Thanh tra Bộ VHTTDL:
Di tích, lễ hội cần chú trọng an toàn điểm đến
VHO - Trước mùa cao điểm lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025, Thanh tra Bộ VHTTDL đã kiểm tra trực tiếp tại 12 điểm di tích, lễ hội trọng điểm tại một số địa phương về công tác chuẩn bị tổ chức lễ hội.

Đây là các điểm di tích, lễ hội trọng điểm, thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương mỗi dịp đầu Xuân. Hoạt động thanh, kiểm tra được tiến hành nhằm thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng về quán triệt, thực hiện các văn bản của Đảng, Chính phủ về tăng cường công tác quản lý, tổ chức hoạt động lễ hội mừng Xuân Ất Tỵ.
Đẩy lùi tiêu cực
Thông tin từ Thanh tra Bộ VHTTVH cho biết, đợt kiểm tra tại các địa phương được triển khai từ ngày 14- 22.1.2025. Theo đó, Thanh tra Bộ đã kiểm tra trực tiếp tại 12 điểm di tích tại một số địa phương về công tác chuẩn bị tổ chức lễ hội: Chùa Hương, Phủ Tây Hồ, Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội); Yên Tử, Cửa Ông (Quảng Ninh); Đền Trần, Đền Tiên La, Đền Đồng Bằng (Thái Bình); Đền Trần Thương, Đền Lảnh Giang (Hà Nam); Đền Bắc Lệ, Đền Mẫu Đồng Đăng (Lạng Sơn).

Đây là các điểm di tích, lễ hội trọng điểm, thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương mỗi dịp đầu Xuân. Qua kiểm tra cho thấy, công tác chuẩn bị tổ chức lễ hội được các địa phương nghiêm túc triển khai, cơ bản được thực hiện đúng quy định.
BQL các di tích đã ban hành Quyết định thành lập, phê duyệt quy chế làm việc và chịu trách nhiệm về hoạt động của BTC lễ hội; ban hành quy chế làm việc và phân công trách nhiệm của các thành viên BTC lễ hội; nội quy thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội.
Đẩy lùi tiêu cực trong hoạt động lễ hội, BQL di tích phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền chủ động xây dựng kế hoạch, phương án huy động lực lượng, phân công các điểm, chốt hợp lý đảm bảo an ninh trật tự, sẵn sàng ngăn chặn tình trạng trộm cắp, móc túi, xóc thẻ, trò chơi mang tính cờ bạc trá hình.
Đồng thời, phối hợp các cấp có thẩm quyền tuyên truyền, giới thiệu mục đích, ý nghĩa, giá trị của lễ hội trên hệ thống báo chí và truyền thông. Hầu hết các điểm di tích đều thông báo số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận thông tin phản ánh về những bất cập, tiêu cực nảy sinh từ người tham gia lễ hội.

Về vấn đề đảm bảo an ninh trật tự, BQL các di tích chú trọng việc bố trí khu vực đỗ xe, vị trí các gian hàng OCOP và kiot bán hàng dịch vụ phục vụ Tết Ất Tỵ 2025 theo đúng phương án phê duyệt của cấp có thẩm quyền.
“Các hộ kinh doanh được yêu cầu ký cam kết bán hàng đúng vị trí; đúng mặt hàng kinh doanh; niêm yết giá công khai, bán đúng giá, không ép giá, chèo kéo khách; chỉ bán những mặt hàng có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Vấn đề gây nhức nhối trong nhiều mùa lễ hội là đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch thì năm nay đã cơ bản được khắc phục”, Thanh tra Bộ VHTTDL cho biết.
Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo an toàn cho lễ hội, BQL các di tích bố trí vị trí phù hợp và thường xuyên kiểm tra các bình cứu hỏa; cải tạo, thay thế toàn bộ hệ thống đường dây điện chiếu sáng trong các nơi thờ tự, nhắc nhở du khách thắp hương đúng nơi quy định…
BQL di tích phối hợp với các đơn vị tập trung giữ gìn khu di tích luôn sạch đẹp. Quy định cụ thể khu vực tổ chức các hoạt động dịch vụ đã được sự cho phép của cấp có thẩm quyền, không lấn chiếm khuôn viên di tích; treo, đặt bảng phổ biến nội dung, biển hướng dẫn ở vị trí phù hợp, thuận tiện cho việc tiếp nhận thông tin của người tham gia lễ hội.

