỗ lực chuyển hóa những động lực thành hành động phát triển cụ thể. Trong phương hướng phát triển chung đến năm 2030, Bộ và toàn ngành VHTTDL sẽ triển khai nhiều giải pháp phát triển dựa trên sự sáng tạo, khoa học công nghệ và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, phát triển những ngành này có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, phát huy được lợi thế của Việt Nam. Cùng với đó, phát triển công nghiệp văn hóa gắn liền với quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam; góp phần bảo vệ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình giao lưu, hội nhập và hợp tác quốc tế.

Mục tiêu được đặt lên hàng đầu là phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam trở thành ngành kinh tế quan trọng; tập trung phát triển có trọng tâm, trọng điểm một số ngành công nghiệp văn hóa có tiềm năng, lợi thế. Mục tiêu đến năm 2030, các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP và tiếp tục góp phần phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.

Bộ và toàn ngành cũng sẽ thực hiện nhiều giải pháp xây dựng, phát triển các sản phẩm, dịch vụ công nghiệp văn hóa đa dạng, chất lượng cao dựa trên yếu tố đổi mới, sáng tạo, chú trọng văn hóa truyền thống và tôn trọng bản quyền; nâng cao giá trị các sản phẩm, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ, tiêu dùng văn hóa của người dân trong nước và xuất khẩu; xác lập được các thương hiệu sản phẩm, dịch vụ văn hóa.

Đặc biệt, tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách về hợp tác công - tư trong phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; chuyển hóa tài nguyên văn hóa thành các sản phẩm công nghiệp văn hóa có khả năng cạnh tranh mạnh trên thị trường. Trong thu hút và hỗ trợ đầu tư, nỗ lực dành phân bổ và sử dụng nguồn đầu tư công để xây dựng, phát triển các cơ sở hạ tầng về công nghiệp văn hóa; hướng đến bổ sung quỹ đất xây dựng các trung tâm hỗ trợ sáng tạo, trung tâm văn hóa sáng tạo, nghệ thuật. Bên cạnh đó, huy động nguồn vốn xã hội hóa để hình thành các không gian văn hóa sáng tạo, hỗ trợ và đỡ đầu cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo về văn hóa, nghệ thuật; huy động các nguồn vốn từ nước ngoài thông qua các dự án và tổ chức quốc tế hỗ trợ cho hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật. 

ĐÌNH TOÁN