Độc đáo linh vật rắn thần Naga 5 đầu tại Bình Định
VHO - Cụm linh vật năm Ất Tỵ của tỉnh Bình Định là rắn thần Naga 5 đầu “trình làng” với người dân và du khách.
Chiều 21.1, Sở VHTT Bình Định tổ chức khánh thành cụm linh vật năm Ất Tỵ 2025. Việc xây dựng cụm linh vật tại quảng trường Nguyễn Tất Thành nhằm để tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho các tầng lớp nhân dân trong tỉnh chào mừng 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3.2.1930 – 3.2.2025) và đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, tạo điểm nhấn về du lịch và thu hút du khách gần xa đến với TP Quy Nhơn trong dịp Xuân Ất Tỵ 2025.

Ông Huỳnh Văn Lợi, Phó Giám đốc Sở VHTT Bình Định cho biết: Cụm linh vật năm Ất Tỵ 2025 tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành lấy ý tưởng từ tượng rắn thần Naga 5 đầu tại di tích quốc gia đặc biệt Tháp Chăm Dương Long (huyện Tây Sơn). Trong tiếng Phạn, Naga có nghĩa là rắn hổ mang lớn. Rắn Naga là con vật thần thoại và thường được thể hiện là con rắn có nhiều cái đầu (thường là 5, 7 hoặc 9 đầu).
Với hình thể độc đáo, rắn Naga có cái mang phình ra rất to, che phủ nhiều cái đầu. Theo quan niệm người xưa, rắn Naga là linh hồn của thiên nhiên, bảo vệ các nguồn nước như sông, suối, mạch ngầm, giúp mùa màng tốt tươi. Do vậy, rắn thần Naga là biểu tượng cho sự thịnh vượng, ấm no và hạnh phúc. Bên cạnh đó, rắn Naga còn có nhiệm vụ canh giữ đền tháp, bảo vệ đạo pháp cho nên được thể hiện rất nhiều trong các đền tháp.

Theo ông Huỳnh Văn Lợi, trong nghệ thuật kiến trúc tháp Chăm tại Việt Nam, hình tượng rắn Naga được thể hiện nhiều nhất tại tháp Dương Long, có niên đại cuối thế kỷ XII đầu thế kỷ XIII. Rắn Naga dùng trang trí hệ thống chân đế, vòm cửa và trên bộ mái của tháp. Hình tượng rắn Naga tại tháp Dương Long là sự giao thoa giữa các nền văn hoá khác nhau, tạo nên nét độc đáo về tạo hình. Qua đó, phản ánh mối quan hệ mở rộng của vùng đất Bình Định với các nền văn hoá, góp phần làm giàu bản sắc văn hoá dân tộc trong dòng chảy lịch sử. Ngoài ra, rắn Naga tại tháp Dương Long có tính thẩm mỹ cao về nghệ thuật tạo hình, được xem là đạt đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình trong điêu khắc Chămpa.
Nhằm quảng bá giá trị di sản văn hoá đặc sắc và thúc đẩy phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh, cụm linh vật năm Ất Tỵ 2025 lấy hình tượng cụm tháp Dương Long và tượng rắn Naga, trong đó cụm tháp Dương Long làm phông nền chủ đạo với chiều cao 7.5m; linh vật Rắn thần Naga 5 đầu có chiều cao 5m, được mô phỏng sinh động và được đặt trước trung tâm tượng cụm tháp Dương Long. Bên cạnh đó, các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng và hơi nước tạo nên khung cảnh khá huyền bí, mang lại cho người xem về vùng đất Bình Định giàu trầm tích văn hóa.

Cụm linh vật phụ (mặt sau - hướng ra biển) lấy hình tượng linh vật xuân Ất Tỵ với tạo hình cách điệu hiện đại theo xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghệ, phía sau là tạo hình hai bàn tay nắm chặt tượng trưng cho sự đoàn kết, quyết tâm của Bình Định cùng với cả nước vươn mình trong kỷ nguyên mới. Cụm linh vật phụ này có chiều cao 5m, được bố trí hiệu ứng ánh sáng vào ban đêm mang đem lại nét tươi mới, hiện đại.
Lối vào chính của “Vườn hoa đất võ” được bố trí 2 tiểu cảnh ấn tượng với cụm cây mai và cây đào. Ở giữa là bộ chữ “Happy New Year”. Ngoài ra ở khu vực cổng chào còn có các tạo hình sinh động một số tài nguyên biển (các sinh vật biển) và các sản phẩm đặc trưng của vùng núi rừng Bình Định (Sim La Vuông, Bưởi Hoài Ân, Trống K’Toang Vân Canh…).

Nhìn từ trên cao, vườn hoa được bố trí tạo hình 2 linh vật rắn lớn với chiều dài trên 50m. Phần đuôi là các khung lối đi với màu sắc tươi vui, tạo không gian khác lạ khi tham quan đường hoa với hiệu ứng ánh sáng và đèn led tạo nên sự rực rỡ cho vườn hoa xuân. Phần giữa là các sản phẩm đặc sắc của Bình Định như: nón ngựa Phú Gia, nấm keo Phù Mỹ, dừa Tam Quan,… Bên cạnh đó là các cụm tiểu cảnh ấn tượng như cưỡi cá chép về trời, tạo hình rắn hoạt hình vui nhộn. Khu vực hai bên cụm linh vật chính được bố trí 2 cụm biểu tượng: cụm tam đa tài lộc đầu xuân, cụm lì xì ngày Tết.
Ngoài ra, vườn hoa trưng bày linh vật có chiều dài khoảng 120m, chiều rộng 40m, được bố trí hơn 40.000 chậu hoa với hơn 30 chủng loại hoa đa dạng về màu sắc, tạo không gian sinh động, nhiều màu sắc cho khu Quảng trường Nguyễn Tất Thành để phục vụ nhân dân và du khách trong dịp Xuân Ất Tỵ 2025.