Người ghi những dấu ấn lịch sử bằng ảnh

VHO- Trong căn gác nhỏ trên tầng hai của khu nhà kiểu nhà tập thể tại số 3 phố Đường Thành (Hà Nội), có một vị đại tá, nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh ngày ngày say sưa vui thú chơi với đam mê của mình. Đó là NSNA Trần Hồng.

 Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng Tổng thống Hugo Chávez và vợ Đại tướng - bà Bích Hà Ảnh: TRẦN HỒNG

 Căn gác vỏn vẹn 32 m^2, mà đã phải trừ diện tích cho chỗ ngủ, bếp, còn lại là bàn tiếp khách, làm việc và ngồn ngộn tư liệu ảnh. Ông gọi đó là “Phòng ham vui”.

Chụp và tặng

Tôi thì trộm nghĩ, rồi đây, nơi ở, nơi làm việc, nơi trưng bày ảnh và nơi Trần Hồng gặp gỡ đàm đạo với bạn nghề, các nhân vật trong ảnh… tại căn gác tầng 2 nhà số 3 Đường Thành này sẽ trở thành một bảo tàng mini, hoặc nhà lưu niệm của một Nghệ sĩ nhiếp ảnh tài năng và ghi dấu ấn mạnh mẽ trong làng nhiếp ảnh, lịch sử chiến tranh dân tộc với hai mảng đề tài: Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

Trần Hồng thích gặp gỡ bạn hữu tại căn gác hai này. Ông vui vẻ đùa: “Bạn đến chơi đông như quân Nguyên, chia sẻ những thông tin hữu ích, và còn truyền cho mình nhiều năng lượng sống và làm việc.” Những người bạn, đồng nghiệp, hay các nhân vật đủ mọi ngành nghề đến với ông, mà ông thấy xứng đáng, thì đều chụp ảnh cho họ, ngay tại căn gác hai ấy của mình và nơi ông làm việc cũng trở thành nơi ông sáng tác. Và ngoài hai đề tài ảnh lớn, làm nên tên tuổi Trần Hồng trong giới nhiếp ảnh kể trên, trong thời gian tới, Trần Hồng sẽ triển lãm ảnh đề tài khác, đó là “Khách đến chơi nhà”. Ông dự định sẽ triển lãm 250 chân dung của những vị khách đến nhà ông. Khai mạc triển lãm, ông sẽ mời họ tới dự và khi kết thúc triển lãm, các nhân vật trong ảnh có thể dỡ bức ảnh chân dung mà Trần Hồng chụp họ mang về nhà mình treo. “Tôi sẽ vô cùng hạnh phúc nếu như sau triển lãm, trên tường nhà triển lãm không còn một bức ảnh nào!”, Trần Hồng bộc bạch.

Vậy là ông đã có ý định tặng những tác phẩm ảnh đó cho chính nhân vật được ông chụp. Giống như bao lâu nay, ông thường in những bức ảnh nhân vật mà ông chụp, làm khung cẩn thận, rồi đem tặng cho nhân vật mà ông quý trọng.

Như trên đã đề cập, NSNA Trần Hồng chụp tập trung hai đề tài: Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Gia tài của Trần Hồng hiện nay là trên 2.000 bức ảnh Tướng Giáp và ông đã thực hiện 13 triển lãm ảnh trong và ngoài nước về Vị tướng tài của dân tộc Việt Nam. Ưu điểm nổi trội của tay máy Trần Hồng là ông luôn tìm ra được góc độ phản ánh bản chất chân thật nhất và khoảnh khắc thần thái của nhân vật. Dáng người ông nhỏ gầy nhưng luôn đeo nhiều máy cùng lúc, ít nhất là một máy màu, một máy đen - trắng. Về nhân vật Vị tướng bốn sao, Trần Hồng cho biết, có một điều kỳ lạ ở Tướng Giáp, đó là chỉ cần đứng trước ông vài giây là ta đã muốn bộc bạch tâm can, dường như chẳng có khoảng cách nào, chỉ còn là con người với con người ấm áp thân tình mà thôi. Có một lần, thấy Trần Hồng chạy đôn đáo vất vả chụp hình cho mình, Tướng Giáp hỏi: “Trần Hồng ơi, tại sao em chụp ảnh cho anh nhiều thế?” Trần Hồng cười, trả lời bằng một câu hỏi lại: “Tại sao anh cho em chụp anh nhiều thế?”.

