Đổi mới sáng tạo để Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới

VHO - Sáng 1.10, tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024 và lễ kỷ niệm 5 năm thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC).

Ngày hội do Bộ KH&ĐT cùng các Bộ, cơ quan liên quan phối hợp tổ chức, với sự tham dự của khoảng 1.500 đại biểu trực tiếp, 10.000 đại biểu trực tuyến, cùng hàng chục nghìn đại biểu tham dự các hoạt động tổ chức trong 2 ngày 1 và 2.10.

Tại Ngày hội, nhiều hội thảo, diễn đàn được tổ chức về 4 chủ đề chính mang tính thời sự: Doanh nhân và thế hệ trẻ Việt Nam trước làn sóng trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong giáo dục đại học Việt Nam; cơ hội nghề nghiệp từ các công nghệ mới; hợp tác quốc tế nhằm phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn.

Sự kiện có sự đồng hành của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong nước, như: Petrolimex, Viettel, Sovico Group, T&T Group, Thaco, Visa, MoMo, CT Group… và lãnh đạo các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, như Chủ tịch Tập đoàn Meta phụ trách các vấn đề toàn cầu Nick Clegg, Phó Chủ tịch cấp cao toàn cầu Tập đoàn Nvidia Raymond Teh, Phó Chủ tịch phụ trách quan hệ chính phủ toàn cầu Tập đoàn Qualcomm Becky Fraser, lãnh đạo cấp cao điều hành từ AMD, Intel, Qorvo, Samsung…

Thủ tướng và các địa biểu thực hiện nghi thức khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024 và lễ kỷ niệm 5 năm thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia

Tại buổi lễ, 5 giải pháp tiêu biểu xuất sắc nhất tham gia chương trình "Thách thức đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024" (VIC 2024) do NIC và Meta đồng tổ chức được Thủ tướng Chính phủ vinh danh, gồm: Cadence (tập đoàn hàng đầu trên thế giới về công cụ tự động hóa thiết kế điện tử và thiết kế vi mạch) và Nexus Photonics (công ty thiết kế chip quang học do người Việt Nam đồng sáng lập) trong lĩnh vực bán dẫn; 3 đại diện FPT, Viettel và CHOSEN (đến từ Thái Lan) trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Trước khi diễn ra lễ kỷ niệm, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham quan khu trải nghiệm công nghệ tiên tiến, trưng bày sản phẩm, giải pháp mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn và chuyển đổi xanh, trong đó có không gian triển lãm của "siêu cảng" ICD Vĩnh Phúc (Việt Nam SuperPortTM) do liên doanh T&T Group-YCH (Singapore) hợp tác phát triển với lộ trình chuyển đổi số, ứng dụng các tiến bộ công nghệ.

Thủ tướng cũng thăm gian hàng của Vietel với tổ hợp robot chia chọn thông minh, máy bay không người lái được thiết kế để vận chuyển hàng hóa; hệ sinh thái sản phẩm ORAN 5G, hệ thống mạng riêng 5G (5G Private), Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc hiện là trung tâm dữ liệu lớn nhất tại Việt Nam xét theo tổng quy mô…

Phát biểu tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao việc tổ chức sự kiện và nêu rõ sự tham gia đông đảo của các đại biểu cho thấy sự quan tâm sâu sắc, cũng là minh chứng cho sự thành công bước đầu của NIC nói riêng và sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia nói chung.

Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT chủ trì tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu để tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách và có giải pháp tạo đột phá về các lĩnh vực này, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Điểm lại kết quả đổi mới sáng tạo ở nước ta thời gian qua, Thủ tướng đánh giá các cấp, các ngành, các địa phương đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đã đạt được những kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đến nay, Việt Nam đã có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 208 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo; hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam hiện đứng thứ 56/100 quốc gia; Hà Nội và TPHCM lọt vào top 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo trên toàn cầu.

Theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 của Việt Nam xếp hạng 44/133 quốc gia (tăng 2 bậc so với năm 2023, tăng 4 bậc so với năm 2022) và Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2024 của Liên Hợp Quốc tăng 15 bậc, từ vị trí 86/193 quốc gia lên vị trí 71/193.

Phân tích bối cảnh thế giới, trong nước thời gian tới, Thủ tướng cho rằng thế giới ngày nay đang biến đổi nhanh, khó lường; đặc biệt sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã dẫn đến những biến đổi sâu sắc với những tác động, ảnh hướng lớn trên phạm vi toàn cầu và đối với từng quốc gia, khu vực.

Đổi mới sáng tạo ngày càng thể hiện rõ vai trò quan trọng và thực sự trở thành một động lực đột phá, không thể thiếu trong phát triển khoa học công nghệ nói riêng và chiến lược phát triển quốc gia nói chung, là chìa khóa cho phát triển nhanh và bền vững.

Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, đổi mới sáng tạo là một xu thế tất yếu khách quan không thể đảo ngược, là định hướng phát triển chung của thế giới hiện nay. Đối với Việt Nam, đây là yếu tố đặc biệt quan trọng góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới, cũng như đóng góp của Việt Nam đối với quá trình phát triển.

Việt Nam đứng trước cơ hội lớn, nhưng cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Trong đó, thách thức lớn nhất là năng lực cạnh tranh về công nghệ so với các nước trong khu vực và trên thế giới; cùng với việc các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể làm chủ hoàn toàn các công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong các lĩnh vực quan trọng như chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây…

Thủ tướng chia sẻ 3 quan điểm thúc đẩy đổi mới sáng tạo:

Thứ nhất, đổi mới sáng tạo phải là lựa chọn chiến lược, là yêu cầu khách quan, là nhiệm vụ trọng tâm, là ưu tiên hàng đầu thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nhanh, bền vững.

Thứ hai, đổi mới sáng tạo phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước.Thứ ba, đổi mới sáng tạo phải dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám chấp nhận rủi ro, dám vượt lên chính mình, dám dấn thân vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì tương lai tươi sáng của đất nước.

"Đổi mới sáng tạo không ngừng nghỉ, không giới hạn, không có biên giới, Việt Nam phải bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong tiến trình đổi mới sáng tạo của nhân loại", Thủ tướng nhấn mạnh.

Chỉ ra một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chiến lược, cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp với tinh thần tạo mọi thuận lợi và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân.

Chính phủ chỉ đạo, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong các hoạt động đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp (Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ không làm thay các bộ, ngành, địa phương).

Đối với các bộ, ngành, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chủ động thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, chú trọng chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, bám sát yêu cầu thực tiễn phong phú của các hoạt động đổi mới sáng tạo để ứng phó phù hợp với những vấn đề mới phát sinh.

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức, hành động và tổ chức triển khai các hoạt động đổi mới sáng tạo trong từng ngành, lĩnh vực một cách bài bản và có trọng tâm, trọng điểm.

Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT cùng các bộ, ngành tập trung triển khai Đề án đào tạo nhân lực bán dẫn.

Bộ KH&CN nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách đột phá tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; khẩn trương xây dựng dự án luật và trình Chính phủ ban hành nghị định về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (hoàn thành trong năm 2024).

Bộ GD&ĐT đẩy mạnh đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao, nhất là các chương trình đào tạo về các ngành trọng điểm, như công nghệ trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và kỹ năng số, điện toán đám mây, internet vạn vật…

Đối với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chủ động triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra (Trung ương đã thống nhất quan điểm triệt để phân cấp để các địa phương thực hiện, gắn quyền với trách nhiệm).

Đặc biệt lưu ý những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương để có giải pháp phù hợp thúc đẩy đổi mới sáng tạo của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn (không dập khuôn máy móc, tránh bệnh hình thức, chủ nghĩa thành tích).

Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân, nhất là thế hệ trẻ tham gia các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là tiếp cận với nguồn lực tài chính, hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao…