Tổng Bí thư Tô Lâm:
Sẽ có nghị quyết về phát triển văn hóa, văn nghệ trong giai đoạn mới
VHO - Dành trọn chiều cuối năm 2024 để gặp gỡ, lắng nghe tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của 200 đại biểu văn nghệ sĩ đến từ mọi vùng miền, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ, ông thực sự xúc động trước tình cảm của những văn nghệ sĩ có mặt ngày hôm nay, đồng thời cảm ơn sâu sắc đến các thế hệ văn nghệ sĩ tên tuổi đã đến dự và phát biểu những điều tâm huyết, thể hiện trách nhiệm đối với đất nước, nhân dân và với nền VHNT dân tộc.
Dự cuộc gặp mặt có các Ủy viên Bộ Chính trị: Thường trực Ban Bí thư, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú; Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng. Cùng dự có các Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Nguyễn Duy Ngọc, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung; Phó Thủ tướng Lê Thành Long; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh; Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng…
Nền văn học nghệ thuật dân tộc trước kỷ nguyên mới
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; nguyên Bộ trưởng Bộ VHTT (nay là Bộ VHTTDL) chia sẻ cảm xúc của ông tại cuộc gặp mặt mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành cho giới văn nghệ sĩ nước nhà. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm nhớ lại: “Cách đây gần 40 năm, sau khi công bố chương trình đổi mới của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã có cuộc gặp gỡ với đông đảo văn nghệ sĩ. Sau đó đã có một bầu không khí mới trong sáng tạo VHNT, ảnh hưởng đến tận ngày nay”.
Tác giả bản trường ca Mặt đường khát vọng bày tỏ, yêu cầu đổi mới đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đang đặt ra cho VHNT những đòi hỏi mới. “Cuộc gặp mặt của Tổng Bí thư Tô Lâm có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với tiến trình phát triển VHNT nước nhà…”, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm nói. Ông chia sẻ những tâm tư, trăn trở của một nhà văn hóa kỳ cựu, một con người dành gần trọn cuộc đời cho sự nghiệp phát triển nền VHNT nước nhà. Tổng Bí thư Tô Lâm trân trọng bày tỏ lòng tri ân tới nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nhà văn hóa lớn thuộc thế hệ “truyền lửa” cho đội ngũ văn nghệ sĩ hôm nay. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT thay mặt 200 văn nghệ sĩ bày tỏ tình cảm xúc động trước sự quan tâm sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo Đảng, Nhà nước. “Tài năng và nhiệt huyết của các văn nghệ sĩ trong thời gian qua đã đóng góp vào việc hình thành hệ giá trị mới, xây dựng nền văn hóa, VHNT Việt Nam; xây dựng con người Việt Nam mới. Tư tưởng, tình cảm của đội ngũ văn nghệ sĩ đã góp phần quan trọng vào sự ổn định, phát triển của đất nước”, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân bày tỏ.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cũng nhấn mạnh: “VHNT là lĩnh vực quan trọng, đặc biệt tinh tế và nhạy cảm. Đội ngũ văn nghệ sĩ mong muốn có môi trường, điều kiện thuận lợi để cống hiến, sáng tạo hết mình, đóng góp vào sự nghiệp phát triển văn hóa dân tộc, xây dựng nền văn hóa, VHNT Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc, góp phần vào thành tựu phát triển toàn diện của đất nước...”.
Tự hào trước sự dấn thân của văn nghệ sĩ
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, văn hóa là sản phẩm đặc biệt của con người, của dân tộc. Năm 1943, trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, Đảng ta chưa giành được chính quyền nhưng đã có Đề cương về Văn hóa Việt Nam, thể hiện sức mạnh, vai trò của văn hóa đối với sự nghiệp của Đảng.
“Kể từ khi có Đảng, có chính quyền, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm tới đội ngũ văn nghệ sĩ, ban hành nhiều nghị quyết, cơ chế, chính sách, tạo mọi điều kiện thuận lợi, không gian phát triển VHNT để anh chị em văn nghệ sĩ đắm mình trong đời sống xã hội, cuộc sống của nhân dân. Và đáp lại, đội ngũ văn nghệ sĩ ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, có nhiều đóng góp đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự chấn hưng của dân tộc…”, Tổng Bí thư khẳng định. Tổng Bí thư ghi nhận, trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ đầy gian khổ và oanh liệt, nhiều văn nghệ sĩ vừa cầm súng, vừa cầm bút, cầm đàn luôn sát cánh cùng mọi tầng lớp nhân dân và toàn dân tộc sẵn sàng hiến dâng, dũng cảm hy sinh, xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; đã viết nên những tác phẩm, những bản anh hùng ca truyền cảm hứng. Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, lan tỏa khắp mạch sống của Tổ quốc như những tế bào máu, đội ngũ văn nghệ sĩ tiếp tục không quản hy sinh, gian khổ để phản ánh, khẳng định sức sống muôn màu, sáng tạo những tác phẩm đậm đà giá trị văn hóa - nhân văn, tiếp thêm sức sống mỹ học, nghệ thuật học, tạo ra nguồn lực tinh thần cho đất nước.