Bức ảnh để đời

Nhà văn Sơn Tùng từng bảo: “Đề tài Võ Nguyên Giáp thật tuyệt vời, hãy chụp thật nhiều, ở bất cứ hoàn cảnh hay hành động nào! Bất cứ việc to nhỏ nào cũng cứ chụp và theo đến cùng đề tài này Trần Hồng nhé”. Quả vậy, lời khuyên của nhà văn Sơn Tùng thực sự hữu ích đối với Trần Hồng, đề tài Vị tướng bốn sao đã làm nên tên tuổi Trần Hồng, cho đến nay khó ai vượt qua nổi ông trong mảng đề tài khắc họa chân dung, tính cách Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Vừa qua, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 3 (Cục Lưu trữ Quốc gia, Bộ Nội vụ) đã đón nhận toàn bộ tư liệu ảnh hai đề tài nói trên của NSNA Trần Hồng. Điều này khiến ông vừa tự hào, vừa yên tâm rằng những tác phẩm giá trị của mình sẽ được lưu lại cho nhiều đời sau thưởng lãm và nghiên cứu. Trung tuần tháng 9.2022, ông cũng được vinh danh trong buổi Lễ Tri ân và vinh danh những người có đóng góp lớn cho ngành Lưu trữ Quốc gia Việt Nam.

Trong một lần chụp ảnh Tướng Giáp tiếp đón Tổng thống Venezuela, Trần Hồng cũng chụp được một bức ảnh để đời. Sự kiện Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp Tổng thống Venezuela Hugo Chávez vào năm 2006 tại Việt Nam diễn ra trang trọng và được bảo vệ rất nghiêm ngặt. Đội bảo vệ của Tổng thống Hugo Chávez trước khi sự kiện diễn ra đã kiểm soát an ninh rất chặt chẽ, từng mét vuông khu vực diễn ra sự kiện được họ soi xét tỉ mỉ. NSNA Trần Hồng được Đại tướng đích thân mời tới chụp ảnh cho sự kiện tại 30 Hoàng Diệu (Hà Nội). Sự kiện thu hút nhiều nhiếp ảnh các báo lớn nhỏ đến rất đông. Sau nghi lễ Tổng thống Venezuela Hugo Chávez tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp phiên bản thanh bảo kiếm của anh hùng Simón Bolívar diễn ra cuối cùng, buổi lễ kết thúc, các anh em nhiếp ảnh thu dọn đồ nghề máy móc ra về cả, nhưng Trần Hồng vẫn ở lại. Ông có thói quen ở lại sau cùng trong mọi sự kiện ông đi chụp ảnh. Và trong sự kiện hôm đó, ông đã chụp được bức ảnh đi vào lịch sử, bức ảnh khiến bà Đại sứ Venezuela tại Việt Nam - Tatiana Pugh Moreno trào nước mắt. Trong bức ảnh, Trần Hồng chớp được khoảnh khắc Hugo Chávez khoác tay ôm tướng Giáp, tay kia khoác vai bà Đặng Bích Hà (vợ Đại tướng) đi vào buồng riêng. Lúc ấy, tướng Giáp nói với Hugo Chávez: “Chúng ta là người một nhà!”.

Quả vậy, tướng Giáp hiếm khi mời khách vào thăm căn phòng riêng của mình mà ông dùng để nghỉ ngơi. Nhưng với Tổng thống - vị Tổng tư lệnh của nhân dân Venezuela, thì ông phá lệ riêng, thân mật mời Hugo Chávez vào buồng riêng Đại tướng. Bức ảnh thể hiện tình cảm thân mật, gắn kết ấm áp anh em một nhà giữa hai vị lãnh đạo cao cấp của hai quốc gia Việt Nam - Venezueal đã được đăng nhiều lần trên các báo, tạp chí cả hai nước. 

 KIỀU BÍCH HẬU