Khám phá không gian văn hóa Chăm giữa lòng Đà Nẵng
ĐỨC HOÀNG
Chia sẻ
VHO - Không gian văn hóa Chăm bên trong Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là địa chỉ du lịch văn hóa hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.
Phòng trưng bày văn hóa Chăm bên trong Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng lâu nay là địa chỉ thu hút lượng lớn du khách trong và ngoài nước tham quan, tìm hiểu…Theo lãnh đạo Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng, không gian văn hóa Chăm ở bảo tàng đưa vào hoạt động từ cuối năm 2023, có khoảng 150 hiện vật, được trưng bày theo 6 chuyên đề, gồm: đời sống sinh hoạt - tôn giáo tín ngưỡng - nhà ở, chữ viết, trang phục, nhạc cụ, lễ hội và làng nghề truyền thốngPhía cổng vào là phần trưng bày "Nhà ở". Khuôn viên nhà ở truyền thống Chăm thường có hình chữ nhật với cửa mở về hướng Nam; bên trong khuôn viên thường có 5 ngôi nhà...Nhà ở truyền thống của người Chăm thường được làm bằng một kết cấu khung gỗ, phần vách được trát đất, bùn, rơm và phần mái được lợp bằng cỏ tranh hoặc rạ. Khuôn viên nhà truyền thống là không gian sinh hoạt của các anh chị em cùng dòng họ mẹ và con gái của họ. Đây là đặc trưng điển hình của hình thức cư trú theo chế độ mẫu hệ của người ChămHệ thống nhạc cụ Chăm hiện nay rất đa dạng và phong phú, bao gồm các nhạc cụ thuộc bộ gõ như trống Gineng, trống Baranâng, trống Hagar praong, trống Kalong bong, chiêng; các nhạc cụ thuộc bộ hơi như kèn Saranai, Gadet (kèn sừng),…và các nhạc cụ thuộc bộ dây như đàn KanyiTrong số các loại nhạc cụ trên: Saranai, Baranâng, Gineng, Kanyi, Hagar và Céng được người Chăm xem như loại nhạc khí thiêng nên trước khi mang ra sử dụng đều phải làm lễ cúng, xin phép thần linh và được diễn tấu trong lễ nghi cúng tế, thỉnh mời và nghênh đón thần linh. Riêng ba bộ nhạc cụ gồm Saranai, Baranâng, Gineng tượng trưng cho bản thể con người (đầu, mình và tứ chi) được người Chăm xem như là nhạc cụ chỉ đạo chỉ xuất hiện trong các lễ hội, đó là những nhạc khí thiêng, gắn kết con người với thế giới thần linhTrang phục truyền thống là một phần quan trọng trong đời sống người Chăm, thể hiện các giá trị thẩm mỹ, tính nghệ thuật và vị thế, vai trò xã hội của mỗi cá nhân...Trang phục người Chăm thường phân biệt giữa chức sắc và dân thường: Trang phục chức sắc thường lấy màu trắng làm chủ đạo. Chức sắc nam thường mặc áo dài trắng, váy trắng (viền hoa văn chân váy với chức sắc có vị trí cao), đầu quấn khăn trắng có tua đỏ. Chức sắc nữ mặc áo dài trắng, khăn đội đầu trắng, váy là tấm vải thổ cẩmTrang phục dân thường đơn giản hơn và sử dụng màu tùy thích. Nữ thường mặc áo dài (không xẻ tà, tay áo dài, cổ hình lá trầu) với váy dài, đầu quấn khăn. Nam mặc áo ngắn, váy và quấn khănNhiều du khách quốc tế ấn tượng với cách trình bày và bố trí các trang phục nơi đây và ghi lại hình ảnh thú vị trong hành trình khám phá du lịch ViệtKhu vực trưng bày và giới thiệu về Làng gốm Bàu Trúc…Người Chăm có đời sống tinh thần phong phú và đa dạng, thể hiện rõ nhất qua hệ thống các lễ hội đồ sộ và dày đặt trong một năm. Có thể tạm phân nhóm lễ hội Chăm thành các nhóm chính: lễ hội tại nơi đền, tháp như Katê, Cambur, Yuer Yang; lễ hội tại các thánh đường như Ramâwan, Waha, Suk Yeng; hệ thống lễ hội Rija như Rija Nâgar (lễ múa đầu năm), Rija Harei (lễ múa ban ngày), Rija Dayep (lễ múa ban đêm), Rija Praong (lễ múa lớn)…Bên cạnh các trưng bày về nền nghệ thuật điêu khắc Champa cổ, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng còn chú trọng giới thiệu đến công chúng về đời sống, văn hoá, tín ngưỡng của cộng đồng người Chăm tại Việt Nam giàu bản sắc, vừa có tính kế thừa, vừa có sự biến đổi từ nền văn hóa Champa cổ trước đâyVới một nền văn hóa đặc sắc và có tiến trình phát triển lâu dài như văn hóa Chăm, Phòng trưng bày chuyên đề văn hóa Chăm mang lại cho du khách cơ hội tiếp cận những nét đặc trưng, cơ bản nhất về truyền thống, văn hóa và đời sống hiện nay của dân tộc Chăm, qua đó làm phong phú thêm các trải nghiệm của khách tham quan khi đến với Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng
RSS