Với những đóng góp to lớn, đội ngũ văn nghệ sĩ cách mạng đã trở thành đội quân văn hóa của Đảng, nhân tố nòng cốt làm nên sức vóc, bề dày văn hóa mới, không ngừng nuôi dưỡng cuộc sống tinh thần của nhân dân, góp phần bồi đắp nền văn hiến lâu đời, đặc sắc của dân tộc, làm rạng rỡ non sông, đất nước; được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý, hơn hết, đã đi vào lòng người, trở thành hành trang tinh thần tri kỷ và quý báu của nhân dân. Khẳng định niềm xúc động, tự hào trước những tác phẩm kết tinh tài năng, tâm huyết, trách nhiệm, sự tận tụy, dấn thân của các thế hệ văn nghệ sĩ, Tổng Bí thư cũng cho rằng, hoạt động VHNT trong giai đoạn đổi mới đất nước đang có phần chững lại, kém khí thế nhiệt huyết; thiếu vắng những tác phẩm có sức khái quát nghệ thuật cao, có năng lực hiệu triệu, lay động, cổ vũ, khích lệ. Nền VHNT chưa phản ánh sinh động và đầy đủ thực tiễn công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế, giá trị văn hóa truyền thống bị mai một; lúng túng, bị động, chưa chủ động tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại, chưa kịp thời ngăn chặn “luồng gió độc” của văn hóa ngoại lai. Nhiều sản phẩm theo xu hướng giải trí vụn vặt, nhất thời; chưa hoàn thành sứ mệnh cao cả là ngọn đuốc nhân văn, ngọn đuốc trí tuệ, văn hóa soi lối, dẫn đường...
Tạo nên bộ sưu tập mới những tác phẩm để đời
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đất nước đang đứng trước cánh cửa lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, vươn mình. Để đạt được mục tiêu này, đóng góp của nền VHNT và đội ngũ văn nghệ sĩ có vai trò đặc biệt quan trọng. Đảng, Nhà nước, nhân dân trông chờ và tin tưởng vào sự chuyển mình, vươn lên mạnh mẽ, đóng góp tích cực của đội ngũ văn nghệ sĩ trong giai đoạn cách mạng mới.
Tổng Bí thư nêu rõ ba đề nghị. Thứ nhất, gia tăng mạnh mẽ đóng góp, cống hiến của đội ngũ văn nghệ sĩ trong thực hiện các mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước. Các văn nghệ sĩ cần phấn đấu tạo ra bộ sưu tập mới những tác phẩm để đời, bổ ích, phản ánh sinh động hiện thực giai đoạn cách mạng mới; tập trung xây dựng con người xã hội chủ nghĩa.
“Sự nghiệp đổi mới sau 40 năm với thế và lực, thời cơ, vận hội, kể cả nguy cơ và thách thức đang cung cấp cho văn nghệ sĩ những chất liệu quý giá, nguồn động lực mới, nền tảng cho những bước chuyển mình mạnh mẽ, cho sự ra đời những tác phẩm lớn có giá trị về tư tưởng, nghệ thuật, tính nhân văn, lôi cuốn công chúng…”, Tổng Bí thư nhấn mạnh. Thứ hai, tập trung xây dựng nền VHNT dưới sự lãnh đạo của Đảng xứng tầm trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ thật sự là những chiến sĩ cách mạng kiên trung trên mặt trận văn hóa tư tưởng của Đảng; không ngừng bám sát nhịp sống, hơi thở của nhân dân, hòa mình cùng đất nước, dám đi vào những vấn đề gai góc, phức tạp, nhạy cảm, đến với vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên cương, hải đảo, phát hiện và phản ánh những nhân tố mới, cách làm hay, những vấn đề mới nảy sinh. “Vốn sống của văn nghệ sĩ phải vươn ra khắp mọi miền Tổ quốc; phải đập cùng nhịp đập trái tim của Tổ quốc...”, Tổng Bí thư lưu ý.
Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý, phát triển, ươm tạo, bồi dưỡng, phát huy các tài năng VHNT. “Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV của Đảng cần có Nghị quyết Trung ương về phát triển văn hóa, văn nghệ trong giai đoạn mới. Ban Bí thư, Trung ương MTTQ Việt Nam, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, sớm tham mưu triển khai có hiệu quả “Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035”; thực hiện mục tiêu quốc gia về văn hóa đến năm 2045; kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết số 23 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục xây dựng và phát triển VHNT trong thời kỳ mới”, nghiên cứu ban hành Chiến lược quốc gia về xây dựng nền VHNT trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc…
Nhắc lại lời căn dặn của Bác Hồ, “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy…”, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với quyết tâm, khí thế mới, niềm tin và khát vọng về một nước Việt Nam hùng cường... “Đảng, Nhà nước, nhân dân tin tưởng rằng, phát huy truyền thống vẻ vang, đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà nhất định sẽ đạt những thành tựu mới, chiếm lĩnh những đỉnh cao mới trong sáng tạo nghệ thuật, không ngừng bồi đắp, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tạo sức mạnh nội sinh cho phát triển đất nước và góp phần tích cực phát triển văn minh nhân loại…”, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ.
Trước đó, vào sáng 30.12, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chủ trì buổi gặp mặt 200 đại biểu trí thức, nhà khoa học có nhiều thành tích, đóng góp. Đây là đội ngũ tinh hoa đang hoạt động trong các ngành, các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng, đào tạo... trên toàn quốc.
Tại buổi gặp mặt, Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã lắng nghe chia sẻ về các thành tựu đạt được, những ý kiến tâm huyết của đội ngũ trí thức, nhà khoa học nhằm phát huy tinh thần đoàn kết, sức mạnh tổng hợp của đội ngũ trí thức Việt Nam, góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tổng Bí thư đã có những phát biểu chỉ đạo, định hướng để đội ngũ trí thức, nhà khoa học tiếp tục nâng cao nhận thức về sứ mệnh đối với đất nước, nêu cao trách nhiệm, phát huy tinh thần đoàn kết, góp phần vào sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.