Khánh Hòa: Hàng nghìn du khách tham gia Lễ hội Tháp Bà Ponagar

VHO - Ngày đầu Lễ hội Tháp Bà Ponagar đã thu hút hơn 100 đoàn khách với hàng nghìn du khách khắp nơi trong cả nước tham gia lễ hội. Do vừa diễn ra kỳ nghỉ Lễ 30.4 và 1.5 nên lượng khách các địa phương trong nước dự kiến đến tham gia Lễ hội Tháp Bà Ponagar lần này sẽ ít hơn mọi năm.

Nghi lễ trong Lễ hội Tháp Bà Ponagar

Sáng 10.5 (tức ngày 21.3 âm lịch), UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức khai mạc Lễ hội Tháp Bà Ponagar Nha Trang năm 2023. Tham dự Lễ hội có Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nguyễn Hải Ninh; đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ban, ngành và đông đảo nhân dân và du khách trong nước, quốc tế tham gia.

Theo ghi nhận của Văn Hóa, ngay từ sáng sớm đã có rất đông các du khách, người dân là đồng bào Chăm từ các tỉnh thành trong cả nước kéo về tham gia lễ hội. Người dân đồng bào Chăm còn mang theo nhiều lễ vật, hương hoa, trái cây, bánh kẹo…đến dâng lên Tháp Tháp Bà Ponagar cúng tế, hành lễ.

Phó Giám đốc Sở VHTT tỉnh Khánh Hòa Lê Văn Hoa, Trưởng Ban tổ chức Lễ hội Tháp Bà Ponagar cho biết: Lễ hội Tháp Bà Ponagar là lễ hội truyền thống được tổ chức hàng năm với mục đích ca ngợi và ghi nhớ công đức của Thánh mẫu Thiên Y A Na - Bà Mẹ Xứ Sở, để cầu mong cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình yên, ấm no và hạnh phúc.

 Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nguyễn Hải Ninh đánh trống khai hội

Tháp Bà Ponagar Nha Trang là di sản văn hóa tiêu biểu, nổi bật của tỉnh Khánh Hòa nói riêng và của cả nước nói chung; là tín ngưỡng văn hóa truyền thống lâu đời của cộng đồng dân tộc Việt và Chăm, nơi giới thiệu những giá trị văn hóa đặc sắc đến với khách tham quan trong và ngoài nước. Di sản văn hóa Tháp Bà Ponagar được bảo tồn, gìn giữ cùng phát triển chung trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Hằng năm Ban Tổ chức tạo mọi điều kiện thuận lợi cho khách thập phương về tham dự lễ hội và bố trí đảm bảo tốt nhất cho đồng bào Chăm về thực hiện các nghi lễ tín ngưỡng cũng nơi ăn nghỉ..

Trong những năm qua, Tháp Bà Ponagar Nha Trang luôn nhận được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh, Bộ VHTTDL; các sở, ban, ngành; sự chung tay, góp sức của các nhà hảo tâm, du khách thập phương và Nhân dân, Di tích đã được đầu tư tôn tạo ngày càng đẹp hơn, khang trang hơn.

Đông đảo người dân, du khách tham gia Lễ hội Tháp Bà Ponagar

Trao đổi với Văn Hóa, ông Nguyễn Tuấn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa cho biết: Ngày đầu Lễ hội Tháp Bà Ponagar đã có hơn 100 đoàn du khách với hàng nghìn khách tham gia lễ hội. Lễ hội lần này, Ban Tổ chức đã chuẩn bị chu đáo các điều kiện để du khách trong nước, quốc tế đặc biệt là bà con đồng bào Chăm đến đây hành lễ, trải nghiệm các hoạt động tại đây. Do năm nay, vừa diễn ra kỳ nghỉ Lễ 30.4 và 1.5 dài ngày nên dự kiến du khách các tỉnh thành đến lễ hội lần này sẽ không đông như mọi năm.

Tháp Bà Ponagar là quần thể kiến trúc đền tháp Chăm được xây dựng từ giữa thế kỷ thứ VIII và do có vị trí quan trọng trong đời sống tôn giáo, tín ngưỡng ở vương quốc cổ Chăm, bởi vậy đấy là một thánh đường được triều đình Trung ương quan tâm xây dựng trong nhiều thế kỷ. Quần thể di tích kiến trúc Tháp nằm trên đồi Cù Lao, phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, với tổng diện tích là 57.000m² kéo dài theo hướng Đông – Tây, hơi chếch Bắc khoảng 7⁰ và cách bờ biển khoảng 200m. Cụm di tích này có giá trị tiêu biểu về nhiều mặt, như: lịch sử, kiến trúc, điêu khắc, bia ký, tôn giáo…Qua khảo sát, nghiên cứu, căn cứ vào những đặc điểm về nội dung và tính chất của di tích thì Tháp Bà Ponagar xếp vào loại hình di tích kiến trúc nghệ thuật.

Tháp Bà Ponagar là lấy tên của tháp cao nhất, to nhất trong quần thể khu đền tháp Chăm trên đồi Cù Lao. Trong ngôi tháp này thờ Bà Pô I Nư Na Gar (Bà mẹ xứ sở của Người Chăm xưa kia). Sau khi người Việt vào vùng đất này sinh sống (1653) “sản sinh” ra một tín ngưỡng mới – tín ngưỡng thờ Mẫu (mẹ) Thiên Y A Na trên nền tảng khu đền tháp Ponagar; thời nhà Nguyễn sắc phong cho Bà là Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi (Bà Chúa Ngọc).

Du khách quốc tế trải nghiệm, tìm hiểu Lễ hội Tháp Bà Ponagar

Tháp Bà Ponagar có giá trị to lớn cả về mặt lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc, văn hóa, lễ hội truyền thống… Di tích đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia theo số 54/VHTT-QĐ ngày 29.4.1979.

Lễ hội chính của di tích là Lễ hội Tháp Bà Ponagar diễn ra từ ngày 20 – 23.3 âm lịch hàng năm (ngày chính là ngày 23.3), thu hút đông đảo du khách và khách hành hương tới dự lễ.

Ngoài ra, Tháp Bà Ponagar mở cửa đón khách tham quan và những người hành hương, các tín đồ từ 6h00 – 18h00 hàng ngày; riêng các ngày tết cổ truyền và lễ hội chính thì mở cửa 24h00/ngày. Tại khu di tích này có các hoạt động trưng bày hình ảnh, hiện vật và các hoạt động bổ trợ như: hoạt động văn hóa, văn nghệ Chăm, trưng bày một số sản phẩm nghệ thuật truyền thống (tranh cát, hàng thủ công mỹ nghệ…).

Bên cạnh đó, còn có các ngày vía vào các ngày 8, 18, 28 âm lịch hàng tháng. Lễ thay y một năm 3 lần vào lúc 12 giờ ngày 20.3 âm lịch, 12 giờ ngày 12.7 âm lịch và 12 giờ ngày 20 tháng Chạp. Trong lễ hội có nhiều trò chơi dân gian, ca múa hát, biểu diễn các hình thức nghệ thuật truyền thống.

XUÂN HƯỚNG