Đòn bẩy để nghệ thuật biểu diễn “bùng nổ”

VHO - Sự chuyển mình đầy ngoạn mục của nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong thời gian gần đây là thành quả của phong trào thi đua được ngành Văn hóa phát động và triển khai mạnh mẽ. Từ đó, tạo động lực lớn, khơi dậy tinh thần sáng tạo, đổi mới và cống hiến không ngừng của các đơn vị nghệ thuật và nghệ sĩ, làm nên những thành tựu đáng tự hào.

 Sân khấu chính luận thành “concert quốc gia”

Trước đây, sân khấu biểu diễn Việt Nam thường chia thành hai mảng rõ rệt: Một bên là các chương trình chính luận, đậm chất lịch sử, chính trị, thường bị cho là khó thu hút khán giả trẻ và chỉ phù hợp với các dịp lễ trọng đại; một bên là các đêm nhạc giải trí, thương mại...

Quan niệm này đã tạo ra khoảng cách vô hình, khiến nhiều chương trình nghệ thuật ý nghĩa trở nên xa lạ với đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Tuy nhiên, nhờ phong trào thi đua, các chương trình nghệ thuật chính luận đã chuyển mình thành những “concert quốc gia” bùng nổ, thu hút hàng chục nghìn khán giả ở mọi lứa tuổi đến xem và cổ vũ cuồng nhiệt.

Sự chuyển mình này được thể hiện rõ nét qua các sự kiện tiêu biểu, nổi bật gần đây là Đại nhạc hội Việt Nam trong tôi; 80 năm - Hành trình Độc lập, Tự do, Hạnh phúc do Bộ VHTTDL tổ chức nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh…

Những đêm diễn này đã tạo nên sức hút mạnh mẽ chưa từng có. Hình ảnh những hàng dài khán giả xếp hàng kiên nhẫn chờ đợi để nhận vé vào xem đã trở thành biểu tượng cho tình yêu và khát khao được hòa mình vào nghệ thuật của công chúng. Dù thời tiết khắc nghiệt, họ vẫn không ngại “đội nắng, thắng mưa” để được sống, được hết mình trong những giai điệu lịch sử.

Thành công này là kết quả của tinh thần thi đua, của sự đầu tư công phu và nỗ lực không ngừng nghỉ của hàng trăm nghệ sĩ, đạo diễn và ê kíp sản xuất để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao. Yếu tố quan trọng làm nên thành công là sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, khi các ca khúc cách mạng, các bản hùng ca về quê hương, đất nước được phối lại với các thể loại nhạc đương đại như Pop, Rock, Acoustic…

Việc lựa chọn các nghệ sĩ trẻ có sức ảnh hưởng lớn như Soobin Hoàng Sơn, Hòa Minzy, Erik, Đức Phúc hay nhóm nhạc Chillies… cũng góp phần tạo nên thành công cho các chương trình. Họ không chỉ mang đến luồng gió mới mà còn giúp xóa bỏ khoảng cách thế hệ, biến những bài hát xưa trở thành những bản hit triệu view trên các nền tảng số.

Ngoài âm nhạc, việc ứng dụng công nghệ trong nghệ thuật biểu diễn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những trải nghiệm thị giác và cảm xúc ấn tượng. Hệ thống âm thanh, ánh sáng, màn hình LED, hiệu ứng khói lửa, pháo sáng và công nghệ 3D mapping được đầu tư, dàn dựng công phu, làm nên những màn trình diễn bùng nổ - không chỉ là âm nhạc mà còn là những câu chuyện kể qua hình ảnh, ánh sáng và kỹ xảo. Điều này biến các sự kiện thành những bữa tiệc nghệ thuật đa giác quan, thu hút sự chú ý và tạo ra những khoảnh khắc thăng hoa cho cả nghệ sĩ và khán thính giả.

Khẳng định vị thế của nghệ thuật Việt

Giai đoạn vừa qua, nhiều đơn vị nghệ thuật biểu diễn cũng đã thi đua, sáng tạo, dàn dựng chương trình mới; chỉnh sửa, nâng cao chất lượng các chương trình cũ; mở rộng phạm vi phục vụ, đặc biệt là phục vụ đồng bào vùng sâu, vùng xa; giới thiệu nghệ thuật truyền thống tới bạn bè quốc tế…

Ngoài ra, ngành đã tổ chức thành công nhiều cuộc thi và liên hoan nghệ thuật chuyên nghiệp trong nước và quốc tế, có thể kể đến: Cuộc thi Âm nhạc mùa Thu 2023, Cuộc thi Hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc 2023, Cuộc thi Tài năng Xiếc toàn quốc; Liên hoan Kịch nói toàn quốc; Liên hoan Ca Múa Nhạc toàn quốc; Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc; Liên hoan Chèo toàn quốc; Liên hoan Cải lương toàn quốc; Liên hoan Xiếc quốc tế; Liên hoan Âm nhạc ASEAN… Những sự kiện này đã góp phần nâng tầm quy mô và tiệm cận xu hướng quốc tế, phản ánh rõ nét những thành quả của công cuộc thi đua sáng tạo và hội nhập của ngành.

