Việt Nam cuốn hút lạ kỳ qua lăng kính nữ nghệ sĩ Ukraine

VHO - Một Việt Nam với nhiều hình ảnh đẹp lạ kỳ và vô cùng cuốn hút đã được phác họa qua 55 tư liệu, hình ảnh được chụp và chia sẻ qua lăng kính của Sofia Yablonska- nữ nhà văn, nhiếp ảnh gia và quay phim chuyên về đề tài du lịch người Ukraine.

Chiều 17.4.2024 tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp với ĐSQ Ukraine tại Việt Nam tổ chức khai mạc triển lãm “Sofia Yablonska- Hành trình xuyên thế kỷ” nhân kỷ niệm 32 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Ukraine.

Một Việt Nam với nhiều hình ảnh đẹp lạ kỳ và vô cùng cuốn hút đã được phác họa qua 55 tư liệu, hình ảnh được chụp và chia sẻ qua lăng kính của Sofia Yablonska- nữ nhà văn, nhiếp ảnh gia và quay phim chuyên về đề tài du lịch người Ukraine.

Thông qua triển lãm, công chúng sẽ đến với một hành trình ngược dòng quá khứ, tìm hiểu về những khoảnh khắc cuộc sống, phong cảnh và con người Việt Nam trong giai đoạn 1930 – 1940, mang tới những hiểu biết và cảm xúc sâu sắc về một thời kỳ lịch sử cách đây gần một thế kỷ.

Những bức ảnh dẫn dắt công chúng theo chân Sofia Yablonska trong hành trình khám phá vùng đất Việt Nam, nơi bà và gia đình đã dành tình cảm sâu sắc trong 10 năm sinh sống. Người xem, đặc biệt là công chúng Việt Nam không khỏi ngạc nhiên và thú vị khi họ được bắt gặp nhiều khung cảnh mộc mạc nhưng hút hồn về cuộc sống nông thôn một thời đã xa.

Tất cả đã được nữ nghệ sĩ yêu thương và giản dị ghi chép như một cuốn nhật ký bằng hình ảnh. Nhiều tác phẩm cũng được chú thích giản dị mà gần gũi như thế: “Đời thường người Việt Nam”.

Đó là hình ảnh những cánh đồng trải dài tít tắp, hình ảnh con người cần cù lao động, danh thắng Vịnh Hạ Long với sự hoang sơ kỳ vĩ, hay vừa lạ vừa quen với không gian của Hoàng Thành Thăng Long, Cầu Long Biên, Hồ Hoàn Kiếm. Sự đa dạng văn hóa các dân tộc cũng được tác giả Sofia Yablonska ghi lại qua vẻ đẹp của phụ nữ Thái, Mông, Dao Tiền và người Hà Nội xưa… 

Bên cạnh những bức hình đen trắng, triển lãm còn khám phá chiều sâu cảm xúc của tác giả Sophia Yablonska với cảnh vật và con người Việt Nam qua những dòng chia sẻ trích từ cuốn nhật ký Phương trời xa xôi được bà ghi lại trong thời gian trải nghiệm nơi đây.

Việt Nam hiện lên như một xứ sở diệu kỳ, đầy lôi cuốn để khám phá: “Một vùng đất lạ! Có quá nhiều vẻ đẹp không thể tiếp cận, bị cấm đoán trong đó!..”; “Vài ngày sau, tôi rời vùng núi đó và đến thăm hai dân tộc Mèo và Mảng. Họ có ngôn ngữ, trang phục và phong tục khá khác biệt và thú vị so với cư dân vùng đồng bằng… Sống cùng họ, tôi có mọi thứ theo ý mình. Người Mèo mang gạo, cá, thịt thú rừng và rau đến nhà tôi, đến giúp tôi làm việc, mang ngựa đóng yên và chỉ cho tôi đường đi qua những ngọn núi hoang sơ kỳ thú”…

Sofia Yablonska sinh năm 1907 tại làng Hermaniv (nay là Tarasivka), gần Lviv, trong gia đình linh mục Công giáo Hy Lạp Ivan Yablonskyi. Năm 1922, Sofia Yablonska tham gia kỳ thi tuyển sinh vào khoa sư phạm, tuy nhiên, sau một thời gian ngắn bà cảm thấy ngành này không phù hợp với mình. Năm 1927, Sofia Yablonska rời quê hương đi học diễn xuất ở Paris.

Năm 1929, Sofia Yablonska thực hiện chuyến đi xa đầu tiên đến Maroc (Bắc Phi). Maroc không chỉ là một điểm đến trong hành trình phiêu lưu mà còn là bước ngoặt trong việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai của bà. Các nhật ký về cuộc hành trình này đã in trong cuốn tiểu thuyết du lịch đầu tay: Sự quyến rũ của Maroc, xuất bản lần đầu ở Lviv năm 1932.

Năm 1931-1934, Sofia Yablonska ký hợp đồng với một công ty ở Paris chuyên sản xuất phim tài liệu ngắn và bắt đầu chuyến đi mơ ước vòng quanh thế giới từ Pháp đến New York, qua Châu Phi và Châu Á.

Khi du hành tại các nước Đông Dương, Sofia đã thực hiện chuyến du lịch xuyên Việt từ đồng bằng Sông Cửu Long đến miền núi phía Bắc. Hà Nội, Sài Gòn, Huế là những điểm dừng chân quen thuộc của bà.  Trong thời gian đi du lịch, Sofia đã ghi chép lại thành các tư liệu, đồng thời viết nhiều bài báo. Sau này những bài viết đó được xuất bản thành hai cuốn sách trong đó có cuốn "Phương trời xa xôi".

Năm 1935, Sofia Yablonska kết hôn với một người Pháp, Jean-Marie Oudin, và ở lại châu Á – Trung Quốc và Việt Nam trong 11 năm. Bà sinh con trai thứ hai tại Việt Nam và cùng gia đình sinh sống ở Đà Lạt và Bà Nà. Năm 1946, vợ chồng bà trở lại châu Âu và định cư tại Paris. Sau đó, chuyển đến Noirmoutier dành thời gian cho văn học, sắp xếp lại các nhật ký, tài liệu và dịch chúng sang tiếng Pháp.

Ngày 4. 2.1971, Sofia Yablonska qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi khi đang mang bản thảo của mình đến một nhà xuất bản ở Paris.

Triển lãm “Sofia Yablonska - Hành trình xuyên thế kỷ” giới thiệu đến công chúng nhiều tác phẩm đặc biệt giá trị, được ghi lại qua lăng kính của nữ tác giả, sẽ mở cửa phục vụ công chúng tham quan từ ngày 18.4.2024  đến hết ngày 30.4.2024.