Đảm bảo minh bạch, công khai nguồn tiền công đức, các di tích quản lý và sử dụng nguồn thu theo Thông tư số 04/2023/TT-BTC ngày 19.1. 2023 của Bộ Tài chính về Hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội được thực hiện công khai, minh bạch.
Mùa lễ hội nhiều điểm mới
Kiểm tra thực tế tại các điểm di tích, Thanh tra Bộ VHTTDL ghi nhận những chuyển biến tích cực trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội các địa phương trong thời gian qua.

Đáng chú ý, chính quyền các địa phương, BQL di tích, BTC lễ hội chú trọng tạo nhiều điểm mới, tăng sức thu hút với du khách thập phương về các điểm đến đầu Xuân. Đơn cử, tại di tích Chùa Hương (Hà Nội), BTC lễ hội đổi mới việc tích hợp vé thắng cảnh và vé xuồng đò đảm bảo thuận tiện cho du khách về tham quan lễ Phật. Đồng thời, đổi mới việc quản lý, giá trông giữ ô tô tại các bến, bãi nâng cao chất lượng dịch vụ, an ninh trật tự, san toàn giao thông, phòng chống cháy nổ.
Di tích Đền Mẫu Đồng Đăng (Lạng Sơn) sẽ tổ chức khai mạc Lễ hội Đồng Đăng và công bố Quyết định xếp hạng di tích lịch sử quốc gia Pháo Đài Đồng Đăng, khai trương phố đi bộ Đồng Đăng năm 2025.
Di tích Đền Trần Thái Bình trong khuôn khổ các hoạt động của lễ hội sẽ tổ chức trưng bày các sản phầm của con em họ Trần trong cả nước để quảng bá, giới thiệu.
Chú trọng an toàn điểm đến
Bên cạnh những chuyển biến tích cực, theo đánh giá của Thanh tra Bộ, vẫn còn tình trạng lén lút đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch ở một vài địa điểm như Đền Bắc Lệ (Lạng Sơn), Đền Đồng Bằng (Thái Bình). Một số di tích có hệ thống điện chưa đảm bảo công tác phòng chống cháy nổ như đền Đồng Bằng , đền Trần (Thái Bình)…
Một số hiện tượng tiêu cực như bày giấy giải quẻ thẻ tại đền Đồng Bằng, đền Tiên La (Thái Bình), mặc dù chính quyền địa phương và BQL di tích lý giải rằng việc bày giấy giải quẻ thẻ để mang lại sự may mắn, nhân dân thực hiện hoàn toàn tự nguyện, không mang tính mê tín di đoan. Một số di tích còn để bày bán nhiều đồ mã, sách tử vi tướng số không rõ nguồn gốc như đền Đồng Bằng (Thái Bình), đền Lảnh Giang (Hà Nam)...

Đối với những hiện tượng này, Thanh tra Bộ cho hay đã trực tiếp nhắc nhở chính quyền địa phương và BQL di tích; yêu cầu cam kết khắc phục kịp thời.
Ông Lê Thanh Liêm, Chánh Thanh tra Bộ VHTTDL cho biết, thông qua hoạt động thanh tra nhằm tiếp tục chấn chỉnh, đưa công tác quản lý và tổ chức lễ hội vào nề nếp, đặc biệt tại các di tích trọng điểm, lễ hội lớn thu hút đông người.
“Thanh tra Bộ nhắc nhở chính quyền địa phương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, BQL di tích, BTC lễ hội nâng cao tinh thần trách nhiệm; kịp thời giải quyết, chấn chỉnh những phát sinh, tồn tại diễn ra trong lễ hội như đốt nhiều vàng mã, ăn xin, ăn mày, khấn thuê; hàng quán lấn chiếm lối đi vào di tích; nâng giá hàng hóa dịch vụ và trông giữ phương tiện; tổ chức trò chơi cờ bạc trá hình; bố trí lực lượng thu gom kịp thời tiền đặt lễ và tiền dầu nhang; hướng dẫn nhân dân và du khách thực hiện nếp sống văn minh khi tham gia lễ hội. Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm những hiện tượng phản cảm…”, Chánh Thanh tra Lê Thanh Liêm nhấn mạnh.
Ông Liêm cũng cho biết thêm, qua kiểm tra, nắm tình hình, Thanh tra Bộ lưu ý các điểm di tích cần đặc biệt tăng cường công tác thanh, kiểm tra trước, trong và sau lễ hội, đảm bảo “an toàn điểm đến” cho nhân dân và du khách trong dịp Tết Nguyên đán và lễ hội mừng Xuân Ất Tỵ 2025.