Từ quản lý sang phục vụ

VHO - Trong những phát biểu về cải cách hành chính, Tổng Bí thư Tô Lâm đã luôn nhấn mạnh một nội dung: Cần thay đổi tư duy từ quản lý sang phục vụ. Thiết nghĩ, đây chính là yêu cầu trọng tâm của cuộc cách mạng hành chính hiện nay. Bởi lẽ, sau gần nửa năm tích cực triển khai, thực hiện các chỉ đạo từ Trung ương, bộ máy hành chính đất nước đã có nhiều thay đổi.

 Hệ thống hai cấp quản lý dưới Trung ương đến nay đã cơ bản định hình. Vai trò xã phường, cơ quan hành chính cấp cơ sở đã được nâng cao, trong tư duy suy nghĩ của nhiều người đã phải thay đổi. Tương quan làm việc, xây dựng các kế hoạch giữa cấp tỉnh và cấp xã, đã gần nhau hơn.

Trong đó, cấp cơ sở chủ động đề xuất, lên phương án và cấp tỉnh chỉ đánh giá, phê duyệt. Đây quả là thay đổi quan trọng, làm tăng hiệu quả hoạt động bộ máy hành chính và nâng tầm trách nhiệm từng cán bộ, công chức, viên chức.

Đồng thời, tiến hành sáp nhập địa giới, cơ cấu hành chính các địa phương cũng đã diễn ra, làm thay đổi hẳn quan hệ tương tác cũ giữa các địa bàn với nhau.

Nhiều tập quán làm việc, giao kết vốn “ăn sâu” trong suy nghĩ nhiều người, đã phải thay đổi. Tính thực tiễn, yêu cầu hành động nhanh gọn, tiết kiệm… đang được đề cao. Rất nhiều khu vực vốn trì trệ, dồn ứ nhiều năm, đã cải thiện, khi giữa vùng cư dân này và cư dân khác đã hoán chuyển vị thế bộ máy hành chính. Vai trò hạt nhân của những đô thị có tính lịch sử, văn hóa, kinh tế quan trọng đã được khẳng định cao hơn.

Tuy nhiên, qua nhìn nhận của Trung ương, những thay đổi đó chỉ là biểu hiện bề ngoài. Thực chất, và cốt lõi, vẫn phải chính là thái độ, nhận thức của cán bộ, viên chức trong bộ máy hành chính, có cập nhật, thay đổi không.

Nhất là, trong quan hệ với người dân, doanh nghiệp, với các tổ chức xã hội và kinh tế chính trị khác, người cán bộ hành chính có tự hiểu và thẳng thắn thay đổi vai trò của mình không?

Đó là cán bộ nhà nước phải kết thúc tư duy mình là người quản lý, ra lệnh để người khác chấp hành, quen áp dụng các nguyên tắc chỉ đạo, bắt buộc tuân thủ các nguyên tắc do bộ máy hành chính đặt ra…, mà đổi sang vị thế phải là thành viên trong hệ thống phục vụ nhu cầu của nhân dân, của xã hội. Không ít cán bộ cấp Bộ, cấp tỉnh thừa nhận thay đổi suy nghĩ này là rất gian nan. Một thói quen trong bộ máy hành chính đã tồn tại hàng chục năm, với lề lối làm việc câu nệ văn bản, buộc người dân, doanh nghiệp phải chấp hành, làm đúng những yêu cầu của tổ chức mình, dù điều đó có bất hợp lý đến đâu; đến nay buộc phải thay đổi, làm sao làm được ngay?

Rất nhiều người tự nhận thấy, nếu tỏ ra ân cần lắng nghe, tìm cách hướng dẫn, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp xử lý tốt yêu cầu, đề nghị của họ, thì uy lực bản thân, “quyền lực” quản lý đã không còn. Một cách tự nhiên, những hạt nhân trong bộ máy hành chính sẽ có những phản ứng bất thuận về vấn đề này. Dù không nói ra, nhưng cử chỉ thái độ, diễn biến tâm trạng ở nhiều người trong bộ máy hành chính, là sự miễn cưỡng, khó tuân thủ theo yêu cầu thay đổi đó.

Làm sao để một giám đốc Sở, lãnh đạo tỉnh không còn nghĩ mình được quyền muốn doanh nghiệp làm việc này việc kia, thậm chí phải có quà cáp, lời cảm ơn với mình khi hoàn tất một hoạt động? Làm sao để một cán bộ thôi ý nghĩ mình được hưởng lợi gì, từ triển khai một kế hoạch, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, người dân?

Đó thực sự là thay đổi quan trọng nhưng rất cần thiết, để bộ máy hành chính Nhà nước hướng đến những tiêu chuẩn chất lượng hơn, vì người dân, vì xã hội hơn. Từ quản lý qua phục vụ, đó chính là một cuộc cách mạng sâu sắc và triệt để đối với bộ máy hành chính lâu nay, và Trung ương đang yêu cầu việc đó.