Trong thi đua với các lĩnh vực khác, nghệ thuật biểu diễn nước nhà cũng đã đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào. Với những chính sách khuyến khích và tạo thuận lợi, thị trường âm nhạc biểu diễn Việt Nam hiện nay đang phát triển mạnh mẽ và trở nên đa dạng.

Các live concert của nghệ sĩ trong nước được tổ chức với quy mô lớn, thu hút đông đảo khán giả và cống hiến những sản phẩm chất lượng đỉnh cao. Bên cạnh đó, sự tham gia của các doanh nghiệp cũng góp phần làm nên những chương trình giải trí hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu và sở thích của giới trẻ, đồng thời tạo ra hiện tượng “cháy vé” ở nhiều đêm diễn.

Ngoài ra, Việt Nam cũng đang trở thành điểm đến của nhiều nghệ sĩ và nhóm nhạc nổi tiếng thế giới, mang lại những trải nghiệm nghệ thuật đẳng cấp quốc tế cho công chúng trong nước. Đồng thời, âm nhạc Việt Nam cũng đang từng bước vươn ra thế giới, với các nghệ sĩ biểu diễn và tham gia các cuộc thi quốc tế. Những thành công này không chỉ khẳng định vị thế của nghệ thuật Việt Nam mà còn góp phần quảng bá văn hóa đất nước ra toàn cầu.

Sân khấu Việt khẳng định vị thế

Những năm gần đây, đặc biệt trong giai đoạn 2024- 2025, nhiều nhà hát trực thuộc Bộ VHTTDL đã có những bước tiến đáng khích lệ. Có thể kể đến: Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam, Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát Tuổi Trẻ… đã vượt chỉ tiêu đề ra, đạt được những thành tựu nổi bật về số lượng buổi diễn và doanh thu bán vé. Điều này chứng tỏ sự thay đổi trong cách tiếp cận khán giả đã mang lại hiệu quả tích cực.

Sự hồi sinh mạnh mẽ của nghệ thuật sân khấu Việt Nam còn thể hiện rõ ở khả năng kết hợp nhuần nhuyễn giữa di sản văn hóa và yếu tố sáng tạo hiện đại. Chẳng hạn, chương trình Dấu thiêng Hà Nội sử dụng âm thanh và ánh sáng hiện đại để kích thích mọi giác quan của khán giả, tái hiện sống động tinh hoa tuồng cổ. Vở diễn Cành khế ngọt khéo léo lồng ghép các ca khúc hiện đại vào làn điệu truyền thống, tạo ra một không gian thưởng thức cải lương tươi mới, đặc biệt là đối với giới trẻ.

Ngay cả múa rối, một loại hình nghệ thuật vốn dĩ gắn liền với trẻ em, cũng đã được làm mới một cách sáng tạo, với những vở diễn kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại. Sự kết hợp của công nghệ ánh sáng và âm thanh không chỉ khơi dậy ký ức tuổi thơ, mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về giá trị cội nguồn.

Đây là minh chứng rõ ràng cho sự thích nghi linh hoạt và sức sống mãnh liệt của nghệ thuật truyền thống Việt Nam, đồng thời thể hiện sự sáng tạo không ngừng của các nghệ sĩ trong phong trào thi đua, góp phần bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật dân tộc.

Những thành tựu này đã khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của công nghiệp biểu diễn nước nhà, đồng thời mở ra cơ hội để ngành trở thành một trong những trụ cột của công nghiệp văn hóa. Đây là kết quả của phong trào thi đua yêu nước - tạo động lực và môi trường thuận lợi để các tổ chức và cá nhân nghệ sĩ phát huy tối đa sự sáng tạo.

Việc khen thưởng kịp thời và chính xác các tập thể, cá nhân có thành tích nổi bật đã khích lệ, ghi nhận và tôn vinh những đóng góp quý báu, từ đó thúc đẩy sự phát triển vững bền của ngành. Mặc dù chặng đường phía trước còn không ít thử thách, nhưng với những thành quả đã đạt được, chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng vào một tương lai tươi sáng cho nghệ thuật biểu diễn Việt Nam, tiếp tục đóng góp quan trọng vào sự phát triển của nền văn hóa dân tộc. 

(Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ VHTTDL thực hiện)