Không gian phát triển mới

VHO - Hôm 12.6, với sự đồng thuận rất cao từ các đại biểu Quốc hội, Nghị quyết về việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 đã được chính thức thông qua. Theo Nghị quyết này, 52 trong tổng số 63 tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ được tiến hành sắp xếp lại, đưa tổng số đơn vị hành chính cấp tỉnh xuống còn 34.

 Khi dòng chảy phát triển của đất nước bước vào một khúc ngoặt mới, chúng ta đang chứng kiến một quyết định lịch sử: Sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh để mở ra không gian phát triển rộng lớn, hiệu quả và hiện đại hơn. Đây không chỉ là hành động hành chính đơn thuần, mà là một lựa chọn mang tầm nhìn chiến lược, phản ánh khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XXI, thế kỷ của hội nhập, sáng tạo và phát triển bền vững. 

Thực hiện chủ trương của Đảng về việc tinh gọn bộ máy, tăng hiệu lực hiệu quả trong quản lý nhà nước, nhiều tỉnh, thành phố đang bước vào tiến trình sáp nhập, một việc chưa từng có tiền lệ trong hàng chục năm qua. Từ những cái tên thân thương như Bắc Kạn, Quảng Bình, đến Trà Vinh… nay đứng trước khả năng trở thành những không gian mới, với cấu trúc hành chính hiện đại, năng lực phát triển được cộng hưởng và diện mạo kinh tế, xã hội được nâng lên một tầm vóc mới.

Chúng ta không sáp nhập để “xóa tên”, càng không phải để làm lu mờ những giá trị lịch sử, văn hóa từng tỉnh. Ngược lại, sáp nhập chính là cách để bảo tồn giá trị truyền thống trong một không gian mới giàu nội lực hơn, nơi những bản sắc địa phương được bảo vệ, tôn vinh và lan tỏa hiệu quả hơn trong một hệ thống hành chính tinh gọn, minh bạch và phục vụ tốt hơn cho nhân dân. 

Hãy thử hình dung một tỉnh mới được sáp nhập từ hai đơn vị hành chính cũ sẽ có diện tích lớn hơn, dân số đông hơn, nguồn tài nguyên dồi dào hơn, vị trí chiến lược rõ nét hơn, và quan trọng là có thể thiết kế chiến lược phát triển quy mô lớn, dài hạn, đa chiều hơn. Khi đó, đầu tư công sẽ hiệu quả hơn, thu hút FDI mạnh mẽ hơn, và hạ tầng giao thông, công nghệ, văn hóa, y tế, giáo dục cũng sẽ được quy hoạch bài bản hơn, theo đúng tinh thần của một không gian phát triển hiện đại. Thay đổi có thể luôn tạo ra cảm giác bất an, bởi con người có xu hướng gắn bó với những điều quen thuộc. Nhưng nếu chỉ vì nỗi sợ thay đổi mà chúng ta bỏ lỡ cơ hội bứt phá thì đó mới là điều đáng lo ngại nhất. 

Chúng ta cần nhấn mạnh rằng, việc sáp nhập tỉnh không chỉ là bài toán kỹ thuật hành chính. Nó là một quyết định chính trị mang tầm vóc lớn lao, đòi hỏi sự đồng thuận xã hội, sự kiên định từ cấp lãnh đạo và sự đồng hành của mỗi người dân. Trong quá trình này, những vấn đề như tên gọi mới của tỉnh, nơi đặt trung tâm hành chính, phương án phân bổ nguồn lực, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các địa phương... chắc chắn sẽ được tính toán cẩn trọng. Đó là trách nhiệm của Nhà nước, của hệ thống chính trị.

Nhưng điều quan trọng hơn cả là niềm tin của nhân dân vào sự thay đổi này sẽ là nền tảng cho mọi quyết sách thành công. Chúng ta không chỉ đang sáp nhập các đơn vị hành chính. Chúng ta đang tái cấu trúc lại không gian phát triển của đất nước. Và xa hơn, chúng ta đang sắp xếp lại nguồn lực quốc gia cho một tầm nhìn phát triển mới, năng động, hiệu quả, hội nhập sâu rộng hơn với thế giới. 

Đây chính là lúc mà những giá trị văn hóa, lịch sử của mỗi vùng đất được tái định vị trong tổng thể phát triển của đất nước. Một huyện nhỏ của một tỉnh lẻ ngày hôm qua có thể trở thành trung tâm liên vùng ngày hôm nay, nếu chúng ta có chiến lược phát triển đúng. Một vùng quê từng nghèo khó có thể vươn mình thành trung tâm logistics, trung tâm giáo dục hay đổi mới sáng tạo, nếu được đầu tư hạ tầng và nguồn nhân lực hợp lý. Việc sáp nhập các tỉnh không làm lu mờ bản sắc. Ngược lại, nó chính là lúc chúng ta khơi dậy các giá trị truyền thống để định hình bản sắc mới, bản sắc của một địa phương hiện đại, hội nhập, nhưng vẫn đầy tự hào về gốc rễ văn hóa của mình. 

Không ít quốc gia đã làm điều tương tự. Nhật Bản với chương trình “Heisei mergers” đã giảm hơn 3.000 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn một nửa. Hàn Quốc cũng tái cấu trúc lại các đơn vị địa phương để quản lý hiệu quả hơn trong kỷ nguyên số. Các nước Bắc Âu như Phần Lan, Na Uy... cũng đều đã trải qua quá trình hợp nhất địa phương để nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công. Việt Nam đang làm điều tương tự, nhưng theo cách của mình, thận trọng, từng bước, nhưng rất quyết liệt. Việc sáp nhập huyện, xã từ năm 2019 đến nay đã đạt được nhiều kết quả rõ rệt.

Lần này, việc sáp nhập tỉnh không chỉ là mở rộng quy mô hành chính, mà còn là bước chuẩn bị quan trọng cho sự chuyển mình toàn diện của hệ thống chính quyền trong kỷ nguyên chuyển đổi số, phát triển xanh, tăng trưởng bền vững. Lịch sử sẽ còn nhắc lại thời điểm này như một dấu mốc quan trọng. Và thế hệ chúng ta có may mắn được góp phần vào công cuộc cải cách mang tính nền tảng ấy. 

Chúng ta phải thấy rằng, đất nước không thể phát triển mạnh mẽ nếu bộ máy hành chính cồng kềnh, nếu không gian phát triển bị chia cắt bởi những ranh giới hành chính cũ kỹ, nếu mỗi địa phương chỉ lo “phần mình” thay vì phối hợp chiến lược chung. Sáp nhập tỉnh là để tạo ra “những miền đất mới” với tầm nhìn xa hơn, bước đi dài hơn, tư duy lớn hơn. Chúng ta hãy tin vào sức mạnh của cải cách, vào tầm nhìn của quốc gia, vào sự đồng thuận của nhân dân. Hãy coi việc sáp nhập tỉnh không phải là “sự chia tay”, mà là cuộc hội ngộ của những nguồn lực, khát vọng và tầm nhìn lớn.